Κινδυνεύουν με εξαφάνιση οι «αρχαίες» κίτρινες ντομάτες

Καλαμπόκι μαύρο, κόκκινο, βυσσινί, ακόμα και… ροζ, σιτάρι ηλικίας 11.000

χρόνων, κίτρινες ντομάτες, άνυδρα καρπούζια: είναι μερικές από τις εκατοντάδες

ποικιλίες αγροτικών προϊόντων που ευδοκιμούν εδώ και αιώνες στην ελληνική γη,

αλλά τα τελευταία χρόνια απειλούνται με εξαφάνιση.

Η προστασία της βιοποικιλότητας των καλλιεργειών της Ελλάδας είναι στόχος του

Κέντρου Προστασίας, Αναπαραγωγής και Ανταλλαγής Ντόπιων Σπόρων «Πελίτι», που

εδρεύει στα πομάκικα χωριά της Θράκης. Το όνομά του σημαίνει βελανιδιά στην

ποντιακή διάλεκτο και λειτουργεί στην κοινότητα Κέχρος με υπεύθυνο τον ιδρυτή

του κ. Παναγιώτη Σαϊνατούδη. Η διατήρηση και η διάδοση των ντόπιων ποικιλιών

και η καταγραφή των ζώων είναι η βασική του ασχολία, που ξεκίνησε πριν από 10

χρόνια. «Βρίσκουμε παλιές ποικιλίες που σχετίζονται με την τροφή του ανθρώπου,

όπως ντομάτες, σιτάρι, καρπούζια και άλλα λαχανικά», εξηγεί ο κ. Σαϊνατούδης

στα «ΝΕΑ». «Πρόκειται για ποικιλίες που στις περισσότερες περιπτώσεις

καλλιεργούνται από την αρχαιότητα και σήμερα απειλούνται με εξαφάνιση, κυρίως

για εμπορικούς λόγους».

Πεπόνια – καρπούζια

Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι ντομάτες στα πομάκικα χωριά της Ροδόπης,

τα πεπόνια στο Διδυμότειχο, το άνυδρο καρπούζι στη Σαντορίνη, το σιτάρι

«Λήμνος», το σιτάρι «Καπλουτσάς», που καλλιεργείται στη χώρα μας από το 9000

π.Χ. Τα τελευταία 30 χρόνια όμως έχει χαθεί από τα χωράφια γιατί δεν έχει πια

εμπορική αξία.

Και δεν είναι το μόνο. Όπως αναφέρεται στο φύλλο Νοεμβρίου της μηνιαίας

εφημερίδας της Μυκόνου «Μυκονιάτικη», μέσα σε λίγα χρόνια έχουν χαθεί 111

ντόπιες ποικιλίες και πληθυσμοί μαλακού σιταριού, 139 σκληρού σιταριού, 99

ποικιλίες κριθαριού, 299 καλαμποκιού και 39 ποικιλίες βρώμης. «Ένα γενετικό

ολοκαύτωμα»…

Ο σκοπός

Ο αγώνας του Κέντρου «Πελίτι» για τη διατήρηση των ποικιλιών γίνεται για

λόγους υγείας, ποιότητας ζωής αλλά και πολιτισμού. «Οι ντόπιες ποικιλίες είναι

ένα ζωντανό κομμάτι της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Όπως φροντίζουμε να μη

χάσουμε τα μνημεία μας, πρέπει να διατηρήσουμε και ό,τι είναι ζωντανό, όπως οι

σπόροι και τα ζώα μας. Οι ποικιλίες αυτές έχουν επιβιώσει εδώ και αιώνες,

είναι ανθεκτικές στις ασθένειες, έχουν προσαρμοστεί απόλυτα στο περιβάλλον και

δεν χρειάζονται λιπάσματα ή χημικά για να καλλιεργηθούν. Είναι απόλυτα

οικολογικές. Μπορούν να αναπτυχθούν χωρίς προβλήματα, αρκεί να τις

προστατεύσουμε», επισημαίνει ο κ. Σαϊνατούδης.

