Το σπίτι στο οποίο μπορείς να βλέπεις «σινεμά» (σε μεγάλη οθόνη, που αποτελεί

το επίκεντρο του καθιστικού) και ταυτόχρονα να δουλεύεις χωρίς να είσαι στο

γραφείο, δεν ανήκει πλέον σήμερα στη σφαίρα του φανταστικού. Όπως και το σπίτι

στο οποίο μπορείς να αλλάζεις εύκολα και γρήγορα τη διαρρύθμιση, για να μπορεί

να χρησιμοποιείται και από άλλους ενοίκους.

H έννοια του τι συμβολίζει ένα σπίτι έχει αλλάξει και στην Ελλάδα. H

διαρρύθμιση, ο σχεδιασμός, οι ανάγκες, οι συνήθειες, τα υλικά δηλώνουν ότι

κάτι νέο προβάλλει. Κάτι σύγχρονο, που αμφισβητεί το ιδανικό μοντέλο κατοικίας

τής εικοσαετίας ’70-’90, που είχε ώς άξονα την αρμονική διαβίωση της

οικογένειας. Σήμερα πια όλα γίνονται πιο μοναχικά.

«Όλα ξεκινάνε από τον τρόπο ζωής. Αρχίζουμε να παρατηρούμε μια μετάβαση από

την εδραία, σταθερή αντίληψη του σπιτιού, προς μια μεταβατική, νομαδική ζωή.

Και πρωταγωνιστής σε αυτήν τη νέα κατοικία δεν είναι βέβαιο ότι θα είναι η

οικογένεια», παρατηρεί στα «ΝΕΑ» ο καθηγητής Αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο

Βόλου, Γιώργος Τζιρτζιλάκης.

Σύμφωνα με τις νέες απόψεις -και τάσεις- της Αρχιτεκτονικής, ο σύγχρονος

ένοικος ενός μοντέρνου σπιτιού συνήθως ζει μόνος ή συγκατοικεί περιστασιακά,

βλέπει σινεμά στο σπίτι, κατά κύριο λόγο ενημερώνεται από τα δορυφορικά

κανάλια και βασίζει την επαγγελματική του δραστηριότητα στην τεχνολογία της

τηλε-εργασίας. Επειδή πιστεύει στην πολυτέλεια του ελεύθερου χρόνου,

διαμορφώνει το σπίτι του σε δημιουργικό καλλιτεχνικό εργαστήριο, δίνοντας

σημασία στο ντιζάιν, εσωτερικά και εξωτερικά, ακόμα και στις μικρές

λεπτομέρειες των πρακτικών αντικειμένων καθημερινής χρήσης και στήνει ακόμη

και ιδιωτικό spa. Ζει ζωή ευέλικτη, χωρίς παλαιού τύπου οικογενειακές

υποχρεώσεις. «Όμορφος κόσμος, λειτουργικός, τεχνολογικά -και μοναχικά-

πλασμένος».

«Οι αλλαγές είναι αλήθεια ότι γίνονται με μεγάλη βραδύτητα, καθώς η

κατοικία έχει εξ ορισμού κάτι το συντηρητικό. Όμως ο κλονισμός του νευρικού

συστήματός της, που είναι η οικογένεια, επηρεάζει τη λειτουργία του σπιτιού»,

συμπληρώνει ο Γιώργος Τζιρτζιλάκης. «Από πλευράς τεχνικής παρατηρούμε ότι το

σπίτι αντιστέκεται να προσαρμοστεί στις νέες κοινωνικές συνθήκες. Βασικά υλικά

κατασκευής παραμένουν το οπλισμένο σκυρόδεμα (μπετόν), τα τούβλα, ο χάλυβας,

τα τζάμια. Όμως το ενδιαφέρον σημείο σε αυτήν τη μετάβαση είναι η επιστροφή

της εργασίας στο σπίτι. Το κύριο στοιχείο στη συζήτηση που ανοίγει η νέα μορφή

κατοικίας είναι η έννοια της προσωρινότητας στον χώρο. Και η λέξη-κλειδί είναι

η ευελιξία με την οποία ένας χώρος λειτουργεί ως σπίτι, γραφείο, μικρή

εταιρεία, ατελιέ».

