Με τη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής εισήλθαμε στην τελική φάση της

διαδικασίας αναθεώρησης του Συντάγματος. Η Ζ’ Αναθεωρητική Βουλή έχει τη λαϊκή

εντολή και συνεπώς το καθήκον να χτίσει ­ διασφαλίζοντας την ταυτότητα και τη

συνέχεια του Συντάγματος ­ νέα συνταγματικά θεμέλια και θεσμικούς θώρακες για

να ανταποκριθεί η Ελλάδα, ο λαός, η κοινωνία μας στις μεγάλες προκλήσεις και

ιδιαιτερότητες της εποχής μας. Με την αναθεώρηση κλείνει ο κύκλος μιας γόνιμης

συνταγματικής περιόδου μετά τη μεταπολίτευση του 1974, η οποία ήταν κρίσιμη

για την ωρίμανση και την εμπέδωση της Δημοκρατίας και την ομαλή ένταξη της

χώρας στις ευρωπαϊκές κοινότητες.

Παρ’ όλο που δεν αμφισβητείται γενικά ο συναινετικός χαρακτήρας της

αναθεώρησης, ασκήθηκε από πολλές πλευρές έντονη και αντιφατική κριτική.

Μερικοί μάλιστα την χαρακτήρισαν κοινωνικά αδιάφορη, πολιτικά άχρωμη και

ουδέτερη, άχρηστη ή ακόμα και επικίνδυνη. Είναι πεποίθησή μου ότι η

αναθεωρητική πρωτοβουλία, ιδωμένη στο νέο διεθνές και εθνικό περιβάλλον, είναι

ιστορικά αναγκαία, επιβεβαιωτική θεσμικών μεταβολών, εισαγωγική νέων θεσμών,

απαλειπτική αναχρονισμών, σύμφωνη με τη σταθερή προσήλωση της χώρας μας προς

τις κοινές ευρωπαϊκές πολιτισμικές αξίες αλλά με σεβασμό στις παραδόσεις και

ιδιαιτερότητες του τόπου και εγγυητική διαφάνειας και πολυφωνίας.

Βιώνουμε ήδη την πραγματικότητα της παγκοσμιοποίησης με την κυριαρχία της

οικονομίας και τεχνολογίας, την επέκταση και απελευθέρωση των αγορών. Με όλες

τις κοινωνικές, πολιτιστικές, πολιτικές επιπτώσεις. Η ανάδειξη ιδιαίτερα νέων

ιδιωτικών εξουσιών προκαλεί τη σύγχυση των ορίων δημόσιας και ιδιωτικής

σφαίρας και αποτελεί μια νέα απειλή για τις κοινωνίες. Το παγκόσμιο

«γίγνεσθαι» επηρεάζει έντονα το εθνικό μας περιβάλλον. Η ένταξη της χώρας στην

Ε.Ε., η συμμετοχή στα επόμενα βήματα ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, η προσαρμογή στο

νέο ανταγωνιστικό περιβάλλον, η ανάγκη εκσυγχρονισμού σε όλους τους τομείς της

κοινωνίας και οικονομίας, συνιστούν νέα δεδομένα και βάζουν νέα προτάγματα που

καθιστούν αναγκαία την προσαρμογή του θεμελιώδους νόμου της Πολιτείας.

Το νέο Σύνταγμα έρχεται να απαντήσει σ’ αυτά, με θεσμικές τομές σε κρίσιμους

τομείς όπως στα πεδία των ατομικών δικαιωμάτων, του κοινωνικού κράτους

δικαίου, της πολιτικής, των εγγυήσεων διαφάνειας και πολυφωνίας. Η αναθεώρηση

είναι κατά βάση επικεντρωμένη στον πολίτη και στην αυτονομία του. Στην

ενίσχυση του κοινωνικού κράτους δικαίου. Στην αναβάθμιση και θωράκιση του

πολιτικού συστήματος. Η αναθεώρηση δεν θα λύσει από μόνη της το πρόβλημα της

κρίσης στην αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος. Παρέχει όμως πρόσθετες

