Μικροφίλμ αποκάλυψη

Το φθινόπωρο του 1969, στο Λονδίνο, παραδόθηκε στον δημοσιογράφο Λάσλιε

Φίνερ, πρώην ανταποκριτή του «Observer» στην Αθήνα, ένα μικροφίλμ που περιείχε

ένα ντοκουμέντο. Η παράδοση έγινε από εκπρόσωπο αντιστασιακών κύκλων που

διατηρούσαν σχέση με φιλομοναρχικά στοιχεία στον κρατικό μηχανισμό της χούντας

και τις Ένοπλες Δυνάμεις. Εκείνο το κείμενο αποτελεί πλέον ένα βασικό στοιχείο

του φακέλου για την τρομοκρατία και συμπεριλαμβάνεται στην Έκθεση

Πραγματογνωμοσύνης του καθηγητή Τζιαννούλη. Το ντοκουμέντο είχε συνταχθεί από

πράκτορα της ΚΥΠ στην Ιταλία και είχε σταλεί στον δικτάτορα Γιώργο

Παπαδόπουλο. Ένα αντίγραφο ­ συνοδευόμενο από μία επιστολή του Μιχάλη Κοττάκη,

διευθυντή του διπλωματικού γραφείου στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών ­

στέλλεται στον Έλληνα πρεσβευτή στη Ρώμη, Αντώνιο Πούμπουρα.

Στην επιστολή του ο Κοττάκης έγραφε ­ μεταξύ άλλων ­ προς τον πρέσβη: «Θα

ηθέλατε παρατηρήσει ότι η εις Ιταλίαν κατάστασις παρουσιάζεται εξαιρέτως

ευνοϊκή δι’ ημάς και διά την Επανάστασιν». Ο συγγραφέας Νίκος Κλειτσίκας,

στέλεχος του ελληνικού φοιτητικού αντιδικτατορικού κινήματος της Ιταλίας,

περιλαμβάνει στο βιβλίο του, που θα κυκλοφορήσει από τις Εκδόσεις Προσκήνιο –

Άγγελος Σιδεράτος, την έκθεση αυτή της ΚΥΠ.

Σ’ αυτήν καταγράφεται όχι μόνον η σχέση της χούντας με φασιστικές

οργανώσεις της Ιταλίας ή τις μυστικές ιταλικές υπηρεσίες, αλλά και η ανάμειξη

της δικτατορίας σε «βρώμικες υποθέσεις, όπως η σφαγή στο Μιλάνο το 1969».

«ΤΑ ΝΕΑ» προδημοσιεύουν σήμερα χαρακτηριστικά σχετικά αποσπάσματα από το

βιβλίο του Νίκου Κλειτσίκα «Ιταλία, το ελληνικό φοιτητικό κίνημα και ο

αντιδικτατορικός αγώνας». Την έκθεση συνοδεύει ο συγγραφέας και από δικά του

σχόλια για τον ρόλο «της επίσκεψης του στελέχους της ΚΥΠ Κώστα Πλεύρη στη

Ρώμη, τις παραμονές της σφαγής στο Μιλάνο» για να καταδείξει «τις «διαδρομές»

της χούντας στις δολοφονικές επιθέσεις εναντίον αθώων πολιτών».

«Έκθεση αριθ. 7

Προς την Α.Ε. τον Πρωθυπουργό κ. Γεώργιο Παπαδόπουλο

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι ­ Συνάντηση και συζητήσεις μετά του κ. Π. Α α) Μετά την επιστροφή

του από τας Αθήνας ο κ. Π. έλαβε αμέσως επαφήν και συνέταξε μίαν λεπτομερήν

έκθεσιν πάνω στο ταξίδι του στην Ελλάδα, στις επαφές που είχε καθώς επίσης και

στις συμφωνίες που κλείστηκαν ανάμεσα σε Σας και εκείνον, προς χρήσιν της

διευθύνσεως του κινήματος. Απ’ αυτήν προέκυψε μια πλατειά συζήτηση καθώς

επίσης και η μελέτη των ανωτέρω αναφερθέντων θεμάτων. Τέλος, αυτός ανέθεσε εις

έκαστον εκ των συνεργατών συγκεκριμένη εργασία.

β) Κατόπιν ο κ. Π. συνηντήθη με εκπροσώπους των Ενόπλων Δυνάμεων και ανέλυσε

επί μακρόν τας θέσεις της ελληνικής κυβερνήσεως επί της ιταλικής υποθέσεως.

