Λένε το νερό… νεράκι και το πληρώνουν ακριβά

«Στο σπίτι πίνουμε μόνο εμφιαλωμένο νερό. Το νερό του δικτύου ύδρευσης το

χρησιμοποιούμε για μπάνιο, για λάτρα, όμως δεν πίνεται. Αυτό βέβαια σημαίνει

ότι επιβαρυνόμαστε με ένα επιπλέον έξοδο. Εγώ μόνο, χρειάζομαι τρεις φιάλες

νερό την ημέρα. Είναι μεγάλη δαπάνη για τις οικογένειες» λέει ο κ. Γιώργος

Ηλιάδης, κάτοικος Ηρακλείου Κρήτης.

Στη θέση του κ. Ηλιάδη βρίσκονται καθημερινά χιλιάδες πολίτες ανά την Ελλάδα.

Το Ηράκλειο, όπως και η Αίγινα, η οποία ήρθε πρόσφατα στην επικαιρότητα για

την έλλειψη νερού, αποτελούν μόνο την κορυφή του παγόβουνου: Δεκάδες είναι οι

πόλεις και οι κοινότητες που λένε το νερό… νεράκι, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι

να καταφεύγουν στη λύση του εμφιαλωμένου.

H κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού στην Ελλάδα τριπλασιάστηκε μέσα σε μια

επταετία! Από 380 εκατομμύρια λίτρα το 1998 εκτιμάται ότι φέτος οι Έλληνες θα

καταναλώσουν περίπου 1 δισ. λίτρα. Για τους επιστήμονες ωστόσο, η εξήγηση για

την αλματώδη αύξηση της κατανάλωσης είναι απλή. Το νερό του δικτύου σε πάρα

πολλές περιοχές είναι ακατάλληλο ή δεν επαρκεί, με αποτέλεσμα οι πολίτες να

επιλέγουν να πίνουν εμφιαλωμένο νερό. Προσθέτουν όμως ότι το εμφιαλωμένο «δεν

είναι λύση», καθώς υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι αφού οι έλεγχοι είναι ανεπαρκείς.

Ο ρυθμός αύξησης. Ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης στην κατανάλωση

εμφιαλωμένου νερού στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία είναι της τάξης του 10%,

όπως δείχνουν στοιχεία της ICAP. Εκτιμάται μάλιστα ότι τη διετία 2005-2006 θα

σημειωθεί αύξηση της κατανάλωσης με μέσο ετήσιο ρυθμό 8%-10%. Επιπλέον,

στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Εμφιαλωμένου Νερού δείχνουν πως η Ελλάδα

βρίσκεται πλέον στην πρώτη δεκάδα – στη 10η θέση – σε ό,τι αφορά την κατά

κεφαλήν κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού.

«Το εμφιαλωμένο νερό δεν είναι λύση. Ο βασικός λόγος που ωθεί τους πολίτες

στην κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού είναι ότι το νερό δεν είναι καλής ποιότητας

ή δεν επαρκεί – με εξαίρεση τα μεγάλα αστικά κέντρα – σε πάρα πολλές περιοχές

της περιφέρειας και στα νησιά» λέει στα «NEA» η καθηγήτρια Υδρολογίας στο ΕΜΠ

κ. Μαρία Μιμίκου. Και συνεχίζει: «Υπάρχουν άλλες λύσεις για την υδροδότηση των

περιοχών που έχουν πρόβλημα και αυτές πρέπει να προωθήσουν οι αρμόδιοι».

Πόλεις πολλών χιλιάδων κατοίκων, χωριά, αλλά και νησιά σε όλη την Ελλάδα

υποφέρουν είτε από την έλλειψη νερού είτε από την κακή ποιότητα νερού, με

αποτέλεσμα οι πολίτες να πίνουν μόνο εμφιαλωμένο νερό.

45 έως και 60 ευρώ τον μήνα. Με ποσό που κυμαίνεται από 45 έως και 60

ευρώ τον μήνα επιβαρύνεται μια μέση οικογένεια στο Ηράκλειο για την κατανάλωση

εμφιαλωμένου νερού, καθώς σχεδόν στο σύνολό τους οι Ηρακλειώτες δεν δείχνουν

να εμπιστεύονται το νερό του υδραγωγείου.

