Το πατριαρχικό σιγίλιο με μολυβδόβουλο, που υπέγραψε ο Πατριάρχης

Κωνσταντινουπόλεως Γρηγόριος Ε’ για την ίδρυση ελληνικών σχολείων στη Σινασό,

λίγο προτού απαγχονιστεί από τους Τούρκους το 1821

Πατριαρχικά σιγίλια με μολυβδόβουλα, ιστορικές σημαίες, έγγραφα, φωτογραφίες

και μουσικά όργανα. Μάρτυρες ενός κόσμου που ξεριζώθηκε από τη γη που

κατοικούσε για αιώνες, των Ελλήνων, που αναγκάστηκαν να αφήσουν πριν από 80

χρόνια πίσω τους τη Μικρά Ασία. Η ζωή, η ιστορία και η παιδεία τους, από τον

Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο κυρίως και μέχρι την Καταστροφή, αναδεικνύονται μέσα από

τα 200 και πλέον σπάνια εκθέματα, στην έκθεση «Ο τελευταίος Ελληνισμός της

Μικράς Ασίας», που διοργανώνουν το Υπουργείο Πολιτισμού, το Εθνικό Ιστορικό

Μουσείο και το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών σε συνεργασία με την Ένωση

Σμυρναίων και το σωματείο «Νέα Σινασός».

«Σημασία έχει να παραμένει ζωντανή η μνήμη. Και προσπαθούμε να το πετύχουμε με

την καταγραφή μιας ολόκληρης εποχής μέσα από την έκθεση, που δεν εστιάζει το

ενδιαφέρον της μόνον στη Μικρά Ασία, αλλά και στην Ανατολική Θράκη», εξηγεί

στα «ΝΕΑ» ο γενικός γραμματέας της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας,

Ιωάννης Μαζαράκης-Αινιάν.

Η έκθεση, που θα πραγματοποιηθεί στην Παλαιά Βουλή, ξεκινά με 21 φωτογραφίες

σε άσπρο-μαύρο. Ντοκουμέντα της εποχής της ελληνικής εκστρατείας στη Μικρά

Ασία, που καταγράφουν την καθημερινότητα των στρατιωτών από τη Σμύρνη έως τον

Σαγγάριο, το Εσκί Σεχίρ και την Κιουτάχεια.

Το βλέμμα έλκει – ανάμεσα στους γαλλικούς χάρτες, που αποτυπώνουν την έντονη

παρουσία των Ελλήνων στην αντίπερα όχθη του Αιγαίου και τα στατιστικά

στοιχεία, που δείχνουν πως οι Έλληνες το 1912 ήταν 2,5 εκατ. και οι Τούρκοι 7

εκατ. – μια ελληνική σημαία. «Εκείνη που έφτιαξαν οι Κωνσταντινουπολίτισσες

από σεντόνια βαμμένα με λουλάκι, για να υποδεχθούν τον Νοέμβριο του 1918 το

θωρηκτό «Αβέρωφ», ύστερα από την ανακωχή του Μούνδρου».

Σεντόνια και λουλάκι χρησιμοποίησαν οι Κωνσταντινουπολίτισσες για να φτιάξουν

τις σημαίες με τις οποίες υποδέχθηκαν το θωρηκτό «Αβέρωφ»

Η Συνθήκη των Σεβρών, η πένα με την οποία την υπέγραψε ο Ελευθέριος Βενιζέλος

και το διαβατήριό του στέκουν πλάι σε φωτογραφίες από την προέλαση του

ελληνικού στρατού στην Αλεξανδρούπολη και τη Ραιδεστό. Και λίγο πιο δίπλα

άμφια και κειμήλια του Χρυσοστόμου Σμύρνης, που φρόντισε να στείλει στην

Ελλάδα πριν από την Καταστροφή.

Ενδιαμέσως, το χρυσό δάφνινο στεφάνι με χαραγμένες στα φύλλα της τις πόλεις

που απελευθέρωσε ο ελληνικός στρατός, η σημαία του στρατηγείου της Σμύρνης,

αλλά και ακόμη μία με παράσταση του Αγίου Γεωργίου, που φιλοτέχνησε ο

στρατευμένος τότε ζωγράφος Γεώργιος Προκοπίου.

Μοναδικό, ανάμεσα στα πατριαρχικά σιγίλια με μολυβδόβουλα της έκθεσης, εκείνο

που εξέδωσε ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄, τρεις μόλις μήνες πριν από τον

απαγχονισμό του, το 1821, από τους Τούρκους και αφορούσε την ίδρυση ελληνικών

σχολείων στη Σινασό, ενώ το δυναμικό του «παρών» «ξεδιπλώνει» ο ποντιακός

Ελληνισμός και μέσα από φωτογραφίες και πολιτικά και εκπαιδευτικά ντοκουμέντα.

Ένα βήμα πριν από το τέλος, μουσικά όργανα των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, αλλά

και η γραπτή παράδοση των καππαδοκικών καραμανλήδικων εκδόσεων (κείμενα

γραμμένα στα τουρκικά με ελληνικούς χαρακτήρες), καταφέρνουν να δώσουν στον

επισκέπτη την αίσθηση του πολιτισμού, που χάθηκε το 1922.

INFO

Η έκθεση «Ο τελευταίος Ελληνισμός της Μικράς Ασίας» εγκαινιάζεται στις 2

Δεκεμβρίου, στις 7 μ.μ., στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο (Παλαιά Βουλή, Σταδίου

13, τηλ. 210-3237.617). Είσοδος ελεύθερη.

Τελευταία Νέα