διακοπές TEΟTIXΟYAKAN: η Πόλη των Θεών

H μεγαλειώδης Πόλη των Θεών βρίσκεται περίπου 50 χιλιόμετρα από το Μέξικο

Σίτι, στη βορειοανατολική άκρη της κοιλάδας του Μεξικού. Είναι δε τόσο

επιβλητική, ώστε οι Αζτέκοι πίστευαν ότι μόνο με υπερφυσική δύναμη θα μπορούσε

να κτιστεί, οπότε την ονόμασαν Τεοτιχουακάν – που στη γλώσσα ναχούατλ σημαίνει

«τόπος που δημιούργησαν οι θεοί»

Όταν όλα ακόμη ήταν στο σκοτάδι, αποφάσισαν οι θεοί να κάνουν συμβούλιο στο

Τεοτιχουακάν, όπου θα συμφωνούσαν ποιος θα ήταν εκείνος που θα θυσιαζόταν για

να γίνει ο Ήλιος που θα φώτιζε τη Γη. Ο πρώτος εθελοντής ήταν ο θεός

Τεκουτσιστέκαλ, που έφερε ένα αγγείο για θυσίες με τα πιο πολύτιμα υλικά. Ο

άλλος ήταν ο Ναναουάτσιν, ένας πολύ φτωχός θεός που η προσφορά του ήταν

ασήμαντη και φτωχή. Έτσι, λοιπόν, αφού πέρασαν οι δυο τους τέσσερις νύχτες

καθαρμού στην κορυφή της Πυραμίδας του Ήλιου και της Πυραμίδας της Σελήνης,

την πέμπτη ημέρα ντύθηκαν επίσημα και τους μετέφεραν μπροστά στη μεγάλη εστία

όπου έκαιγε η φωτιά. Τότε οι θεοί παρότρυναν τον Τεκουτσιστέκαλ να πέσει, αλλά

εκείνος δείλιασε και απέτυχε τέσσερις φορές. Δοκίμασε λοιπόν και ο

Ναναουάτσιν, που με γενναιότητα έπεσε αμέσως και δημιουργήθηκε ο Ήλιος στο

στερέωμα. Στη συνέχεια κατάφερε να πέσει στη φωτιά και ο Τεκουτσιστέκαλ και

έγινε η Σελήνη. Όμως ο Ήλιος και η Σελήνη έμεναν ακίνητοι και μόνο όταν

θυσιάστηκαν όλοι οι θεοί και ο Κετσαλκόατλ (θεός του Ανέμου) φύσηξε, μπήκαν

στην πορεία τους η ημέρα και η νύχτα…

Όταν διάβασα αυτόν τον θρύλο των Αζτέκων ενθουσιάστηκα και ανυπομονούσα να

γνωρίσω από κοντά το μυθικό Τεοτιχουακάν. H μεγαλειώδης Πόλη των Θεών

βρίσκεται περίπου 50 χιλιόμετρα από το Μέξικο Σίτι, στη βορειοανατολική άκρη

της κοιλάδας του Μεξικού. Έφτασα εκεί γεμάτη δέος για τον μεγάλο αρχαίο

πολιτισμό της πόλης που, ευτυχώς (λόγω του χώματος που σκέπαζε το μεγαλύτερο

μέρος της), πέρασε απαρατήρητη στον Ερνάν Κορτές και τους κονκισταδόρες του

και ο πολιτισμός της έμεινε ανέπαφος, περιμένοντας την αρχαιολογική σκαπάνη

για να έρθει στο φως και να αποκαλύψει τα μυστικά του. Σήμερα, μόνο 2

χιλιόμετρα έχουν αποκαλυφθεί από τα 18 που κάλυπτε την περίοδο της ακμής της.

H πόλη αυτή είναι τόσο επιβλητική, ώστε οι Αζτέκοι πίστευαν ότι μόνο θεοί

μπορούσαν να την κτίσουν και γι’ αυτό την ονόμασαν Τεοτιχουακάν, που στη

γλώσσα ναχούατλ σημαίνει «τόπος που δημιούργησαν οι θεοί». Το Τεοτιχουακάν

κτίστηκε γύρω στον 1ο αιώνα π.X., και κατά την περίοδο της ακμής του –

σύγχρονο με τη Ρώμη των Αντωνίνων – είχε περίπου 200.000 κατοίκους, ενώ

εγκαταλείφθηκε κατά τον 8ο αιώνα μ.X. Ήταν πόλη ειρηνική, καθώς πουθενά δεν

βρέθηκαν ίχνη πολέμων ή ανθρωποθυσιών.

