ΠΡΟΣΩΠΑ Με το βλέμμα στο μέλλον

«2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος»: Ο Άρθουρ Κλαρκ έγραψε το 1948 ένα

διήγημα που είκοσι χρόνια μετά έγινε ταινία συνδέοντας για πάντα το όνομα του

Βρετανού συγγραφέα με το έτος που μόλις ξεκίνησε.

Ογδόντα τριών χρόνων και με περισσότερα από 80 βιβλία στο ενεργητικό του, ο

Κλαρκ είναι ο αδιαφιλονίκητος πρύτανης των συγγραφέων επιστημονικής φαντασίας.

Το διήγημά του «Η Φρουρά» (στο οποίο βασίστηκε για να γράψει με τον Στάνλεϋ

Κιούμπρικ το σενάριο της ταινίας «2001»), αλλά και το σύνολο του έργου του

έδωσαν την ιδέα για τη διάσημη τηλεοπτική σειρά «Star Trek» και πολλές από τις

προβλέψεις του βγήκαν αληθινές. Εκείνος ήταν που συνέλαβε την ιδέα για τους

τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους (την εξέθεσε σε άρθρο του το 1945 και προτάθηκε

για Νόμπελ) και περιέγραψε τις τεχνικές με τις οποίες ο άνθρωπος κατάφερε

χρόνια αργότερα να προσσεληνωθεί. Στις θεωρίες του βασίζεται η διεθνής

πρωτοβουλία για ένα σύστημα που θα εντοπίζει απειλητικούς για τη Γη κομήτες

και αστεροειδείς. Ένας κομπιούτερ νίκησε το 1997 στο σκάκι τον παγκόσμιο

πρωταθλητή, όπως εκείνος είχε προβλέψει το 1948, ενώ τα βιντεοτηλέφωνα που

χρησιμοποιούσαν οι αστροναύτες του είναι σήμερα πραγματικότητα. Βέβαια άλλες

προβλέψεις του δεν επαληθεύτηκαν: δεν υπάρχουν ακόμη βάσεις στη σελήνη ούτε

πραγματοποιήθηκε το 1994 η επανδρωμένη αποστολή στον Άρη ­ το νωρίτερο που θα

πραγματοποιηθεί είναι το 2010. Κατά συνέπεια, δεν υπάρχουν στο ηλιακό μας

σύστημα οι ανθρώπινες αποικίες, τις οποίες είχε προβλέψει το 1953, αλλά ο

Κλαρκ πιστεύει ότι καθυστέρησαν λόγω του πολέμου του Βιετνάμ και ότι η πρώτη

αποικία θα έχει στηθεί στη Σελήνη έως το 2020.

Ο Κλαρκ, ο οποίος χρίστηκε πρόσφατα ιππότης από τη βασίλισσα Ελισάβετ και ζει

από το 1956 στη Σρι Λάνκα, διατυπώνει προβλέψεις και για τη Χιλιετία που

ξεκίνησε: έως το 2002 θα είναι διαθέσιμη ασφαλής πυρηνική ενέργεια για

εμπορική χρήση, τα βενζινοκίνητα αυτοκίνητα θα απαγορευθούν το 2003, το

τελευταίο ανθρακωρυχείο θα κλείσει το 2006· η ευφυΐα των κομπιούτερ θα έχει

ξεπεράσει εκείνη του ανθρώπου γύρω στο 2010 με 2020 και θα ακολουθήσουν οι

πρώτοι κομπιούτερ με συνείδηση, εκείνοι που θα πουν, «σκέφτομαι, άρα υπάρχω»,

και θα προοιωνισθούν τη σύγκρουση ανθρώπου-μηχανής. Στον αιώνα που ξεκινά

επίσης θα ανακαλυφθεί, εφόσον υπάρχει, ευφυής εξωγήινη ζωή και στο τέλος της

χιλιετίας 2001-3000 τα πάντα θα είναι διαφορετικά για το είδος μας: «Πριν από

το τέλος της νέας χιλιετίας είναι πιθανόν να είμαστε συνδεδεμένοι σ’ ένα

γαλαξιακό Διαδίκτυο, να κατεβάζουμε δεδομένα από τεράστιες βιβλιοθήκες

αναρίθμητων εξωγήινων πολιτισμών», τονίζει. «Οι επιπτώσεις στις φιλοσοφίες,

τις θρησκείες και την αυτοεκτίμησή μας ως είδους μπορεί να είναι συντριπτική».