Αναζήτηση
Η πρώτη σοβαρή μάχη εξουσίας ξέσπασε χθες στην Άγκυρα, τρεις ημέρες μετά τη
νίκη των ισλαμιστών τού κ. Ερντογάν στις κάλπες, με επίκεντρο τις πρόσφατες
δηλώσεις του νικητή των εκλογών ότι υποστηρίζει το βελγικό μοντέλο για το Κυπριακό.
Το διπλωματικό κατεστημένο της Τουρκίας αντέδρασε έντονα, καλώντας τον κ.
Ερντογάν και τους συνεργάτες του σε… σεμινάριο για την εξωτερική πολιτική.
Όμως ο κ. Ερντογάν, χωρίς να… αδειάσει πλήρως τους διπλωμάτες, έκανε σαφές
ότι θα προωθήσει τις απόψεις του για την εξωτερική πολιτική.
Η χθεσινή κόντρα μεταξύ Ερντογάν και ενός εκ των κατεστημένων θεσμών της
Τουρκίας δημιούργησε έντονη ανησυχία στην Αθήνα, όπου διπλωματικές πηγές
συνέστηναν μεγάλη προσοχή και υπευθυνότητα, καθώς στην Άγκυρα επί του παρόντος
δεν έχει γίνει σαφές ποιος έχει τον πρώτο λόγο. Εκτιμούσαν, μάλιστα, πως
πραγματική αιτία της σύγκρουσης που ξέσπασε χθες ήταν το γεγονός ότι ο κ.
Ερντογάν και ο ηγέτης της αντιπολίτευσης κ. Μπαϊκάλ στη συνάντησή τους
συμφώνησαν πως «θα πάρουμε στα χέρια μας την εξωτερική πολιτική».
Τον πρώτο… πυροβολισμό στη μάχη διπλωματών – Ερντογάν έριξε ο απερχόμενος
υπουργός Εξωτερικών κ. Γκιουρέλ, γνωστός και ως «γεράκι του Κυπριακού» στην
Άγκυρα. Σε συνέντευξή του στην «Τζουμχουριέτ», η οποία φέρει τον τίτλο «Η
πρώτη γκάφα του Ερντογάν», ο κ. Γκιουρέλ τονίζει πως «αυτό που διακηρύττουμε
επί χρόνια είναι η αποδοχή της ύπαρξης δύο κρατών πριν από ενδεχόμενη λύση και
μάλιστα αναγνώρισή τους. Είναι η σύναψη μιας τέτοιας συμφωνίας ανάμεσα στις
δυο πλευρές. Οποιαδήποτε δήλωση πέραν αυτού αποτελεί ένδειξη άγνοιας. Εμείς
κάνουμε λόγο για συνομιλίες ανάμεσα σε δύο κράτη και όχι για διακοινοτικές
συνομιλίες».
Ο κ. Γκιουρέλ έσπευσε να κατηγορήσει τον κ. Ερντογάν και για την πρόθεσή του
να επισκεφθεί την Αθήνα. «Με ποια ιδιότητα θα εκπροσωπήσει την Τουρκία; Ας
σχηματιστεί κυβέρνηση κι ας μεταβεί μετά», είπε ο υπηρεσιακός υπουργός
Εξωτερικών, ο οποίος, σημειωτέον, δεν είναι πλέον μέλος του Κοινοβουλίου, αφού
το κόμμα του αποκλείστηκε.
Σε θερμό κλίμα
Ωστόσο, ο κ. Ερντογάν αγνόησε τις δηλώσεις του κ. Γκιουρέλ και συναντήθηκε επί
60 λεπτά με τους απεσταλμένους τού κ. Σημίτη στην Άγκυρα: τον διευθυντή του
διπλωματικού γραφείου του Πρωθυπουργού, πρέσβη κ. Θόδωρο Σωτηρόπουλο, και τον
σύμβουλο του υπουργού Εξωτερικών κ. Χάρη Παμπούκη. Στη συνάντηση, που έγινε σε
πολύ θερμό κλίμα, συμφωνήθηκε πως κατά την επίσκεψη του ισλαμιστή ηγέτη στην
Αθήνα θα συζητηθεί και η σχέση της Τουρκίας με την Ένωση, αλλά και το
Κυπριακό. Η μόνη παραχώρηση που έκανε προς τους διπλωμάτες ο κ. Ερντογάν είναι
ότι επέτρεψε στον πολιτικό διευθυντή του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών,
πρέσβη κ. Ιλκίν, να είναι παρών. Η ημερομηνία της επίσκεψης δεν
προσδιορίσθηκε, αλλά υπολογίζεται να είναι εντός της ερχόμενης εβδομάδος.