Τα περισσότερα κτίρια ήταν γκρεμισμένα και θαμμένα από παχύ στρώμα χώματος και

γι’ αυτό περνώντας από εκεί ο Κορτές δεν υποψιάστηκε την ύπαρξή της. Στο ιερό

τελετουργικό αυτό κέντρο πήγαινε κάθε είκοσι ημέρες ο αυτοκράτορας των

Αζτέκων, Μοντεζούμα, συνοδευόμενος από τους ιερείς για να προσφέρει θυσίες.

Τα σημαντικότερα μνημεία

Είναι σίγουρο ότι ο επισκέπτης θα ενθουσιαστεί από τα μνημεία των Πυραμίδων

του Ήλιου και της Σελήνης. Ο προσανατολισμός της Πυραμίδας του Ήλιου,

όπως και όλων των οικοδομημάτων, βασίζεται στην πορεία του Ήλιου, σημάδι ότι

οι κάτοικοι της λάτρευαν την ηλιακή θεότητα. H Πυραμίδα του Ήλιου είναι

κατασκευασμένη από χαλίκια και πλίνθους και είναι επενδυμένη με πέτρα.

Κτίστηκε πιθανόν γύρω στον 1ο π.X. και ανακαλύφθηκε και αναστηλώθηκε το

1905-1910 από τον Leopoldo Batres. Στην κορυφή της, που έχει ύψος 63 μέτρα,

οδηγούν 248 σκαλιά, η βάση της είναι 225 μέτρα και αποτελείται από 6 επίπεδα.

Εντυπωσιακή σε μέγεθος, μπορεί να συγκριθεί μόνο με τις Πυραμίδες της Τσολούλα

και του Χέοπα της Αιγύπτου. Στη δυτική πλευρά της, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν

ένα υπόγειο τούνελ μήκους 100 μέτρων που οδηγεί σε μια σπηλιά στο κέντρο, με

λατρευτικά σύμβολα και εργαλεία. Όλα τα μνημεία της πόλης είναι

προσανατολισμένα προς τον άξονα αυτής της πυραμίδας, που είναι διευθετημένος

έτσι ώστε να συμπίπτει με την πορεία του Ήλιου στο πέρασμά του από το Ζενίθ.

Ανατολικά της Πυραμίδας του Ήλιου, στο βάθος, βρίσκεται η δεύτερη σημαντική:

της Σελήνης. H Πυραμίδα της Σελήνης έχει 46 μέτρα ύψος και πλευρές από

150 μέτρα. Στη βάση της, ερείπια κατασκευής την ταυτίζουν με το Σπίτι των Θεών

που περιέχει δέκα μικρούς βωμούς. Έχει 4 πατώματα και, αν και μικρότερου ύψους

λόγω της υψομετρικής διαφοράς του εδάφους, η κορυφή της είναι στο ίδιο επίπεδο

με του Ήλιου. Πιθανότατα η κατασκευή της ολοκληρώθηκε το 300 μ.X. Πλάι της

συναντάμε το Παλάτι των Ιαγουάρων, στη συνέχεια τον Ναό των

Κοχυλιών και μετά το Ανάκτορο του Κετσάλ-Παπαλότ (πεταλούδα), που

ανακαλύφθηκε το 1962. Τα δωμάτια αυτά, που πήραν τις ονομασίες τους από τις

τοιχογραφίες με τα αντίστοιχα θέματα, πιθανόν να ήταν οι κατοικίες του

ιερατείου. Μπροστά από την πλατεία της Πυραμίδας της Σελήνης ξεκινάει ο

Δρόμος των Νεκρών όπου, κατά μήκος των 4 χιλιομέτρων του, βρίσκονται

πάνω από πενήντα μνημεία των οποίων δεν έχει εξακριβωθεί η λειτουργικότητα.

Στα μισά αυτής της λεωφόρου που διασχίζει το τελετουργικό κέντρο από Βορρά έως

Νότο, βρίσκεται η Πυραμίδα του Ήλιου. Στη συνέχεια, ο Δρόμος των Νεκρών οδηγεί

στην Ακρόπολη, που πιθανότατα ήταν η κατοικία του Ανώτατου Άρχοντα. Το 1917,

πίσω από την Ακρόπολη ανακαλύφθηκε ο Ναός του θεού Κετσαλκόατλ.

