Διακοπές στους αιώνιους πάγους

Είναι πιο κρύα και από την κορυφή του Έβερεστ. Είναι πιο ξηρή και από τη

Σαχάρα. Είναι βυθισμένη στο σκοτάδι οκτώ μήνες τον χρόνο. Είναι βυθισμένη στη

σιωπή καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Και εντούτοις, η έβδομη ήπειρος, η

Ανταρκτική, ανεβαίνει σταθερά στον κατάλογο των δημοφιλών τουριστικών

προορισμών.

Ξεκίνησα από το αεροδρόμιο του Χίθροου, στο Λονδίνο. Ταξίδεψα αεροπορικώς στο

Μπουένος Άιρες. Έπειτα, πάλι με αεροπλάνο, στο Σαντιάγο της Χιλής. Έπειτα, με

τσάρτερ, στα νησιά Φόκλαντ. Κι εκεί, επιβιβάστηκα επιτέλους στο πλοίο που θα

με οδηγούσε, δύο ημέρες αργότερα, στη χερσόνησο της Ανταρκτικής. Το όνομα

αυτού Explorer, (Εξερευνητής), το όνομα της ιδιοκτήτριας εταιρείας Abercrompie

& Kent, το κόστος του συνολικού, δεκαοκταήμερου ταξιδιωτικού πακέτου,

συμπεριλαμβανομένης και της επιστροφής στη Βρετανία, περίπου 12.000 ευρώ.

Διαλογισμός. «Μερικές φορές, ανέβαινα στο κατάστρωμα στις 3 η ώρα το

πρωί και απλώς κοιτούσα τα παγόβουνα και τον ορίζοντα», μου είχε πει με ένα

χαμόγελο νοσταλγίας ο Γκλεν Ντόνοβαν, ο ταξιδιωτικός πράκτορας που μου

πρότεινε αυτό το ταξίδι. «Είναι καταπληκτικό – ένας διαλογισμός, μαγικός,

ρομαντικός και προκλητικός. Είναι ο τελευταίος μεγάλος εμπνευσμένος

προορισμός, ο απόλυτος παρθένος τόπος και μια εμπειρία που οι πελάτες μας

επιζητούν ολοένα και περισσότερο». Και οι πελάτες του Ντόνοβαν ανήκουν στην

κατηγορία των ανθρώπων που θα φανταζόταν κανείς να περνούν τις διακοπές τους

σε κάποιο ηλιόλουστο, κοσμοπολίτικο θέρετρο.

Το Explorer είναι ένα μόνο από τα δεκάδες κρουαζιερόπλοια που μεταφέρουν

τουρίστες, από κοινού με κάποια παροπλισμένα ρωσικά παγοθραυστικά και με

ολοένα και μεγαλύτερη συχνότητα, στην έβδομη ήπειρο. Δέκα χιλιάδες άνθρωποι

ταξίδεψαν με πλοίο στην Ανταρκτική την περασμένη «τουριστική σεζόν», που

διαρκεί εκεί τέσσερις μήνες, όσο και το καλοκαίρι, από τα μέσα Νοεμβρίου έως

τις αρχές Μαρτίου. Οι αφίξεις των τουριστών τριπλασιάστηκαν τα τελευταία δέκα

χρόνια. Ακόμη και ο Αμερικανός πρώην πρόεδρος, Μπιλ Κλίντον, καθώς και ο

αστέρας της ντανς μουσικής, Μόμπι, έχουν κατονομάσει την Ανταρκτική ως τον

τόπο που θα ήθελαν να επισκεφθούν περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο.

Ο σταθμός. Ο πρώτος σταθμός του θαλάσσιου ταξιδιού μας ήταν στη νήσο

Κινγκ Τζορτζ, στον 62ο νότιο παράλληλο. Έχει συνολικό πληθυσμό 13 ανθρώπους,

μία γυναίκα και 12 άνδρες, όλοι Πολωνοί, όλοι επιστήμονες. Περίπου 80

επιστημονικές ομάδες διαχειμάζουν στην Ανταρκτική, μία ήπειρο που

διπλασιάζεται σε μέγεθος όταν οι πάγοι πλαισιώνουν τη μεγάλη μάζα της γης της.

Χάρη στη Συνθήκη του 1959, η οποία είχε υπογραφεί αρχικά από 12 χώρες, η

Ανταρκτική παραμένει μια ζώνη «ειρήνης και επιστήμης», παραμένει όπως ακριβώς

ήταν πριν από τρία εκατομμύρια χρόνια – αν εξαιρέσει κανείς τη διευρυνόμενη

τρύπα του όζοντος, τους ερευνητικούς σταθμούς και τα τουριστικά πλοία.

Το Explorer ήταν το πρώτο που έφτανε στο Κινγκ Τζορτζ μετά το τέλος του

χειμώνα. Εξ ου και ο ενθουσιασμός των Πολωνών επιστημόνων. Άλλωστε, το 40%

όσων διαχειμάζουν στην Ανταρκτική υποφέρουν από κάποιου είδους ψυχολογικό

τραύμα. Ένας από αυτούς μου έδειξε γεμάτος περηφάνια τις ντομάτες που είχε

καλλιεργήσει «υπό πολύ ιδιαίτερες συνθήκες». Ήταν περισσότερο ροζ παρά

κόκκινες, έμοιαζαν περισσότερο ψεύτικες παρά ζωντανές. Ήταν όμως το

δημιούργημά του – και εγώ η πρώτη γυναίκα στην οποία το επεδείκνυε τους

τελευταίους οκτώ μήνες.

Τα παγόβουνα. Παγόβουνα που μπορεί να φτάσουν σε μέγεθος το Βέλγιο.

Αυτοκρατορικοί (και αναλόγως εντυπωσιακοί) πιγκουίνοι, άλμπατρος, φώκιες,

μεγάπτερες φάλαινες, θαλασσοβάτες… Η πανίδα είναι ένα από τα ισχυρότερα

θέλγητρα της Ανταρκτικής. Ένας ορίζοντας χωρίς αρχή και τέλος, με μοναδικό

χρώμα το λευκό, με τη λευκότητα να δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι το τοπίο

είναι ακίνητο. Ένα άχραντο περιβάλλον με μοναδικό ήχο τη σιωπή, με τη σιωπή να

μοιάζει εκκωφαντική στους μόνιμους κατοίκους – τους επιστήμονες – αλλά τόσο

γαλήνια και φιλόξενη στους επισκέπτες.

«Ζητούνται άνδρες για ριψοκίνδυνο ταξίδι. Χαμηλοί μισθοί, σφοδρό κρύο, πολλοί

μήνες μέσα στο απόλυτο σκοτάδι, διαρκής κίνδυνος, αμφίβολη επιστροφή». Αυτή

την αγγελία δημοσίευε το 1914 ο Σερ Έρνεστ Σάκλετον στους Times αναζητώντας

εθελοντές. Μου θυμίζει ότι, πριν από όχι και τόσο πολλά χρόνια, πλήρωνες με τη

ζωή σου για να επισκεφθείς αυτόν τον τόπο. Σήμερα είναι πιο εύκολο: πληρώνεις

απλώς με την πιστωτική σου κάρτα.

Η Sophy Roberts είναι συντάκτρια του ταξιδιωτικού περιοδικού

«Condé Nast Traveller». Το κείμενό της δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «How

to Spend It» της εφημερίδας «Financial Times»

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Κίττυ Ξενάκη