Παλαιότερα, τα σπίτια ήταν γεμάτα από ανθρώπινα ίχνη και αναμνήσεις. Τα

μπιμπελό, το σκρίνιο με τα σερβίτσια, οι κορνίζες με τις οικογενειακές

φωτογραφίες, η τραπεζαρία, οι διπλές κρεβατοκάμαρες μαρτυρούσαν τον ρυθμό ζωής

μιας οικογένειας και αντανακλούσαν τις ανάγκες συμβίωσης και κοινωνικότητας.

«Στους νέους χώρους», λέει ο αρχιτέκτονας, «το περιβάλλον είναι ουδέτερο,

χωρίς ίχνη. Αυτός ο νέος τρόπος ζωής προϋποθέτει μεγάλες, λείες επιφάνειες και

καθαρούς τοίχους. Μια αντισηπτική όψη, που αντικατοπτρίζει το software

περιβάλλον στον χώρο. Αυτή η μεταβολή είναι κρίσιμη για τον ψυχισμό μας. H

ιδέα της ευελιξίας του χώρου είναι σημαντικό να μη μας κάνει να αισθανόμαστε

αβυσσαλέα ανασφάλεια, αλλά αυτή η αστάθεια να έχει την έννοια μιας

προσαρμοστικότητας».

Το σπίτι είναι η προέκταση του εαυτού μας και η αντανάκλαση των

κοινωνικών συνθηκών. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η αστική κατοικία της πόλης «στην

ιδανική της μορφή», επισημαίνει η αρχιτέκτονας Έλενα Ζερβουδάκη, «δείχνει μια

αναζήτηση για φυσικό περιβάλλον με οικολογική ευαισθησία και ανάγκη για

έκφραση αισθητικής. Έτσι, το υδάτινο στοιχείο με τη μορφή ενυδρείου, μπανιέρας

τζακούζι και ένας φυσικός μικρόκοσμος ως αυλή, κήπος, ρουφ γκάρντεν, μπαίνουν

μέσα στις νέες απαιτήσεις, ενώ η οικολογική συνείδηση φαίνεται στην

εκμετάλλευση των φυσικών και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όπως το γκάζι, ο

ήλιος και ο αέρας, καθώς στον προσανατολισμό και τον σχεδιασμό των όγκων του

κτιρίου για σκιά και προστασία, αλλά και για να αποφεύγεται η υπερβολική

κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στον φωτισμό και τη θέρμανση».

Καταργούνται οι διάδρομοι

«Οι νέες ανάγκες στο σύγχρονο ιδανικό σπίτι προκύπτουν από την ενοποίηση

των χώρων», παρατηρεί μιλώντας στα «NEA» η αρχιτέκτονας Έλενα Ζερβουδάκη. «Οι

διάδρομοι καταργούνται και, στην περίπτωση που υπάρχουν πολυμελείς

οικογένειες, καταφεύγουν στη λύση των μεταβαλλόμενων διαχωριστικών που

γίνονται με συρόμενες επιφάνειες. Επίσης, οι αποθηκευτικοί χώροι δεν

προκύπτουν από ξεχασμένες γωνίες, αλλά σχεδιάζονται με πρακτικό και

λειτουργικό τρόπο, ενώ η κουζίνα, το μπάνιο και το τζάκι είναι τα σημεία όπου

η σύγχρονη κατοικία επιδεικνύει τις σχέσεις της με το ντιζάιν, σε λιτές,

αφαιρετικές γραμμές, με εξοπλισμό προηγμένης τεχνολογίας. Όσο για το

υπνοδωμάτιο, ο χώρος είναι λιτός και απέχει από την παλιά αισθητική μιας

κρεβατοκάμαρας που λειτουργούσε και ως μπουντουάρ».