Πυραμοειδής κατασκευή, κρύβεται από μεταγενέστερες πυραμίδες των επόμενων δύο

περιόδων της ανοικοδόμησης της πόλης, στις οποίες οι αρχαιολόγοι έκαναν τομή

και άφησαν ένα πέρασμα ανάμεσα στα οικοδομήματα. Στις 4 καλοδιατηρημένες

πλατφόρμες, μήκους 400 μέτρων, παρατηρούμε στις κάθετες εξωτερικές επιφάνειες

διακόσμηση με μάσκες από πέτρινα φτερωτά φίδια που τα κεφάλια τους

περιβάλλονται από φτερά, ενώ τα σώματά τους είναι σκαλισμένα ανάμεσα σε

κοχύλια και θαλάσσια σαλιγκάρια που συμβολίζουν τα νερά της Γης.

Δεν πρέπει να χάσετε

Ιπτάμενη παράσταση

Την παράσταση των Voladores των «ιπταμένων», που αναβιώνουν την αρχέγονη

τελετή της γονιμότητας της Γης στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου της Πόλης

των Θεών. H τελετή αυτή, που μεταφέρθηκε στο Τεοτιχουακάν μετά την επιρροή τού

El Tajin, κατά την κυριαρχία των Αζτέκων, απέκτησε επιπλέον τον συμβολισμό της

καθόδου των Νεκρών Πολεμιστών. Ο πόλος, ύψους 18-27 μέτρων, συμβολίζει το

Δέντρο της Ζωής και η τετράγωνη ξύλινη πλατφόρμα – με σχοινιά στερεωμένη στην

κορυφή του – τα 4 σημεία του ορίζοντα. Οι voladores που παίρνουν μέρος στην

τελετή είναι πέντε. H τελετή ξεκινάει όταν ο αρχηγός τους παίζει με το

αριστερό του χέρι φλάουτο και με το δεξί χτυπάει συμβολικά ένα τύμπανο. Αφού

ανέβει πρώτος εκείνος στην πλατφόρμα, τον ακολουθούν και οι άλλοι στην κορυφή

του πόλου και μόλις χαιρετίσουν τα 4 σημεία του ορίζοντα, δένουν τα σχοινιά

στα πόδια τους υπό τους ήχους της συμβολικής μουσικής. Όταν νιώσουν έτοιμοι η

μουσική σταματάει, κινούν την τετράγωνη πλατφόρμα και πέφτουν στο κενό,

αφήνοντας τα σχοινιά να ξεδιπλωθούν. Τόσο η στολή των voladores, όσο και οι

κινήσεις και οι περιστροφές που κάνουν γύρω από τον πόλο, έχουν συμβολικό

χαρακτήρα και ήταν μέρος της τελετής της αρχής του καινούργιου αιώνα των λαών

της Μεσο-Αμερικής.

TI NA ΠΡΟΣΕΞΕΤΕ

Ο αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται σε υψόμετρο 2.300. Ως εκ τούτου θα πρέπει να

έχετε μαζί σας αντηλιακό, μπουκάλι νερό και να φοράτε καπέλο. H επίσκεψη

διαρκεί πολλές ώρες, οι αποστάσεις – όσο και αν δεν φαίνονται μακρινές με την

πρώτη ματιά – είναι αρκετά μεγάλες και θα πρέπει να φοράτε άνετα (καλύτερα

αθλητικά) παπούτσια, ιδιαίτερα αν έχετε αποφασίσει να σκαρφαλώσετε πάνω στις

πυραμίδες. H ανάβαση δεν είναι επικίνδυνη – συγκριτικά με άλλες πυραμίδες της

χώρας – όμως θα πρέπει να είστε πολύ προσεκτικοί και να κρατάτε αποστάσεις

ασφαλείας με τους άλλους συν-αναρριχητές. Ακόμα, στα περισσότερα σημεία του

αρχαιολογικού χώρου θα συναντήσετε πολύ επίμονους μικροπωλητές και θα πρέπει

να προσπαθήσετε σκληρά για να τους αποφύγετε!