Διατηρώντας τις μοναδικές ντόπιες καλλιέργειες και τη βιοποικιλότητα των

διάφορων περιοχών η γεωργική παραγωγή προστατεύεται από ασθένειες που μπορεί

να τις απειλήσουν προερχόμενες από άλλες χώρες, όταν το γενετικό υλικό είναι

το ίδιο από περιοχή σε περιοχή. «Όσο πιο ποικιλόμορφα είναι τα αγροτικά

οικοσυστήματα, τόσο πιο σταθερά είναι. Οι ντόπιες ποικιλίες έχουν γεύσεις,

χρώματα, αρώματα που δεν υπάρχουν στις μοντέρνες εκδοχές τους. Πρέπει να τις

διατηρήσουμε για τις επόμενες γενιές». Ο ίδιος συμβουλεύει τους καταναλωτές να

αγοράζουν ντόπια γεωργικά προϊόντα, που καλλιεργούνται στην περιοχή τους,

ενισχύοντας έτσι τους αγρότες να συνεχίσουν την καλλιέργειά τους.

Το «Πελίτι» έχει στήσει έναν μηχανισμό καταγραφής των ντόπιων σπόρων. Αφού

βρεθούν οι περιοχές και οι αγρότες που κρατούν αυτούς τους σπόρους, οι

υπεύθυνοι του κέντρου τούς ζητούν να τους δώσουν ένα μέρος του σπόρου, μαζί με

τη γνώση για τη συλλογή, την καλλιέργεια και τη διατήρηση της ποικιλίας. Στη

συνέχεια, τους δίνουν σε νέους καλλιεργητές που έχουν δείξει ενδιαφέρον.

Οι «θεματοφύλακες»

Αυτοί γίνονται οι καινούργιοι «θεματοφύλακες» των ποικιλιών, έχοντας την

υποχρέωση να καλλιεργήσουν τους σπόρους, να αξιολογήσουν τα χαρακτηριστικά

τους και να επιστρέψουν ένα μέρος του σπόρου στο κέντρο. «Με αυτό τον τρόπο,

υπάρχει μία ζωντανή διατήρηση των ποικιλιών. Το χαρακτηριστικό των σπόρων

αυτών είναι η προσαρμογή τους σε συγκεκριμένες περιβαλλοντικές συνθήκες, γι’

αυτό και προσπαθούμε να τους καλλιεργήσουμε στις ίδιες περιοχές ή όπου

επικρατούν αντίστοιχες συνθήκες. Πάντα βέβαια χωρίς χημικά».

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να έρθουν σε επαφή με το κέντρο «Πελίτι» στο

τηλέφωνο 0531-33.140.

Καταφύγιο ψαριών στο Καστελλόριζο

Στη δημιουργία καταφυγίου για τα ψάρια στο Καστελλόριζο σκοπεύουν οι ψαράδες

της περιοχής σε συνεργασία με το WWF. Η πρωτοβουλία έχει στόχο την ίδρυση

προστατευόμενης θαλάσσιας περιοχής κλειστής για την αλιεία, ώστε να επιτευχθεί

η αύξηση του πληθυσμού των ψαριών. Στο ακριτικό νησί υπάρχουν ιδανικές

συνθήκες για την ανάπτυξη θαλασσίων οργανισμών: ρηχά και βαθιά νερά, εκτενή

λιβάδια ποσειδωνίας, βραχώδης βυθός, εισροή θρεπτικών ουσιών από τα έντονα

ρεύματα και φυσική προστασία χάρη στις έξι βραχονησίδες.

Πρόγραμμα υιοθεσιών ζώων από το ΕΚΠΑΖΠ

Το ελάφι της φωτογραφίας είναι ένα από τα 4.000 ζώα και πουλιά που δέχονται

κάθε χρόνο τη φροντίδα του Εθνικού Κέντρου Περίθαλψης Άγριων Ζώων και Πουλιών

και ζητεί να… υιοθετηθεί. Χάρη σ’ αυτό το πρόγραμμα υιοθεσιών, το ΕΚΠΑΖΠ

περιμένει να τα βγάλει πέρα με τα δυσβάσταχτα έξοδα για την περίθαλψη των ζώων

και των πουλιών που φτάνουν στο κέντρο της Αίγινας, άρρωστα, εξουθενωμένα,

τραυματισμένα ή πυροβολημένα. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το

πρόγραμμα, μπορείτε να επικοινωνήστε με τον κ. Παναγιώτη Μπάβα, στα γραφεία

του Κέντρου στην Αθήνα, στο τηλέφωνο: 9520.117.