εγγυήσεις για τη διαφάνεια και την οριοθέτηση της πολιτικής σε σχέση με άλλους

θυλάκους εξουσίας, όπως είναι η οικονομική, η επικοινωνιακή κ.ά. Το μεγάλο

πρόταγμα στην εποχή μας είναι να κρατήσουμε την πολιτική ­ ως δημόσια εξουσία

δημοκρατικά νομιμοποιημένη ­ ισχυρή και αυτόνομη από την τεχνολογία και την

οικονομία.

Πολιτικοί, πολίτες και κοινωνικές ομάδες, στην πορεία της συζήτησης, πρέπει να

συνεισφέρουμε ώστε το τελικό συνταγματικό κείμενο να αποτελέσει πλαίσιο αρχών

και κανόνων με εσωτερική συνοχή, συνέπεια και οικονομία που αποτρέπουν από

ερμηνευτικές αντιδιαστολές και αντιφάσεις. Γι’ αυτό η πρόσκληση και πρόκληση

για συμμετοχή αφορά όλους. Ο πολιτικός κόσμος οφείλει να κρατήσει ψηλά το

επίπεδο των συνεδριάσεων της Βουλής έτσι ώστε η συζήτηση να είναι παραγωγική,

να αγγίξει την κοινωνία και να προκαλέσει σε διάλογο τους πολίτες. Θέλουμε ο

συνταγματικός λόγος να γίνει προσιτός και κατανοητός σε όλους τους. Να

επιτελέσει και την παιδαγωγική του αποστολή με την καλλιέργεια συλλογικής

συνείδησης, την ανάδειξη προτύπων πολιτικής και κοινωνικής συμπεριφοράς και το

σημαντικότερο, με τον εθισμό όλων μας στους δεσμευτικούς κανόνες κοινής

συμβίωσης. Αυτό προϋποθέτει δημόσια συζήτηση που διαχέεται σ’ όλο το σώμα της

κοινωνίας. Εδώ είναι καθοριστική και η συμβολή των ΜΜΕ.

Μέχρι σήμερα δυστυχώς ο διάλογος για την αναθεώρηση περιορίστηκε σε λίγους, σε

πολιτικούς, ειδικούς και μη. Με λίγες εξαιρέσεις, ίσως, όπως για το άρθρο 24

που αναφέρεται στο περιβάλλον και το άρθρο 17 που αναφέρεται στην ιδιοκτησία.

Όμως χρειάζεται ευρύς κοινωνικός διάλογος, σ’ όλο το εύρος της αναθεώρησης.

Από το ίδιο το Σύνταγμα με την ακροτελεύτια διάταξή του, ο σεβασμός και η

τήρησή του επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων. Θα έλεγα ότι αυτό

εμπεριέχει και την υποχρέωση συμβολής όλων μας στη γόνιμη αναθεώρησή του. Εμάς

τους βουλευτές, που έχουμε από τον λαό την πρόσθετη εντολή της αναθεώρησης,

μας βαραίνει ιδιαίτερα αυτό το χρέος. Να αναθεωρήσουμε το Σύνταγμα με

διορατικότητα, σε αρμονία με τα προτάγματα της κοινωνίας, με τη μεγαλύτερη

συνειδησιακή ελευθερία. Χωρίς μικροπολιτικές αγκυλώσεις και σκοπιμότητες.

Χωρίς να παρασυρθούμε από τις σειρήνες της εφήμερης εικονικής πραγματικότητας.

Θέλουμε γι’ αυτό τη στήριξη και ενεργό συμμετοχή της κοινωνίας. Η αναθεώρηση

του Συντάγματος είναι κατ’ εξοχήν υπόθεση όλων των Ελλήνων πολιτών.

Ο Κώστας Γείτονας είναι Α’ Αντιπρόεδρος της Βουλής.