Kαταιγίδα μεταρρυθμίσεων στο… πόδι

Όταν ξέσπασε ο B’ Παγκόσμιος Πόλεμος, Γερμανοί και Γάλλοι κοίταζαν ο ένας

τον άλλον κατά μήκος των συνόρων επί οκτώ μήνες χωρίς να έχουν ρίξει μια

τουφεκιά. Τα ξημερώματα της 10ης Μαΐου 1940 οι Γερμανοί πέρασαν τα σύνορα στον

ποταμό Μεύση. Στις 22 Ιουνίου – ύστερα από πέντε βδομάδες – η Γαλλία

συνθηκολογούσε. H λέξη blitzkrieg – κεραυνοβόλος πόλεμος – έγινε παγκοσμίως

γνωστή…

Κάτι σαν «μπλίτσκριγκ» με αντικείμενο τις μεταρρυθμίσεις στην οικονομία

εξαπέλυσε στα τέλη Μαΐου ο Κώστας Καραμανλής. Ώς τότε η κυβέρνηση ατένιζε τα

προβλήματα από μακριά και μιλούσε για ήπια προσαρμογή. Μόνο υπό την πίεση των

τεράστιων ελλειμμάτων και μετά τις αρνητικές δημοσκοπήσεις για την απραξία της

κυβέρνησης το Μαξίμου τόλμησε να προχωρήσει στο θέμα της εθελουσίας εξόδου

στον ΟΤΕ. Μια μεταρρύθμιση εκ του προχείρου – όπως παραδέχονται στελέχη της

N.Δ. – η οποία πέτυχε μια πολύ ακριβή συμφωνία με τους εργαζομένους,

εξασφαλίζοντας όμως την άρση της μονιμότητας για τους νεοδιοριζομένους. Με

σύνθημα «τον πόλεμο με τα ρετιρέ» ακολούθησε μια καταιγίδα αλλαγών μέσα σε έξι

βδομάδες, όπου το Ασφαλιστικό των τραπεζών, το ωράριο των καταστημάτων, η

διευθέτηση του χρόνου εργασίας πήραν τον δρόμο για τη Βουλή. Την ίδια ώρα ο

υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Γιώργος Αλογοσκούφης άνοιγε και επισήμως

τη συζήτηση για το Ασφαλιστικό.

Οι δημοσκοπήσεις. Στο Μαξίμου πιστεύουν ότι το πολιτικό «μπλίτσκριγκ»

τούς εξασφάλισε την πρωτοβουλία των κινήσεων και πως θα δώσει στην κυβέρνηση

νέα δυναμική στις δημοσκοπήσεις. Θεωρούν επίσης ότι αιφνιδίασαν την

αντιπολίτευση, για την οποία εκτιμούν ότι αντιδρά σπασμωδικά και δεν είναι σε

θέση να συσπειρώσει τους εργαζομένους. Κορυφαία κυβερνητικά στελέχη

παραδέχονται ωστόσο πως δεν είναι σε θέση να εκτιμήσουν ποιο θα είναι το

πολιτικό κόστος από τα κοινωνικά μέτωπα που ανοίγει το ένα μετά το άλλο η

κυβέρνηση. Επισημαίνουν μάλιστα πως μετά τον πρώτο μήνα των μεταρρυθμίσεων η

κοινή γνώμη εμφανίζεται διχασμένη, αβέβαιη και μάλλον αρνητική για κάποια –

τουλάχιστον – νομοθετήματα της κυβέρνησης, όπως π.χ. αυτό του ωραρίου

καταστημάτων. Λένε πάντως πως ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα η κυβέρνηση

