Στην κυριακάτικη έκδοση (17/6/2001) έγκριτης εφημερίδας των Αθηνών

δημοσιεύθηκε ρεπορτάζ με τίτλο «Η Άγκυρα εκμεταλλεύεται τη «νέα δομή»», στο

οποίο εισαγωγικά αναφέρεται:

«Τον επιχειρησιακό αεροπορικό έλεγχο ενός μεγάλου τμήματος του διεθνούς χώρου

του Αιγαίου ζήτησαν οι Τούρκοι προκειμένου να συναινέσουν στην ομαλή

λειτουργία των ΝΑΤΟϊκών αεροπορικών στρατηγείων της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.

Την εξωφρενική αυτή απαίτηση διατύπωσαν οι Τούρκοι με έγγραφό τους προς τον

αρχηγό του ΝΑΤΟ στη Νάπολι.

Με δυο λόγια η Άγκυρα απαίτησε το αεροπορικό Στρατηγείο της Σμύρνης να ασκεί

τον επιχειρησιακό έλεγχο ολοκλήρου του τουρκικού εναέριου χώρου και ένα μέρος

του διεθνούς χώρου του FIR Αθηνών διχοτομώντας στην ουσία το Αιγαίο». Στη

συνέχεια αναφέρεται ότι, με βάση τις νέες ρυθμίσεις: «… αν ο Αμερικανός

διοικητής (Airsouth) θεωρήσει σκόπιμο να εκχωρήσει τον έλεγχο του Αιγαίου στον

Τούρκο αρχηγό της Σμύρνης, τότε ο εναέριος χώρος ελέγχεται από Τούρκο

αντιπτέραρχο με… ΝΑΤΟϊκό καπέλο…».

Και καταλήγει το ρεπορτάζ: «Ως σήμερα η επαναλειτουργία του αεροπορικού

Στρατηγείου μόνο προβλήματα έφερε στην Αθήνα…».

Οι πληροφορίες καθώς και οι επισημάνσεις της εφημερίδας δεν αποτελούν,

ασφαλώς, κεραυνό εν αιθρία.

Όλοι όσοι έχουν εργασθεί πάνω στα θέματα διαμόρφωσης εθνικής στρατηγικής για

την αντιμετώπιση της επεκτατικής πολιτικής της Άγκυρας καθώς και των

μεθοδεύσεων ορισμένων «φίλων» διέκριναν τα σημάδια του κινδύνου αρκετά νωρίς.

Τουλάχιστον από τον Δεκέμβριο του 1997, όταν η χώρα μας συμφώνησε στη «νέα

δομή» του ΝΑΤΟ που προβλέπει, μεταξύ άλλων, την κατάργηση των ορίων

επιχειρησιακής ευθύνης, στη θάλασσα και τον αέρα, στη Ν.Α. περιοχή.

Σε άρθρο μου στα «ΝΕΑ» της 14 Ιαν. 1998, με τίτλο «Pax Americana στο Αιγαίο»

υποστήριζα ότι «… ιδιαίτερα βλαπτική για τη χώρα μας είναι η κατάργηση του

αεροπορικού Στρατηγείου στη Λάρισα και η υποκατάστασή του με ένα Κέντρο

Συνδυασμένων Αεροπορικών Επιχειρήσεων το οποίο όμως δεν θα υπάγεται στον

Έλληνα διοικητή του Υποστρατηγείου αλλά στον Αμερικανό πτέραρχο της Νάπολις…

(ο οποίος) θα αναθέτει αποστολές σε περιοχές που θα ορίζει κατόπιν συνεργασίας

με τις ενδιαφερόμενες χώρες λαμβάνοντας υπόψη τα ενδιαφέροντα ασφαλείας τους».

Υπενθυμίζεται ότι η χώρα μας στην παρ. 4 του Ανακοινωθέντος της Μαδρίτης

(8/7/1997) αναγνωρίζει ότι και η Τουρκία έχει «… ζωτικά συμφέροντα και

ενδιαφέροντα στο Αιγαίο τα οποία έχουν μεγάλη σημασία για την ασφάλεια και την

εθνική κυριαρχία της…».

Την επόμενη χρονιά επίσης (21-22 Αυγ. 1999), πάλι από τις στήλες των «ΝΕΩΝ»

και υπό τον τίτλο «Η νέα δομή του ΝΑΤΟ και το Αιγαίο» ανέφερα: «… Στην ουσία

ο Comairsouth θα καθορίζει όρια κατά το δοκούν και είναι πολύ πιθανό εθνικός

χώρος στο Αιγαίο να περιέρχεται κατά διαστήματα στην αμυντική αρμοδιότητα της

τουρκικής αεροπορίας!

Οικοδομείται έτσι ένα καθεστώς επιχειρησιακής συνδιαχείρισης στο Αιγαίο που

στη διαδρομή του χρόνου θα οδηγήσει, σε συνδυασμό με άλλες εξελίξεις, στην

αλλαγή του ισχύοντος status quo».

Δυστυχώς, οι πρόσφατες εξελίξεις επαληθεύουν τις εκτιμήσεις μας. Η νέα δομή

του ΝΑΤΟ υπονομεύει το καθεστώς του Αιγαίου παρέχοντας σε Τούρκους

στρατιωτικούς αμυντικές αρμοδιότητες σε τμήματα του εθνικού μας χώρου, έστω

και με ΝΑΤΟϊκό καπέλο.

Εδώ προκύπτουν μερικά εύλογα ερωτήματα:

Τι μεσολάβησε ώστε να αλλάξει η πολιτική των κυβερνήσεων Γεωργίου Ράλλη και

Ανδρέα Παπανδρέου στο θέμα της ιδρύσεως των Στρατηγείων, χωρίς όρια ευθύνης;

Έπαψε μήπως η Άγκυρα να ακολουθεί μια αναθεωρητική πολιτική;

Ενημέρωσαν οι αρμόδιοι στρατιωτικοί σύμβουλοι την κυβέρνηση για τις επιπτώσεις

της νέας δομής του ΝΑΤΟ πάνω στο καθεστώς του Αιγαίου;

Αν ναι, λήφθηκαν οι σχετικές προτάσεις τους υπόψη στη λήψη της πολιτικής

απόφασης ή αγνοήθηκαν;

Ας ελπίσουμε ότι υπάρχουν ικανοποιητικές απαντήσεις στα πιο πάνω ερωτήματα

ώστε να μη παραστεί ανάγκη να δοθούν σε μια «Post mortem» έκθεση για το

καθεστώς του Αιγαίου.

Ο Νίκος Κουρής είναι πτέραρχος επίτιμος Αρχηγός ΓΕΕΘΑ.