ΦΑΓΗΤΟ

Γύρω από τον αρχαιολογικό χώρο υπάρχουν αρκετά εστιατόρια, που εξυπηρετούν

κυρίως τα τουριστικά γκρουπ. Πολλά από αυτά διατηρούν και καταστήματα με

διάφορα σουβενίρ. Κάποια άλλα κατά τη διάρκεια του φαγητού παρουσιάζουν

χορευτικά σόου ή μουσικά συγκροτήματα μεξικάνικης μουσικής «μαριάτσι». Πολύ

καλά είναι τα εστιατόρια «La Gruta» (τηλ.: 595-60127), «Zona Arqueologica

Puerta 5», αλλά και το «Gran Teocali», στο 21,5ο χιλιόμετρο Autopista

Mexico-Piramides – με πολύ καλή «μαργαρίτα» (κοκτέιλ με τεκίλα)! H μεξικάνικη

κουζίνα έχει βάση τα φασόλια, το κρέας (κυρίως κοτόπουλο), το τσίλι, το

καλαμπόκι (είτε σαν συμπλήρωμα είτε σαν συνοδευτικές τορτίγιας) και τις

πικάντικες σάλτσες. Δοκιμάστε το guacamole con totopos, που είναι σάλτσα

πολτοποιημένου αβοκάντο με πατατάκια τορτίγιας (συνοδεύει ωραία την τεκίλα),

το mole poblano (γαλοπούλα με σάλτσα από τσίλι, μπαχαρικά, καρύδια και

σοκολάτα) και το chiles en nogada (πιπεριές γεμιστές με κιμά και αμύγδαλα, με

σάλτσα καρυδιού). Αγαπημένο φαγητό της γράφουσας τα quesadillas, που είναι

τορτίγιας με τυρί και σερβίρονται με σάλτσα αβοκάντο.

ΔΙΑΜΟΝΗ

Αν θελήσετε να μείνετε στο Τεοτιχουακάν, νότια του αρχαιολογικού χώρου

κοντά στο χωριό San Juan Teotihuacan υπάρχει το ξενοδοχείο «Villas

Arqueologicas» (τηλ.: 595-60909, 595-91595). Πρόκειται για μια παλιά hacienda

που διαμορφώθηκε από το «Club Med» σε ξενοδοχείο. Φυσικά, μπορείτε να μείνετε

στο Μέξικο Σίτι, όπου θα έχετε μεγάλη γκάμα επιλογής. H τουριστικότερη περιοχή

της πόλης είναι η Zona Rosa και εκεί βρίσκονται τα περισσότερα καλά

ξενοδοχεία, καθώς εκεί κτυπά και η καρδιά της νυχτερινής διασκέδασης. Ανάμεσά

τους δημοφιλή και οικονομικότερα είναι τα «Hotel Krystal» (Liverpool 155,

τηλ.: 5-5118.779) και «Hotel Calinda Geneve» (Londres 130, τηλ.: 5-2110.071).

ΠΩΣ ΘΑ ΦΤΑΣΕΤΕ

Οι αεροπορικές εταιρείες KLM (τηλ.: 210-9110.000) και Iberia (τηλ.:

210-3537.600) πετούν για Μέξικο Σίτι μέσω Άμστερνταμ και Μαδρίτης, αντίστοιχα.

Από το Μέξικο Σίτι μπορείτε να πάτε στο Τεοτιχουακάν, που απέχει περίπου 50

χιλιόμετρα βορειοανατολικά της πόλης, με τα λεωφορεία Autobuses San Juan

Teotihuacan που αναχωρούν κάθε 20′-30′ από το Terminal Norte. Τα λεωφορεία

αυτά εξυπηρετούν και το χωριό San Juan Teotihuacan, που απέχει δύο χιλιόμετρα

από τον αρχαιολογικό χώρο. Βεβαιωθείτε ότι πηγαίνουν και στις πυραμίδες. Αν

προτιμάτε κάτι πιο οργανωμένο, αρκετά τουριστικά γραφεία της Πόλης του Μεξικού

διοργανώνουν καθημερινά εκδρομές στο Τεοτιχουακάν, οπότε απευθυνθείτε στη

ρεσεψιόν κάποιου ξενοδοχείου ή, ακόμη απλούστερα, παζαρέψτε με κάποιο ταξί την

τιμή για τη μετάβασή σας.