φαίνεται να κερδίζει την πολιτική μάχη των εντυπώσεων σε σχέση με την απραξία

του πρώτου χρόνου διακυβέρνησης αλλά και να αυξάνει την ψαλίδα από την

αντιπολίτευση. Όπως λένε κυβερνητικά στελέχη, στο Μαξίμου υπήρχε ένας

στοιχειώδης σχεδιασμός για τις μεταρρυθμίσεις, που προέβλεπε ολοκλήρωση

κάποιων αλλαγών μέσα στο καλοκαίρι. Οι καταιγιστικοί ρυθμοί που ακολούθησαν

ανέτρεψαν πάντως τον σχεδιασμό – αιφνιδίασαν πολλές φορές ακόμα και τους

αρμόδιους υπουργούς – υποχρεώνοντάς τους σε λάθη και παλινωδίες. Ακόμα και ο

Γ. Αλογοσκούφης καθυστέρησε να φέρει τη ρύθμιση για το Ασφαλιστικό των

τραπεζών κατά τρεις εβδομάδες, επιτρέποντας έτσι μια απεργία διαρκείας στις

τράπεζες και δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για να αναδειχθούν οι αντιδράσεις

σε μείζον πολιτικό θέμα, όπως συνέβη με τoν Έβερτ.

Πίεση χρόνου. Άλλοι συνάδελφοί του βρέθηκαν υπό τρομακτική πίεση

χρόνου: Όπως παραδέχεται ακόμα και ο Γιάννης Παπαθανασίου, δεν έχει γίνει

μελέτη για τις επιπτώσεις της ρύθμισης για την επέκταση του ωραρίου των

καταστημάτων στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, κάτι το οποίο πηγές του

υπουργείου αποδίδουν στην τρομακτική πίεση χρόνου. Είναι επίσης χαρακτηριστικό

πως η απόφαση να προχωρήσει νομοθετικά η κυβέρνηση στο Εργασιακό ελήφθη την

Πέμπτη το απόγευμα, με αποτέλεσμα οι διατάξεις του νομοσχεδίου να ολοκληρωθούν

λίγο πριν από τα μεσάνυχτα (σε συνεργασία Παναγιωτόπουλου, Μεϊμαράκη,

Αλογοσκούφη) και ο υπουργός Απασχόλησης να γράφει την εισαγωγική έκθεση του

νομοσχεδίου ξημερώματα Παρασκευής. Κυβερνητικά στελέχη δεν κρύβουν την

ανησυχία τους ότι με τέτοια προχειρότητα τα μεταρρυθμιστικά νομοθετήματα

μπορεί να είναι δικαστικά ευπρόσβλητα και πολλές μεταρρυθμίσεις να κολλήσουν

στη Δικαιοσύνη.

Οι φιλελεύθεροι βρήκαν πεδίο δράσης!

H καταιγίδα των μεταρρυθμίσεων προκάλεσε έντονες αντιδράσεις και ισχυρές

αντιστάσεις στη N.Δ., όπου η πλειοψηφία ευαγγελιζόταν την ήπια προσαρμογή. Σε

δύσκολη θέση βρίσκονται οι εκπρόσωποι της Λαϊκής Δεξιάς σε κόμμα και κυβέρνηση

και χαρακτηριστική της αμηχανίας τους είναι η δήλωση του κ. Παναγιωτόπουλου

ότι «εκτελεί εντολές του Πρωθυπουργού».

Υπάρχουν όμως και εκείνοι που όχι μόνο υπερθεματίζουν υπέρ των αλλαγών, αλλά

θεωρούν ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να προχωρήσει ακόμη πιο γρήγορα. Έως

πρόσφατα, και όσο ο Κώστας Καραμανλής απέφευγε να προχωρήσει σε μέτρα και

επέμενε στην πολιτική της ήπιας προσαρμογής, τα στελέχη αυτά είτε εξέφραζαν

κομψά τη διαφωνία τους με την κυβερνητική απραξία είτε κρατούσαν το στόμα τους

κλειστό. Τώρα όμως οι φιλελεύθεροι της N.Δ. επέστρεψαν και ξεπερνούν με τις

προτάσεις τους ακόμα και την κυβέρνηση.

Παρεμβάσεις. H πιο σημαντική παρέμβαση υπέρ των μεταρρυθμίσεων είναι

ασφαλώς αυτή της κ. Μπακογιάννη, η οποία ακόμα προτού αρχίσει το «μπλίτσκριγκ»

ζήτησε από τον Πρωθυπουργό να σπάσει αυγά. H κ. Μπακογιάννη τώρα ζητάει από

την κυβέρνηση να φέρει τη δική της πρόταση για το Ασφαλιστικό. H δήμαρχος

Αθηναίων επικρότησε την άρση της μονιμότητας στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και

τάσσεται υπέρ τού να συζητηθεί η κατάργηση της μονιμότητας στον στενό δημόσιο

τομέα και στη συνταγματική αναθεώρηση του 2006.