Οι Ηρακλειώτες δηλώνουν ανενημέρωτοι για την ποιότητα του νερού που τους

παρέχει το δίκτυο της δημοτικής επιχείρησης ύδρευσης. Με το πέρασμα των χρόνων

και λόγω του ότι σε πολλές περιοχές του Ηρακλείου το νερό του υδραγωγείου

εξακολουθεί να φθάνει στα σπίτια συγκεκριμένες ώρες την ημέρα και μόνο με

πιεστικά μηχανήματα, το εμφιαλωμένο νερό έγινε συνήθεια. Άλλωστε πολλές φορές

γίνεται λόγος και για απώλεια χιλιάδων κυβικών μέτρων νερού από τα δίκτυα της

δημοτικής επιχείρησης, πράγμα που δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο την κατάσταση.

Πολλοί Ηρακλειώτες παραπονούνται μάλιστα ότι το νερό του δικτύου πολλές φορές

είναι θολό και μυρίζει. «Το νερό της βρύσης δεν το εμπιστεύομαι, γιατί μυρίζει

χλώριο και καμιά φορά η όψη του είναι περίεργη» λέει η κάτοικος Ηρακλείου κ.

Ελευθερία Κολοβού.

Και… ντελίβερι νερού. Ακόμα και… ντελίβερι νερού γίνεται στην

Κόρινθο επειδή το νερό του δικτύου εδώ και χρόνια δεν πίνεται. Τέσσερις

νερουλάδες κάνουν διανομή νερού – που προέρχεται από γεωτρήσεις ή πηγάδια – σε

μεγάλα μπιτόνια. «Κάθε εβδομάδα περνάει ο νερουλάς και μας γεμίζει 5 με 6

εικοσάλιτρα μπιτόνια νερό. Μόνο για το νερό πληρώνουμε περίπου 30-40 ευρώ τον

μήνα. Απ’ αυτό το νερό πίνουμε, αυτό χρησιμοποιούμε στο φαγητό. Το νερό του

δικτύου στην Κόρινθο δεν πίνεται. Δεν κάνει ούτε για το πλύσιμο των ρούχων»

λέει ο 25χρονος κ. Λάμπρος Διαμάντης που μένει μόνιμα στην Κόρινθο. Όπως

προσθέτει, το ίδιο κάνουν και άλλοι κάτοικοι στην περιοχή: αγοράζουν νερό από

τους νερουλάδες ή εμφιαλωμένο νερό από το σούπερ μάρκετ.

Επτά δήμοι στον Νομό Ηλείας (Ανδραβίδα, Πηνεία, Βαρθολομιό, Αμαλιάδα,

Γαστούνη, Τραγανό, Λεχαινά)… διψούν – ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

H αιτία είναι ότι εκείνη την περίοδο διακόπτεται η παροχή νερού από τις πηγές

του Κακοταρίου προκειμένου να χρησιμοποιηθεί το νερό από γεωργούς. «Γεωτρήσεις

υπάρχουν, αλλά το νερό είναι ακατάλληλο. Παρουσιάζει υψηλές συγκεντρώσεις

νιτρικών από τις εντατικές καλλιέργειες, μαγγάνιο και σίδηρο. Έτσι οι πολίτες

πίνουν εμφιαλωμένο» λέει στα «NEA» ο μηχανικός κ. Κωνσταντίνος

Παναγιωτόπουλος, πρόεδρος του Συνδέσμου Δήμων για το Νερό, Πηνειός.

Στη Θεσσαλία. Τη λύση του εμφιαλωμένου νερού επιλέγουν πολλοί κάτοικοι

αρκετών χωριών στην περιοχή της Θεσσαλίας εξαιτίας της παρουσίας νιτρικών στο

πόσιμο νερό. Στις Νέες Καρυές Λάρισας οι κάτοικοι προτιμούν το εμφιαλωμένο

νερό, ενώ πριν από λίγους μήνες περνούσε η υδροφόρα για να τους ξεδιψάσει,

αφού είχαν παρατηρηθεί και φαινόμενα έλλειψης νερού.