Έγκυρες πληροφορίες αναφέρουν ότι η άφιξη του κ. Ερντογάν θα είναι η 18η
Νοεμβρίου. Πριν από την επίσκεψη στην Αθήνα, και συγκεκριμένα στις 15
Νοεμβρίου, θα μεταβεί στα κατεχόμενα όπως είπε ο ίδιος μετά το δείπνο χθες
βράδυ με τους πρεσβευτές των χωρών-μελών της Ε.Ε. στην Άγκυρα.Δήλωσε, μάλιστα,
ότι η επίσκεψή του αυτή θα γίνει με αφορμή την «επέτειο ίδρυσης» της
αυτοαποκαλούμενης «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου», όπως μεταδίδει
το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων. Χθες το μεσημέρι, ο κ. Ερντογάν και οι
υπαρχηγοί του εκλήθησαν στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, όπου τους έγινε
«ενημέρωση» για τις θέσεις της Τουρκίας στην εξωτερική πολιτική. Μάλιστα, σε
μία άκρως υποτιμητική πράξη, οι διπλωμάτες ενεχείρισαν στον κ. Ερντογάν ένα…
λεξικό – για να το έχει πρόχειρο όταν ρωτάται.
Ο εκπρόσωπος του υπουργείου κ. Μπουλούτς τόνισε ότι η Τουρκία στηρίζει πλήρως
τις θέσεις του Ντενκτάς, ότι ο κ. Ερντογάν προέβη στις δηλώσεις με την
ιδιότητα αρχηγού κόμματος και ότι στις επισκέψεις του στο εξωτερικό – εκτός
της Αθήνας θα επισκεφθεί και τη Ρώμη.
Ο ίδιος ο κ. Ερντογάν, σε συνέντευξη που έδωσε αργότερα σε τηλεοπτικό δίκτυο,
επιχείρησε να εμφανισθεί συναινετικός προς τις επιταγές των διπλωματών. «Δεν
θέλουμε να μιμηθούμε το βελγικό μοντέλο στο Κυπριακό, αλλά εμπνεόμαστε από
αυτό», είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας όμως ότι «εμείς μιλάμε για δύο
ισότιμα κράτη, υπάρχουν δύο λαοί και πρέπει να υπάρξει κάποιος συμβιβασμός…
Αν γίνει αυτό, τότε πιστεύω ότι δεν θα παραμείνει κανένα πρόβλημα μεταξύ
Ελλάδας και Τουρκίας». Για τη λύση του Κυπριακού, συνέχισε, «χρειάζεται να
γίνουν αμοιβαίες υποχωρήσεις». Όταν όμως ρωτήθηκε για τα όρια των υποχωρήσεων,
απάντησε – διπλωματικότατα – ότι «τα όρια των υποχωρήσεων θα γίνουν γνωστά στο
τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ανάλογα με τις συνθήκες. Δεν τίθεται θέμα
οπισθοχωρήσεων από την πολιτική και τις θέσεις της Τουρκίας για το Κυπριακό».
Ο – προαλειφόμενος για πρωθυπουργός, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις –
Αμπντουλάχ Γκιούλ, αντιπρόεδρος του κόμματος των ισλαμιστών, δήλωσε εξάλλου
ότι τα περί βελγικού μοντέλου «είναι μια γενική προσέγγιση. Κάνουμε λόγο για
ένα ενιαίο κράτος, το οποίο όμως θα έχει δύο ξεχωριστές κυριαρχίες. Είναι μια
φόρμουλα, η οποία συμπεριλαμβάνεται μεταξύ των προτάσεων του κ. Ντενκτάς.
Επιβάλλεται όμως το Κυπριακό ζήτημα να επιλυθεί. Οι λεπτομέρειες θα συζητηθούν
μελλοντικά».
Τέλος, ο κ. Ερντογάν ξεκαθάρισε ότι θα έρθει στην Αθήνα για τρεις λόγους:
Πρώτον, η Αθήνα θα έχει την προεδρία από τον Ιανουάριο. Δεύτερον, είναι η
πρώτη χώρα που υποστήριξε την Τουρκία στην προσπάθειά της να πάρει ημερομηνία
έναρξης διαπραγματεύσεων από την Ένωση. Και, τρίτον, είναι η άμεσα γειτονική
χώρα. Ζήτησε, επίσης για το Κυπριακό, να απαλλαγεί το ζήτημα από το στρατηγικό
και ιδεολογικό περίβλημά του.