Στο ίδιο μήκος κύματος με την κ. Μπακογιάννη κινούνται ο Κυριάκος Μητσοτάκης,

αλλά και ο βουλευτής Χανίων Στέλιος Νικηφοράκης, στενός συνεργάτης του

επιτίμου της N.Δ. Προωθημένες απόψεις διατυπώνει όμως και βουλευτής της N.Δ.

Άρης Σπηλιωτόπουλος, ο οποίος μάλιστα τάχθηκε υπέρ της πλήρους απελευθέρωσης

του ωραρίου των καταστημάτων και ζήτησε να είναι ανοιχτά τα καταστήματα και

τις Κυριακές. Υπέρ των μεταρρυθμίσεων τάχθηκαν όμως – όταν προχώρησε η

εθελουσία για τον ΟΤΕ – και οι βουλευτές της N.Δ. Π. Αλιβιζάτος, Δ. Γαλαμάτης,

Α. Κωστόπουλος, Θ. Θαλασσινός, Κ. Μαρκόπουλος και M. Χαρακόπουλος ζητώντας

ακόμη την άρση της μονιμότητας για τους νεοπροσλαμβανόμενους υπαλλήλους σε

όλες τις επιχειρήσεις του ευρύτερου δημόσιου τομέα.

Άρης Σπηλιωτόπουλος και Μάξιμος Χαρακόπουλος τάσσονται επίσης υπέρ τού να

συζητηθεί η άρση της μονιμότητας και στον στενό δημόσιο τομέα στη συνταγματική

αναθεώρηση του 2006. Το ίδιο ζητάει όμως και ο βουλευτής Κέρκυρας Νίκος

Γεωργιάδης, ο οποίος είναι ο μόνος βουλευτής της N.Δ. που εκφράζεται ανοικτά

υπέρ του κεφαλαιοποιητικού ασφαλιστικού συστήματος.

«Μπλίτσκριγκ» έως τις αρχές του 2006

Κυβερνητικές πηγές διαβεβαιώνουν πως το «μπλίτσκριγκ» θα συνεχιστεί με τον

ίδιο ρυθμό και μέσα στον Αύγουστο. Όπως αναφέρουν, τα επόμενα βήματα θα είναι

η επέκταση της άρσης της μονιμότητας στις ΔΕΚΟ με πρότυπο τη συμφωνία που

επετεύχθη στον ΟΤΕ, ενώ θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στον περιορισμό των

ελλειμμάτων στις δημόσιες μεταφορές (ΟΣΕ, ΟΑΣΑ). Επίσης θα δοθεί οριστική λύση

στο θέμα των Ολυμπιακών Αερογραμμών – όπου κυβερνητικές πηγές δεν αποκλείουν

ούτε την επιλογή της πλέον επώδυνης λύσης, δηλαδή το λουκέτο στην επιχείρηση.

Οι ίδιες πηγές προσθέτουν πως δεν θα υπάρχει ανάπαυλα ούτε τον Σεπτέμβριο,

όταν θα ανακοινωθούν τα νέα φορολογικά μέτρα για τον περιορισμό των

ελλειμμάτων. Ήδη η κυβέρνηση έχει καταστήσει σαφές ότι σχεδιάζει την αύξηση

του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα. Τα ίδια στελέχη επισημαίνουν πάντως

πως ο κεραυνοβόλος πόλεμος έχει ημερομηνία λήξης: το αργότερο ώς τον

Φεβρουάριο ο Πρωθυπουργός θέλει να έχουν ολοκληρωθεί όλες οι μεταρρυθμίσεις

και οι επώδυνες πρωτοβουλίες που θέλει να αναλάβει η κυβέρνηση – γιατί το 2006

είναι προεκλογική χρονιά.