MIKHΣ ΘEΟΔΩPAKHΣ «Στα 80 μου φοβούνται και τη σκιά μου»

«Το «Κάντο Χενεράλ» έχει δυναμική, είναι ατσάλινο, διότι ακουμπά σε μια

βασανισμένη εποχή, βαπτισμένη στο αίμα», ήταν τα πρώτα λόγια του Μίκη.

Επρόκειτο μάλιστα να παρουσιαστεί στην Τελετή Λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων,

όπως είπε, με χορωδία 20.000 ατόμων, αντιπροσωπευτική των χωρών που έπαιρναν

μέρος. Το σχέδιο ματαιώθηκε χωρίς να λάβει την παραμικρή εξήγηση από την

Πολιτεία. «Πέρασε στα ψιλά, όταν στα πρωινάδικα διυλίζουν τον κώνωπα. Επειδή

το έργο είναι το πιο επίκαιρο, πολιτικά, διεθνολογικά, μουσικά και οικολογικά

κάποιοι φοβήθηκαν. Και είμαι υπερήφανος διότι, αν και 80 ετών, με φοβούνται,

φοβούνται και τη σκιά μου», πρόσθεσε χειμαρρώδης όπως πάντα, ο Μίκης

Θεοδωράκης. H παρουσίαση του «Canto General» στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο και

αφιερώματος στη μνήμη του Χιλιανού ποιητή Πάμπλο Νερούδα – επέτειος του

θάνατου του – είναι ιδιαίτερης σημασίας.

Το έργο (που «φωτίζει» τους αγώνες των Χιλιανών για την ελευθερία) θα

παρουσιαστεί σε παγκόσμια πρώτη σε μορφή μπαλέτου, σε χορογραφία του

διακεκριμένου Ρέι Μπάρα. Συμπίπτει με τον εορτασμό για τα 80 χρόνια του Έλληνα

συνθέτη.

«Είναι ένα δώρο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής σε μια ιδέα του Λουκά Καρυτινού και

της Άννας Πέτροβα», ανέφερε ο Μίκης Θεοδωράκης, ο οποίος ταυτόχρονα εξέφραζε

τη λύπη του «για την απουσία του Λουκά Καρυτινού. Του έδινα τα δύσκολα μέρη

στο έργο κι έπαιρνα τα εύκολα. Είναι εκείνος που έκανε μία από τις δύο

ολοκληρωμένες ηχογραφήσεις του έργου». Τη μία είχε κάνει ο ίδιος ο συνθέτης

στη Σουηδία και την άλλη ο Λουκάς Καρυτινός στο Ανατολικό Βερολίνο.

«Με εκείνη την ηχοληψία του Λουκά Καρυτινού δουλεύουν σήμερα τα παιδιά.

Επρόκειτο να παρουσιαστεί στο Βερολίνο και στη συνέχεια να κάνει τον γύρο του

κόσμου, αλλά τότε – δυστυχώς για μένα – το Τείχος έπεσε και η περιοδεία

ματαιώθηκε. Εδώ παρακολούθησα τις πρόβες και διαπίστωσα συνάφεια ανάμεσα στη

χορογραφία και στη μουσική μου. Βλέποντας τις χορογραφίες του Μπάρα κατάλαβα

και αγάπησα περισσότερο τη μουσική μου», τόνιζε ο Μίκης Θεοδωράκης.

H μελοποίηση του «Canto General» από τον Μίκη είναι αποτέλεσμα μιας πρόκλησης:

προσκεκλημένος του Νερούδα – τότε ήταν πρέσβης της Χιλής στο Παρίσι -, ο

Θεοδωράκης βρέθηκε στο Βαλπαραΐζο και παρακολούθησε μια παράσταση του «Canto

General». «H μουσική με άφησε αδιάφορο. H γλώσσα με συγκίνησε. Υπήρχε ένας

ηθοποιός, ο οποίος απήγγελλε και αποσπούσε δεκαπλάσια χειροκροτήματα από το

μελοποιημένο κομμάτι. Το είδα σαν πρόκληση». Έπειτα καλεσμένος σε δείπνο στο

σπίτι του Αλιέντε ο Μίκης εξέφρασε την επιθυμία να γράψει μουσική για το έργο.

«Ο Αλιέντε μού έφερε το έργο του Νερούδα, δύο τόμους με περίπου 130 ποιήματα

και μου είπε «σου δίνω επίσημη παραγγελία να κάνεις τη μουσική»».

«H πολυρυθμικότητα του «Κάντο» – που χαρακτηρίζεται ως εφιάλτης των μαέστρων –

έγινε για τη γλώσσα του Νερούδα. Είναι ένα έργο κατά βάση ρυθμικό, χορευτικό»,

εξήγησε και αναφέρθηκε στη λύση που έδωσε ο Βασίλης Νικολαΐδης στη σύλληψη του

λιμπρέτου με τη δραματοποίηση των εικόνων στο ποίημα του Νερούδα, έχοντας ως

κεντρικό θέμα τον ίδιο τον ποιητή, ενώ δήλωσε εντυπωσιασμένος από τις

χορογραφίές του Ρέι Μπάρα, χάρη στις οποίες «δίνεται η αίσθηση ότι τα αγόρια

και τα κορίτσια του χορού στη σκηνή μοιάζουν με θεούς και θεές».

Παραίτηση στο περίμενε…

H απουσία τού υπό παραίτηση καλλιτεχνικού διευθυντή της Εθνικής Λυρικής

Σκηνής Λουκά Καρυτινού, ήταν αισθητή. Σε σχετική ερώτηση οι αρμόδιοι της ΕΛΣ

παρέπεμπαν στο υπουργείο Πολιτισμού, το οποίο όμως, αν και έχει συμπληρωθεί

μία εβδομάδα από την υποβολή παραίτησης του κ. Καρυτινού, δεν έχει επισήμως

αντιδράσει. Ωστόσο, από την ΕΛΣ έγινε σαφές ότι «οι χορωδοί θα συμμετάσχουν κανονικά».

INFO

«Canto General» του Μίκη Θεοδωράκη, σε μουσική διεύθυνση Ηλία Βουδούρη,

χορογραφία Ρέι Μπάρα, σκηνικά Αντώνη Χαλκιά, κοστούμια Γιάννη Μετζικώφ,

διεύθυνση χορωδίας Φανής Παλαμίδη. Τραγουδούν: Μαρία Φαραντούρη, Πέτρος

Πανδής, Σοφία Μιχαηλίδου, Τάσης Χριστογιαννόπουλος. Στο Ηρώδειο 21, 22 Ιουλίου

(πληρ. τηλ. 210-9282.900).