Δεν φοβούνται τη λάβα

Πάνε 60 χρόνια αλλά ο Αντρέα Μπόκια θυμάται σαν να ήταν τώρα την τελευταία

φορά που το «δύστροπο» βουνό «ξέρασε» τους καπνούς του πάνω από το κεφάλι του.

H γη έτρεμε. Ο ουρανός είχε γίνει κατάμαυρος.

«Έβρεχε βράχια, φωτιά», λέει ο Μπόκια που ήταν μόλις δέκα ετών σε εκείνη την

έκρηξη του ηφαιστείου, το 1944. «Άνθρωποι, ολόκληρες οικογένειες έτρεχαν με

κατσαρόλες στα κεφάλια τους». Ύστερα συνέβη κάτι το ίδιο καταπληκτικό.

Μήνες, χρόνια, δεκαετίες περνούσαν και η οικογένεια του Μπόκια, όπως και όλοι

οι άλλοι σε αυτό το ευάλωτο χωριό τού Σαν Τζουζέπε Βεζουβιάνο, παρέμεναν εκεί,

δεν έλεγαν να φύγουν, ευχαριστημένοι από τη ζωή τους, σαν να δοκίμαζαν την

τύχη τους με το ηφαίστειο πάνω από τα κεφάλια τους. «Κανείς δεν έφυγε», λέει ο

Μπόκια με μια έκφραση που δείχνει να ξαφνιάζεται ακόμη και στη σκέψη πως θα

μπορούσε κάποιος να φύγει. «Μπορεί η φωτιά να ξανάρθει, μπορεί και όχι. Τι να

κάνουμε;».

Προγράμματα μετεγκατάστασης

Οι τοπικές αρχές έχουν τις δικές τους προτάσεις. Μόνο που αυτές οι προτάσεις

περιλαμβάνουν βαλίτσες, φορτηγά για τη μετακόμιση και αλλαγή διεύθυνσης. Οι

αρχές θα ήθελαν όλοι οι άνθρωποι που ζουν στο Σαν Τζουζέπε Βεζουβιάνο και σε

άλλα χωριά και κωμοπόλεις που είναι σπαρμένα στους πρόποδες του «απρόβλεπτου»

Βεζούβιου να φύγουν από εκεί. Και για πρώτη φορά οι αρχές είναι διατεθειμένες

να κάνουν πιο πειστικές τις προτάσεις τους, με χρήματα. Τον Σεπτέμβριο θα

αρχίσουν να διαφημίζουν και να εφαρμόζουν το πρόγραμμα μετεγκατάστασης: κάθε

οικογένεια που θα φύγει από το ηφαίστειο θα πάρει 30.000 ευρώ για να κάνει μια

νέα αρχή σε ένα ασφαλέστερο μέρος.

Ο Μάρκο Ντιλέλο, ο οποίος είναι διευθυντής του πολεοδομικού σχεδιασμού στην

περιοχή της Καμπανίας, όπου περιλαμβάνεται το όρος Βεζούβιος, λέει ότι στόχος

είναι η κατά 20% μείωση του πληθυσμού 18 πόλεων και κωμοπόλεων στην «κόκκινη

ζώνη». Όμως τα σχέδια των αρχών δεν συμβιβάζονται με τα συναισθήματα των

περίπου 600.000 κατοίκων της περιοχής του Βεζούβιου. Στη σκιά του, οι κάτοικοι

επιδεικνύουν ένα παράξενο κράμα από εκπληκτική αισιοδοξία, μεταφυσική

μοιρολατρία και άρνηση, το οποίο μοιάζει να βγαίνει βαθιά μέσα από τα έγκατα

της της γης όπου βράζει το διάπυρο μάγμα.

«Ο Βεζούβιος δεν μας νίκησε ποτέ», λέει ο Φραντσέσκο Νάπι, 26 ετών, από το

Σόμα Βεζουβιάνο, μια πολίχνη στην «κόκκινη ζώνη», πολύ πιο κοντά στον Βεζούβιο

απ’ όσο το Σαν Τζουζέπε Βεζουβιάνο. Το σχόλιό του, βέβαια, δεν συμβιβάζεται με

εκείνο που συνέβη το 79 μ.X., όταν η αρχαία Πομπηία γνώρισε το πύρινο τέλος

της.

Η Αίτνα και το Στρόμπολι

Οι κάτοικοι της Νότιας Ιταλίας δεν χρειάζεται να πάνε πίσω δύο χιλιάδες χρόνια

για να εκτιμήσουν τους κινδύνους. Μόλις τον περασμένο Οκτώβριο, η Αίτνα

«ξερνούσε» στάχτες, βράχους και λάβα στη Σικελία. Τον Δεκέμβριο ήταν η σειρά

του Στρόμπολι. Ο Βεζούβιος είναι ο γεωθερμικός εφιάλτης όχι μόνο της Ιταλίας

αλλά και της Ευρώπης. Ωστόσο, αυτοί που ζουν κάτω από την καυτή ανάσα του δεν

φαίνεται να χάνουν τον ύπνο τους, μολονότι επιστημονικές έρευνες δείχνουν ότι

το ηφαίστειο παραμένει απολύτως ενεργό. «Είναι στο DNA μας», λέει ο Νάπι.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ρούσσος Βρανάς