Ιδιαίτερα έντονο είναι το πρόβλημα της υφαλμύρωσης που παρατηρείται στις

παράκτιες περιοχές, κυρίως της Σιθωνίας Χαλκιδικής, αλλά και σε περιοχές όπου

δεν υπάρχει θάλασσα. Συχνό είναι το φαινόμενο των διακοπών στην υδροδότηση,

ενώ πολλοί κάτοικοι καταφεύγουν στη χρήση εμφιαλωμένου νερού.

Μεμονωμένα είναι τα προβλήματα έλλειψης νερού που παρουσιάστηκαν φέτος στη

Θεσσαλονίκη. Στις περιοχές της Νικόπολης, των Ανθόκηπων, των Δήμων

Σταυρούπολης και Πολίχνης και σε περιοχές της Κοινότητας Ευκαρπίας διακόπηκε

πριν από περίπου δώδεκα μέρες η υδροδότηση, γιατί το νερό κρίθηκε ακατάλληλο.

Το νερό που φτάνει στα νοικοκυριά από ιδιωτικό δίκτυο ύδρευσης περιέχει

αυξημένες συγκεντρώσεις τοξικών ενώσεων που προέρχονται από φυτοφάρμακα –

γεγονός που συνδέθηκε με την πυρκαγιά που εκδηλώθηκε πέρσι στις γειτονικές

εγκαταστάσεις του πρώην εργοστασίου της ΔΙΑΝΑ. Οι κάτοικοι εξυπηρετούνται

πλέον με υδροφόρες του δήμου και του Στρατού, αλλά και με εμφιαλωμένα νερά.

ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΣ ΕΛΕΓΧΟΙ ΣΤΑ ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΑ

Κρύβουν κινδύνους…

H συνεχής κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού μπορεί να κρύβει κινδύνους, αναφέρουν

οι επιστήμονες, κυρίως επειδή οι έλεγχοι του εμφιαλωμένου είναι ανεπαρκείς.

Όπως τονίζει η καθηγήτρια στο ΕΜΠ κ. Μαρία Μιμίκου, «οι δειγματοληπτικοί

έλεγχοι στο εμφιαλωμένο νερό δεν είναι οι πρέποντες. Δεν είναι συχνοί.

Αντίθετα, το νερό του δικτύου ύδρευσης, για παράδειγμα της Αττικής, ελέγχεται

πολύ πιο συχνά και συστηματικά».

Παρά τη μεγάλη αύξηση της κατανάλωσης εμφιαλωμένου νερού, οι έλεγχοι δεν

αυξάνονται. Όσοι δειγματοληπτικοί έλεγχοι γίνονταν στα τέλη της δεκαετίας του

’90 – περίπου 200 ετησίως – γίνονται και σήμερα! Όπως δείχνουν τα στοιχεία του

ΕΦΕΤ, τη διετία 2003 – 2004 ελέγχθηκαν συνολικά 542 δείγματα εμφιαλωμένου

νερού. Απ’ αυτά, 3% ήταν μη κανονικά. Ωστόσο, οι ποσότητες που ελέγχονται

είναι πολύ μικρές σε σύγκριση με τις ποσότητες που καταναλώνονται και φτάνουν

το 1 δισ. λίτρα τον χρόνο: Εάν οι έλεγχοι ανά χρονιά είναι περίπου 270 (δηλαδή

270 λίτρα), τότε η ποσότητα που ελέγχθηκε το 2004 αντιστοιχεί μόλις στο

0,0000270% της συνολικής κατανάλωσης… Επιπλέον, οι ειδικοί σημειώνουν ότι

κίνδυνοι για την υγεία των καταναλωτών υπάρχουν όταν τα μπουκάλια των

εμφιαλωμένων εκτίθενται σε υψηλές θερμοκρασίες, κατά τη μεταφορά ή την

αποθήκευση του νερού. Τότε, μπορεί να αναπτυχθούν και να πολλαπλασιαστούν

παθογόνοι μικροοργανισμοί, ενώ οι υψηλές θερμοκρασίες μπορεί να αλλοιώσουν την

πλαστική συσκευασία του μπουκαλιού και να μεταφερθούν τοξίνες στο νερό. Αυτές

σε υψηλές συγκεντρώσεις είναι ύποπτες για την πρόκληση στομαχικών προβλημάτων,

ακόμα και καρκινογενέσεων.