Μετά το πέρας των επαφών, ο κ. Π. με εδέχθη και μου ανακοίνωσε τα αποτελέσματα

των ενεργειών του. Επιθυμώ να υπογραμμίσω ότι η συνάντησή μας εγένετο με

πρωτοβουλία του κ. Π.

γ) Το πρώτο θέμα υπ’ αυτού θιχθέν ήτο η χαρά του διά την πραγματοποίηση του

ταξιδίου εις Ελλάδα. Φαίνεται ότι η επίσκεψή του εις την Ελλάδα τον

εντυπωσίασε βαθειά. Υπήρξε ιδιαιτέρως γοητευμένος (κατά τα λεγόμενά του) «από

τη δυνατή και πλήρη προσωπικότητα του Έλληνος πρωθυπουργού». Ο ίδιος μου

ζήτησε να μεταφέρω τις ευχαριστίες του σε όλες τις προσωπικότητες που μπόρεσε

να συναντήσει και ειδικότερα σε Εσάς για την άψογη υποδοχή.

ε) Για ό,τι αφορά τις επαφές με τους εκπροσώπους του νέου στρατεύματος και των

σωμάτων ασφαλείας (καραμπινιέροι), ο κ. Π. μού ανέφερε ότι το μεγαλύτερο μέρος

των υποδείξεών σας έγιναν δεκτές. Το μοναδικόν σημείον διαφωνίας αφορά τον

καθορισμό των ημερομηνιών της δράσεως, όπως εσείς προτείνατε. Και αυτό διότι

κατά τη γνώμη των Ιταλών αυτοί ευρίσκονται σε ό,τι αφορά το οργανωτικόν

επίπεδον σε χαμηλή ακόμη στάθμη, γιατί οι προσπάθειές τους έχουν μόλις

αρχίσει, ιδίως μετά από μερικές πρωτοβουλίες της κεντρο-αριστεράς (ιταλική

κυβέρνηση) που τείνει να εδραιώσει την θέση της.

Κομάντος

στ) Ένα από τα μέτρα της ιταλικής κυβερνήσεως αφορά την απόφαση της

δημιουργίας στρατιωτικών μονάδων ευκόλου εκτοπίσεως ειδικευμένες στο να

αντιμετωπίζουν τις λαϊκές εκδηλώσεις στις πόλεις. Οι φίλοι μας είναι της

γνώμης ότι η κυβέρνηση επιθυμεί να αποδείξει με αυτή την απόφαση, σε ορισμένα

στοιχεία της δημόσιας ζωής στην Ιταλία ότι αυτή είναι έτοιμη να πάρει

αποφάσεις πιο δραστικές για την διατήρηση της τάξεως. Οι φίλοι μας είναι της

γνώμης ότι τέτοια μέτρα είναι επιφανειακά και ότι δεν θα μπορέσουν να

εξασκήσουν καμία επιρροή στην αντιπολίτευση.

ζ) Σε κάθε περίπτωση, οι ανωτέρω πληροφορίες μού επιδόθηκαν μετά την επιστροφή

του κ. Π. από την Αθήνα και γι’ αυτόν τον λόγο τις συμπεριλαμβάνω στην παρούσα

αναφορά. Εξ άλλου υπό το φως αυτών των πληροφοριών και των οδηγιών που

μετέφερε ο κ. Π. από την Αθήνα θα είναι ανάγκη νομίζω να τροποποιήσω το

αρχικόν σχέδιον. Η προκαταρκτική εργασία έχει ήδη αρχίσει και στην επόμενη

έκθεση θα σας ενημερώσω για την εξέλιξη των πραγμάτων.

η) Αλλά είμαι ήδη σε θέση να αναφέρω ότι εδώ η επικρατούσα γνώμη είναι, ότι η

εντεταμένη οργανωτική προσπάθεια πρέπει να αρχίσει από τον στρατό (και όχι από

το Ναυτικό και την Αεροπορία). Αυτό διαφαίνεται από την συνάντηση του κ. Π. με

τους εκπροσώπους των Ενόπλων Δυνάμεων. Αποδείχθηκε ότι οι μέθοδοι που

χρησιμοποίησαν οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις έδωσαν ικανοποιητικά

αποτελέσματα, γι’ αυτό γίνονται δεκτές ως βάση για την ιταλική δράση.