Η επόμενη γενιά χαρτιού είναι… ηλεκτρονική

Το «ηλεκτρονικό χαρτί» είναι γεγονός. Τη μαζική παραγωγή του ανέλαβε πρόσφατα

η εταιρεία Cyricon Media, θυγρατρική της Xerox. Η επόμενη γενιά χαρτιού θα

λειτουργεί όπως ακριβώς μια οθόνη υπολογιστή, στην οποία θα εναλλάσσονται

γράμματα και στοιχεία σαν να εμφανίζονται σε μία και μόνη σελίδα χαρτιού. Το

υλικό που επιτρέπει στην πρωτοποριακή αυτή τεχνολογική ιδέα να βρει εφαρμογή

είναι ένα λεπτό και ελαστικό φύλλο πλαστικού, το οποίο αποτελείται από

χιλιάδες μικροσκοπικά σφαιρίδια. Τα σφαιρίδια αυτά έχουν δύο πλευρές, μια

άσπρη και μια μαύρη, και βρίσκονται κλεισμένα μέσα σε μικρές κοιλότητες που

τους επιτρέπουν να περιστρέφονται.

Όταν τα διαπερνά ηλεκτρικό ρεύμα, τα σφαιρίδια αυτά θα αλλάζουν όψη, όπως

ακριβώς τα pixels σε μια οθόνη ηλεκτρονικού υπολογιστή. Το «ηλεκτρονικό

χαρτί», το οποίο εκτιμάται πως θα βγει στην αγορά μέσα στο 2001, αναμένεται να

χρησιμοποιηθεί κατ’ αρχήν στα ράφια των σούπερ μάρκετ και των καταστημάτων,

αντικαθιστώντας τις γνωστές σήμερα ταμπέλες με την περιγραφή και τις τιμές των

ειδών. Η εταιρεία που το παράγει ανακοίνωσε πως θα το διαθέτει στην αγορά μαζί

με συσκευές ασύρματης σύνδεσης στον υπολογιστή και το αντίστοιχο λογισμικό.

Αυξημένες οι αγορές μέσω Ίντερνετ τις γιορτές

Αυξημένες περισσότερο από ποτέ ήταν φέτος οι αγορές μέσω του Internet τις

ημέρες των γιορτών. Σύμφωνα με έρευνες από τις εταιρείες Biz Rate.com και Jupiter Media Metrix, τα

εμπορικά sites του Διαδικτύου γνωρίζουν φέτος μεγαλύτερη αγοραστική κίνηση από

ποτέ, ενώ τον μεγαλύτερο «ηλεκτρονικό συνωστισμό» συναντά κανείς στα sites

όπου διοργανώνονται δημοπρασίες.

Χαρακτηριστικό της καταναλωτικής μανίας, που εκφράζεται πια και μέσω του

Internet, είναι το γεγονός ότι πολλά sites, μεταξύ των οποίων και το Amazon.com, τέθηκαν αρκετές φορές εκτός

λειτουργίας εξαιτίας των πολυάριθμων και ταυτόχρονων επισκέψεων.

Σύμφωνα με την έρευνα της Biz Rate.com, ήδη από την εβδομάδα πριν από τα

Χριστούγεννα γίνονται καθημερινά μέσω του Internet αγορές αξίας άνω των 200

εκατομμυρίων δολαρίων (πάνω από 77 δισεκατομμύρια δραχμές δηλαδή!). Με την

ίδια εμπορική κίνηση, την εβδομάδα της Πρωτοχρονιάς υπολογίσθηκε ότι

ξοδεύτηκαν πάνω από 1,2 δισ. δολάρια (περισσότερα από 462 δισεκατομμύρια

δραχμές δηλαδή) σε αγορές μέσω του Διαδικτύου.

Πάντως το ελληνικό καταναλωτικό κοινό δείχνει ακόμη «μουδιασμένο» απέναντι στο

Internet, σύμφωνα με online δημοσκόπηση που διεξάγεται στην ελληνική πύλη

«in.gr». Οι περισσότεροι από όσους έχουν απαντήσει μέχρι στιγμής στις

ερωτήσεις της έρευνας (ποσοστό 39,5%) δηλώνουν ότι ακόμη διστάζουν να

πραγματοποιήσουν αγορές μέσω του Internet και περιμένουν πρώτα να διασφαλισθεί

η διαδικασία. Σημαντικό ποσοστό των Ελλήνων χρηστών του Δικτύου (21,3%)

εκφράζουν φοβία απέναντι στους χάκερς, ενώ το 28% όσων συμμετείχαν στην έρευνα

απαντούν πως ψωνίζουν μόνο από λιγοστά εμπορικά sites, τα οποία εμπιστεύονται.

