Δίνουν τέλος στη βία

Τέλος εποχής για ένα από τα τελευταία εν ενεργεία ένοπλα αποσχιστικά

κινήματα της Δυτικής Ευρώπης. H βασκική αυτονομιστική οργάνωση ETA ανακοίνωσε

χθες μόνιμη εκεχειρία, δημιουργώντας ελπίδες για ειρηνική διαπραγμάτευση των

αιτημάτων που επί σχεδόν 40 χρόνια διεκδικούσε με δολοφονίες και τρομοκρατικές ενέργειες.

Μπροστά από τη σημαία της ETA με το μαχητικό της σύμβολο, ένα φίδι

κουλουριασμένο σε τσεκούρι, με πρόσωπα καλυμμένα με άσπρες μάσκες και φορώντας

τους μαύρους βασκικούς μπερέδες, τα τρία μέλη της αυτονομιστικής οργάνωσης

εμφανίστηκαν στην τηλεόραση: «H ETA αποφάσισε να κηρύξει μόνιμη κατάπαυση του

πυρός από τις 24 Μαρτίου του 2006», είπε η γυναίκα στη μέση. «Στόχος αυτής της

απόφασης είναι μια δημοκρατική διαδικασία στη Χώρα των Βάσκων, ώστε να

οικοδομηθεί ένα νέο πλαίσιο εντός του οποίου θα αναγνωριστούν τα δικαιώματα

που έχουμε ως λαός».

Ήταν μια ανακοίνωση εν πολλοίς αναμενόμενη. Μόλις τον περασμένο μήνα ο

σοσιαλιστής πρωθυπουργός της Ισπανίας, Χοσέ Λουίς Ροντρίγκες Θαπατέρο,

εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι η ETA (Βασκική Πατρίδα και Ελευθερία) θα κήρυττε

σύντομα εκεχειρία. «Θα είναι πλέον η ελπίδα που θα μας ενώνει» ανταποκρίθηκε,

χθες, θετικά αλλά και συγκρατημένα. «Είχα τονίσει ενώπιον αυτής της Βουλής πως

ο φόβος απέναντι στη φρίκη μάς ένωνε, τώρα ευελπιστώ πως θα είναι η ελπίδα που

θα μας ενώνει… H θέση της κυβέρνησης είναι μια θέση σύνεσης και προσοχής».

Επιφυλακτικοί

H επιφυλακτικότητα της ισπανικής κυβέρνησης αλλά και των απλών πολιτών είναι

δικαιολογημένη: «Είναι εκπληκτικό. Ελπίζω στον Θεό να είναι αλήθεια. Όμως το

είχαν ξαναπεί στο παρελθόν και δεν πραγματοποιήθηκε», δήλωσε η 29χρονη Σάντρα

Ντοράντα. Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, η εκεχειρία που τηρήθηκε στη

διάρκεια διαπραγματεύσεων με την κυβέρνηση της Ισπανίας στην Αλγερία, έληξε

άδοξα. Και τον Σεπτέμβριο του 1998, η «επ’ αόριστον κατάπαυση του πυρός»

κράτησε τελικά 14 μήνες. Οι επιθέσεις της βασκικής αυτονομιστικής οργάνωσης

επαναλήφθηκαν τον Ιανουάριο του 2000.

ΣΤΙΣ 11 ΜΑΡΤΙΟΥ 2004

Οι επιθέσεις στη Μαδρίτη σήμαναν το τέλος

ΟΙ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ για αποδυνάμωση της ETA – που μάχεται για ανεξάρτητο

κράτος σε βασκικές περιοχές στη Βόρεια Ισπανία και Νοτιοδυτική Γαλλία –

αρκετές. Εκτός από τις μαζικές συλλήψεις των μελών της σε Ισπανία και Γαλλία,

αξίζει να σημειωθεί ότι η τελευταία θανατηφόρα επίθεσή της ήταν τον Μάιο του

2003. Οι πιο πρόσφατες, περίπου 10 σε 3 εβδομάδες ήταν μικρής κλίμακας. Ένας

από τους απρόβλεπτους παράγοντες που φαίνεται πως έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην

απόφασή της για «μόνιμη» – ποτέ στο παρελθόν δεν είχε προσδώσει αυτόν τον

χαρακτηρισμό – κατάπαυση του πυρός, και ίσως ο σημαντικότερος, είναι μια πράξη

τρομοκρατίας που, όμως, δεν διέπραξε η ίδια: οι βομβιστικές επιθέσεις στη

Μαδρίτη στις 11 Μαρτίου του 2004. Εκατόν ενενήντα ένας άνθρωποι σκοτώθηκαν

τότε και 1.500 τραυματίστηκαν. H τρομοκρατική ενέργεια που έφερε τη σφραγίδα

ισλαμιστών, προκάλεσε την κατακραυγή και την αποστροφή στην Ισπανία.

Τότε ήταν που η συνέχιση της αιματηρής εκστρατείας της ETA κατέστη πολιτικά

αδιανόητη. «Οι επιθέσεις της 11ης Μαρτίου σηματοδότησαν ουσιαστικά το τέλος

της τρομοκρατίας της ETA», συμφωνεί ο Χαβιέ Ορτίθ, αρθρογράφος της «El Mundo».

H ανακοίνωση της ETA περιείχε δύο αναφορές στη Γαλλία, ωστόσο το Παρίσι

επιμένει στη στάση του να μην αναμειγνύεται «στο πρόβλημα της Ισπανίας». «H

ανακοίνωση της βασκικής οργάνωσης παρέχει σε όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές μια

ευκαιρία ιστορικής σημασίας», σχολίασε από την πλευρά του ο ηγέτης του Σιν

Φέιν, Τζέρι Άνταμς – της πολιτικής πτέρυγας του IRA (Ιρλανδικού Δημοκρατικού

Στρατού) που επί μακρόν εθεωρείτο «αδελφή οργάνωση» των Βάσκων αυτονομιστών. Ο

IRA αποκήρυξε πριν από ένα χρόνο τη βία και αφοπλίστηκε.

H δράση της ETA με λίγα λόγια

* Ο ΕΝΟΠΛΟΣ ΑΓΩΝΑΣ: ανθρώπινο κόστος: 850 νεκροί, oικονομικό: 12

εκατομμύρια ευρώ από το 1970 (σύμφωνα με τον Ισπανό δικαστή Μπαλτάθαρ Γκαρθόν)

* ETA: στη βασκική γλώσσα σημαίνει Βασκική Πατρίδα και Ελευθερία.

Ιδρύθηκε το 1958 ως φοιτητικό κίνημα αντίστασης κατά της δικτατορίας του

Φρανσίσκο Φράνκο.

* ΣΤΟΧΟΙ: Αυτοδιάθεση των Βάσκων και ανεξάρτητο κράτος στις βασκικές

περιοχές στη Βόρεια Ισπανία και τη Νοτιοδυτική Γαλλία. H χώρα των Βάσκων είναι

ημιαυτόνομη περιοχή με 2,1 εκατ. πληθυσμό.

* ΜΕΛΗ: Κατά την πλέον δραστήρια περίοδο – δεκαετία του ’70 μέχρι τις

αρχές της δεκατίας του ’80 – αριθμούσε περί τα 1.000 ενεργά μέλη.

* ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΙ ΣΗΜΕΡΑ: 860 μέλη της σε φυλακές στην Ισπανία και τη

Γαλλία.

* ΠΡΩΤΗ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ: αν και αρχικά επιδίωξε τους στόχους της με πολιτικά

μέσα, εντός μιας δεκαετίας προσχώρηση στη βία. Πρώτος νεκρός, ο αξιωματικός

της πολιτικής φρουράς Αντόνιο Παρντίναθ, το 1968.

* H ΠΛΕΟΝ ΠΟΛΥΝΕΚΡΗ ΕΠΙΘΕΣΗ: 21 νεκροί σε υπόγειο χώρο στάθμευσης στη

Βαρκελώνη το 1987. Το 1995 αποπειράθηκε ανεπιτυχώς να δολοφονήσει τον – πρώην

συντηρητικό πρωθυπουργό και τότε ηγέτη της αντιπολίτευσης – Χοσέ Μαρία Αθνάρ.