Ορισμένοι συνομιλητές του κ. Π. νομίζουν ότι τέτοιοι μέθοδοι προκαλούν μερικά

προβλήματα, γιατί το ιταλικό στράτευμα δεν έχει την παράδοση του ελληνικού

στρατού στο να δημιουργεί μυστικές οργανώσεις. Σε κάθε περίπτωση όμως, ακόμη

και οι υποστηρικτές αυτής της γνώμης επιβεβαιώνουν ότι οι πληροφορίες που

εδόθησαν από εμάς είναι χρησιμότατες και αποτελούν την βάση για την

επεξεργασία των δικών τους μεθόδων.

Β) Η δική μας πρόταση αφορούσα την επίθεση από πολλά μέτωπα εναντίον του

Σοσιαλιστικού Κόμματος Ιταλίας έγινε ομόφωνα δεκτή. Είπα, εκτός των άλλων, ότι

ανοικτή προπαγανδιστική επίθεση ανάλογη με εκείνην που έγινε στην Ελλάδα

εναντίον της Ενώσεως Κέντρου δεν είναι πραγματοποιήσιμη μέχρις στιγμής αν και

έχουμε στην διάθεσή μας μια μεγάλη μερίδα του εδώ Τύπου. Αυτοί (Ιταλοί

νεοφασίστες) δεν είναι σε θέση να εκτιμήσουν με ακρίβεια την επίδραση που θα

έχει στην κοινή γνώμη μια τέτοια επίθεση. Η πλειοψηφία τάχθηκε σύμφωνη με την

γνώμη ότι μια τέτοια προπαγανδιστική εκστρατεία θα πρέπει να εξαπολυθεί λίγο

πριν από την επαναστατική επίθεση. Μέχρι εκείνη την στιγμή, μια προσπάθεια

προπαγάνδας πρέπει να γίνει μέσα από συγκεκριμένες ενέργειες και να

ακολουθήσει την οργανωτική ανάπτυξη.

Γ – α) Σε ό,τι αφορά τα ιταλικά σώματα ασφαλείας (καραμπινιέροι), ο κ. Π. μού

είπε ότι οι εκπρόσωποί των μελέτησαν με μεγάλο ενδιαφέρον τις προτάσεις σας.

Εντυπωσιάσθηκαν ιδιαίτερα από τον ρόλο που έπαιξε η ελληνική αστυνομία στην

προετοιμασία της Επαναστάσεως των Ενόπλων Δυνάμεων. Ομόφωνα συμφώνησαν ότι εδώ

στην Ιταλία μόνον οι καραμπινιέροι θα μπορούσαν να παίξουν παρόμοιο ρόλο.

Ο κύριος Π.

β) Πραγματοποιήθηκαν επίσης συζητήσεις για τις μέχρι τώρα προετοιμασίες. Ο

κύριος Π. πληροφόρησε για την πίστη σας στην αναγκαιότητα άμεσης δράσης

εναντίον του Τύπου, ειδικώς εναντίον των εφημερίδων με κομμουνιστική επιρροή.

Αυτός επέμεινε, σύμφωνα με την άποψή σας, ότι είναι ένα σημαντικό πρόβλημα.

Έκανε ειδική αναφορά στη θέση του κυρίου Λαδά, ο οποίος έχει συστήσει για την

αναγκαιότητα να πνιγεί κάθε δημοσιογραφική αποκάλυψη, που θα κατέστρεφε την

μέχρι τώρα εργασία μας μετά από μεγάλης διάρκειας και δυσκολίας δραστηριότητα

και οργάνωση. Τέλος, ο κύριος Π. παρουσίασε αναλυτικά τις ελληνικές θέσεις στο

πρόβλημα του άμεσου ελέγχου των καραμπινιέρων, στη βάση των δικών μας

αποτελεσμάτων και εμπειριών. Όλοι οι εκπρόσωποι των καραμπινιέρων συμφώνησαν

ότι ένας αντίστοιχος έλεγχος αποτελεί βασικό στοιχείο για την επιτυχία. Κατά

τη γνώμη τους, οι ανώτεροι (αξιωματικοί) πρέπει να είναι σε θέση να δώσουν

άμεσα και κατ’ ευθείαν διαταγές που οφείλουν να κατευθυνθούν ώς τους πιο χαμηλόβαθμους».