Το νέο μοντέλο της ΝΟΚΙΑ

Ισχυρότερη είναι η πίεση της ΝΟΚΙΑ προς τους ανταγωνιστές της από τη στιγμή

που παρουσίασε το νέο κινητό τηλέφωνο 9210, το οποίο έχει έγχρωμη οθόνη και

λειτουργεί σαν ένας προσωπικός βοηθός, επιτρέποντας στον κάτοχό του εκτός από

το να τηλεφωνεί, να έχει πρόσβαση στο web και στο ηλεκτρονικό του ταχυδρομείο.

Η εταιρεία ανακοίνωσε πως το τηλέφωνο αυτό θα είναι διαθέσιμο σε GSM μέσα στο

πρώτο εξάμηνο του 2001.

Η ανάγκη αναβάθμισης της γεωργίας και η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος

ήταν τα θέματα που ανέδειξε το 7ο Πανελλήνιο Συνέδριο Νέων Αγροτών

Αιτωλοακαρνανίας, το οποίο πραγματοποιήθηκε στο Παπαστράτειο Δημοτικό Πάρκο

Αγρινίου. Παράλληλα, στον ίδιο χώρο λειτούργησε γεωργική έκθεση με εκθέτες από

ολόκληρη τη Δυτική Ελλάδα, η οποία προσείλκυσε μεγάλο αριθμό επισκεπτών.

Ανησυχητική είναι η εικόνα που έχει το WWF για το τσακάλι στην Ελλάδα, μετά

την πρώτη απόπειρα καταγραφής του πληθυσμού του και των περιοχών όπου

εμφανίζεται. Ο πληθυσμός του είδους συρρικνώνεται, ενώ όλες οι ομάδες

τσακαλιών που βρέθηκαν δεν ξεπερνούσαν τα τέσσερα και σε πολλές περιπτώσεις

ζούσαν απομονωμένα. Η μελέτη του WWF έχει στόχο να εντοπίσει τις πιο

σημαντικές απειλές για το είδος και να προτείνει συγκεκριμένα μέτρα για την

αύξηση του πληθυσμού του.

Εθελοντική αναδάσωση και φροντίδα του χώρου στην Πεντέλη διοργανώνει στις 14

Ιανουαρίου το WWF Ελλάς, στις 21 του μήνα στο Σέιχ Σου και στις 28 στη

Σαλαμίνα. Αντίστοιχες δραστηριότητες συνεχίζονται όλους τους μήνες μέχρι τις

αρχές Μαΐου. Κάθε εθελοντής πρέπει να φροντίσει για τη μετακίνησή του.

Πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής στο τηλ. (01) 3314.893 (κ. Τ. Αιγινήτου).

«Σύγχρονες τεχνολογίες στη διάθεση των εκπαιδευτικών» είναι το θέμα των δωρεάν

σεμιναρίων που διοργανώνουν τα Technokids Technoplus και απευθύνονται

αποκλειστικά σε δασκάλους Δημοτικών. Διδάσκονται Windows, Internet και

εκπαιδευτικά προγράμματα με τη βοήθεια Η/Υ, 3-5 Ιανουαρίου. Δηλώστε συμμετοχή

στο τηλ: 9851.173.

Ο ΕΟΜΜΕΧ, σε συνεργασία με το Εθνικό Δίκτυο Έρευνας και Τεχνολογίας, υλοποιεί

το πρόγραμμα «Δικτυωθείτε» του υπουργείου Ανάπτυξης για την κοινωνία της

πληροφορίας. Σκοπός του προγράμματος είναι η παρακίνηση και οικονομική

ενίσχυση επιχειρήσεων (με προσωπικό μέχρι 10 άτομα) για την προμήθεια

υπολογιστών, τη σύνδεση με το Ίντερνετ και δωρεάν εκπαίδευση για την

αξιοποίηση νέων τεχνολογιών. Ο Σύλλογος Επιχειρηματιών Γυναικών Ελλάδας

στηρίζει την ομαδική συμμετοχή των μελών του στο πρόγραμμα. Για πληροφορίες

απευθυνθείτε στα τηλ: 031-514.514, 508.066.