Γερμανία: η ανάπτυξη προ των πυλών

H γερμανική Heidelberger Druckmaschinen, η μεγαλύτερη εταιρεία στον κόσμο που

ειδικεύεται στην κατασκευή εκτυπωτικών μηχανών (πιεστήρια), βρέθηκε στο χείλος

της οικονομικής καταστροφής πριν από δύο χρόνια, καθώς η μείωση της ζήτησης

προϊόντων από εταιρείες Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και ο μεγάλος ανταγωνισμός

από την Ιαπωνία την ανάγκασαν να ρίξει σημαντικά τις τιμές. Έπειτα από επίπονη

«θεραπεία», που οδήγησε μεταξύ άλλων στην απόλυση 3.500 εργαζομένων, η

εταιρεία βρίσκεται ξανά στον δρόμο της επιτυχίας.

Το παράδειγμα της Heidelberger Druckmaschinen δεν είναι μοναδικό, καθώς

παρόμοια προβλήματα αντιμετώπισαν πολλές ακόμη γερμανικές εταιρείες. H ιστορία

της Heidelberger Druckmaschinen συμβολίζει την περιπέτεια που πέρασε τα

τελευταία δύο χρόνια η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή οικονομία. Σήμερα, η γερμανική

οικονομία βρίσκεται σε πορεία ανάκαμψης, καθώς η ανάπτυξη συνεχώς αυξάνεται, η

επενδυτική εμπιστοσύνη επιστρέφει και η καταναλωτική εμπιστοσύνη δείχνει να

αναγεννιέται. Επιπλέον η ανεργία, που είχε φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ, δείχνει

σημάδια μείωσης.

H αναγέννηση της γερμανικής οικονομίας θα έχει πολύ σημαντικές – θετικές –

επιπτώσεις, τόσο στην ευρωπαϊκή όσο και στην παγκόσμια οικονομία. Δεν είναι

τυχαίο ότι το ένα πέμπτο της οικονομικής δραστηριότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης

προέρχεται από τη Γερμανία, η οποία κατέχει επίσης τον τίτλο της χώρας με τις

περισσότερες εξαγωγές στον κόσμο – τίτλο που κατάφερε να διατηρήσει ακόμη και

στα δύσκολα χρόνια που πέρασε.

Στον σωστό δρόμο

«Οι φήμες που υπήρχαν ότι η Γερμανία ζούσε έναν οικονομικό θάνατο ήταν

υπερβολικές», λέει ο επικεφαλής οικονομολόγος της Deutsche Bank Νόρμπερτ

Βάλτερ και προσθέτει: «Έχουμε κάνει μεγάλη πρόοδο και το 2006 έχει αρχίσει με

τους καλύτερους οιωνούς». Στο παρελθόν, αρκετοί είχαν θεωρήσει – λανθασμένα –

ότι η οικονομική «άνοιξη» έφτασε. Τον περασμένο χειμώνα, για παράδειγμα,

υπήρχε πολύ μεγάλη αισιοδοξία για την οικονομία, που όμως δεν επιβεβαιώθηκε,

με αποτέλεσμα η τότε κυβέρνηση να χάσει τη δημοτικότητά της και να αναγκαστεί

να προχωρήσει σε εκλογές. H ανάπτυξη στη Γερμανία ήταν μόλις 1% το 2005 και οι

προβλέψεις για φέτος κάνουν λόγο για ανάπτυξη 2%, η οποία είναι χαμηλή με τα

κριτήρια των ΗΠΑ. Για πρώτη φορά όμως, μετά το 2000 που έσκασε η

χρηματιστηριακή φούσκα στην υψηλή τεχνολογία, είναι διάχυτο το αίσθημα ότι η

Γερμανία βρίσκεται στον σωστό δρόμο.

Δυσάρεστα μέτρα

Οι πολιτικοί αναλυτές πιστεύουν ότι η πολιτική που ακολουθεί η καγκελάριος

Μέρκελ μπορεί να ωφελήσει σημαντικά την οικονομία. Επιπλέον, η γερμανική

βιομηχανία, στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης στην οποία προχώρησαν οι

περισσότερες εταιρείες, βρίσκεται σήμερα σε πολύ καλύτερη κατάσταση από ό,τι

τα προηγούμενα χρόνια. Πολλές εταιρείες αναγκάστηκαν να λάβουν δυσάρεστα μέτρα

– όπως να προχωρήσουν σε απολύσεις εργαζομένων και να αυξήσουν τις ώρες

απασχόλησης χωρίς υπερωρίες – αλλά με αυτόν τον τρόπο κατάφεραν να βελτιώσουν

σημαντικά την ανταγωνιστικότητά τους στη διεθνή αγορά (και να προστατέψουν την

ύπαρξή τους).

Επέκταση στο εξωτερικό

Για πρώτη φορά έπειτα από χρόνια γερμανικές εταιρείες αρχίζουν να

επεκτείνονται στο εξωτερικό. H χημική βιομηχανία-γίγαντας BASF πρόσφατα έκανε

προσπάθεια επιθετικής εξαγοράς για να πάρει τον έλεγχο της αμερικανικής

Engelhard Corporation. H χαλυβουργία ThyssenKrupp, επίσης, ενεπλάκη σε μάχη

για τον έλεγχο καναδικής εταιρείας-κολοσσού στον χώρο της χαλυβουργίας. «Το

υψηλό λειτουργικό κόστος και η χαμηλή παραγωγικότητα δεν άφηναν να φανεί το

μεγάλο πλεονέκτημα που έχουν οι γερμανικές εταιρείες. Όταν αυξάνουν την

παραγωγικότητά τους, τα προϊόντα τους δεν μπορεί να τα ανταγωνιστεί κανείς»,

λέει το ανώτατο στέλεχος της Goldman Sachs Αλεξάντερ Ντιμπέλιους.

Τώρα και προσλήψεις

Στις αρχές αυτής της δεκαετίας η Heidelberger Druchmaschinen αντικατόπτριζε

την παρακμή της γερμανικής οικονομίας. Οι πωλήσεις της μειώθηκαν κατά 17% το

2003, ενώ η άνοδος του ευρώ έναντι του δολαρίου και του γεν έκανε τα προϊόντα

της 30% πιο ακριβά από αυτά των Ιαπώνων ανταγωνιστών της. Οι επιλογές της

εταιρείας και των εργαζομένων ήταν λίγες και οι δύο πλευρές συμφώνησαν σε

επίπονα μέτρα, όπως να αυξηθούν οι εβδομαδιαίες ώρες απασχόλησης από 35 σε

36,75 και να μειωθούν οι θέσεις εργασίας. Το ίδιο αναγκάστηκαν να κάνουν και

άλλες εταιρείες-κολοσσοί, όπως η Siemens, η Volkswagen και η DaimlerChrysler.

Τώρα, αφού πέρασαν αρκετά χρόνια, η αύξηση της ανταγωνιστικότητας των

γερμανικών επιχειρήσεων αρχίζει να φέρνει αποτελέσματα, καθώς οι εταιρείες

προσλαμβάνουν σταδιακά νέο προσωπικό μειώνοντας τις στρατιές των ανέργων που

δημιούργησε η οικονομική κρίση.

Ο Mark Landler είναι αρθρογράφος στους «Τάιμς της Νέας Υόρκης»

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