Αναζήτηση
ΤΙΣ ΗΜΕΡΕΣ αυτές συμπληρώθηκαν δέκα χρόνια από τη σφαγή στη
Σρεμπρένιτσα (Βοσνία – Ερζεγοβίνη), όταν 8.000 άτομα, μουσουλμάνοι το
θρήσκευμα, σφαγιάστηκαν εν ψυχρώ από τις δυνάμεις Σέρβων φανατικών εθνικιστών.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη βαρβαρότητα που διαπράχθηκε σε ευρωπαϊκό έδαφος
μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Και δυστυχώς οι πρωταγωνιστές
της θηριωδίας αυτής παραμένουν ασύλληπτοι, παρά τις προσπάθειες που έχουν
καταβληθεί για τον εντοπισμό τους από διάφορες πλευρές και κυρίως από το
Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία στη Χάγη – το οποίο και
είναι αρμόδιο για να εκδικάσει τις πράξεις τους. H σφαγή στη Σρεμπρένιτσα
αποτελεί μία εξόχως θλιβερή σελίδα στη μεταπολεμική ευρωπαϊκή Ιστορία. Ίσως δε
να είναι ακόμη πιο θλιβερή για την Ελλάδα, εάν αποδειχθεί τελικά ότι υπήρξε
ελληνική συμμετοχή στις εκτελέσεις. Να υπενθυμίσουμε, βεβαίως, ότι εκείνη την
εποχή – την όχι και τόσο μακρινή – η Ελλάδα ήταν μία από τις ελάχιστες (αν όχι
η μοναδική) ευρωπαϊκές χώρες – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία είχε ταχθεί
στο πλευρό της Σερβίας και του (δικαζόμενου τώρα ως εγκληματία πολέμου) ηγέτη
της, Σλ. Μιλόσεβιτς. Φιλοξενούσε μάλιστα με τιμές και επαίνους τους
πρωταγωνιστές της θηριωδίας (Κάρατζιτς, κ.ά.) και ορισμένοι έφθαναν μέχρι του
σημείου να αρνούνται ακόμη και την τέλεση των εκτελέσεων! Χρειάστηκε η ριζική
αναθεώρηση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής από το 1996 και μετά, για να
διακόψει η Ελλάδα την «ανίερη αυτή συμμαχία» που είχε εκθέσει και τραυματίσει
βαθύτατα τη χώρα. Δέκα χρόνια μετά, η σφαγή στη Σρεμπρένιτσα διδάσκει πολλά –
και ίσως σήμερα πολύ περισσότερο επίκαιρα! Διδάσκει το πού οδηγεί κάθε μορφή
φανατισμού: στις σφαγές αθώων – χθες στη Σρεμπρένιτσα, τώρα στο Λονδίνο!
Διδάσκει ότι η Ευρώπη μπορεί σχετικά εύκολα να διολισθήσει σε φαινόμενα
εκδήλωσης ακραίου εθνικισμού και φανατισμού· τα «απεχθή προϊόντα» αυτά άλλωστε
δεν αποτελούν αποκλειστική «παραγωγή» της M. Ανατολής. Διδάσκει, πάνω απ’ όλα,
την ιστορική σημασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης ως διαδικασίας υπέρβασης –
ακύρωσης των ευρωπαϊκών εθνικισμών αλλά και τη σημασία του οριστικού
«κλειδώματος» των Βαλκανίων στο ευρωπαϊκό σύστημα. Και, τέλος, «υπογραμμίζει»
ότι χρειάζεται να ξεπερασθεί το ταχύτερο δυνατόν η τρέχουσα κρίση στην οποία
έχει περιέλθει η διαδικασία της εν λόγω ενοποίησης.
Ο Π. K. Ιωακειμίδης είναι καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος
του Δ.Σ. του ΕΛΙΑΜΕΠ.
