Δύο σχέδια ΝΑΤΟ για τη Γιουγκοσλαβία

* ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ

Κλιμάκωση της έντασης με δημιουργία νέας κρίσης αλλά κι ενδεχόμενων νέων

βομβαρδισμών βλέπει η Δύση για την «επόμενη ημέρα» των γιουγκοσλαβικών εκλογών

της 24ης Σεπτεμβρίου ­ και προετοιμάζεται καταλλήλως.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το ΝΑΤΟ επεξεργάζεται ήδη σχέδια επί χάρτου, για την

περίπτωση που ξεσπάσει νέα κρίση με επίκεντρο το Κόσοβο, το Μαυροβούνιο ή την

ίδια τη Σερβία και αποφασιστεί νέα παρέμβαση της Συμμαχίας. Τα σχέδια αυτά

θεωρητικά υπάγονται στο «κεφάλαιο» της προετοιμασίας, στην περίπτωση που

χρειασθεί, της αποχώρησης της KFOR από το Κόσοβο, αλλά ταυτοχρόνως εξυπηρετούν

και τον σχεδιασμό, για παράδειγμα, νέων βομβαρδισμών.

Στο πλαίσιο αυτό δεν είναι παράδοξη η έντονη ανησυχία που φέρονται να

εκφράζουν οι περισσότεροι εκ των «15» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς

αντιλαμβάνονται πως στην περίπτωση που οι γιουγκοσλαβικές εκλογές δεν

εξελιχθούν ομαλά, όχι μόνο δεν θα προχωρήσουν σε άρση των κυρώσεων, αλλά

ενδεχομένως να εξετάσουν και περαιτέρω σκλήρυνση. Η ανησυχία των Ευρωπαίων για

την «επόμενη ημέρα» ενισχύεται από ένα ακόμη γεγονός: ότι η Ουάσιγκτον, αν και

σε προεκλογική περίοδο, δεν θα δίσταζε καθόλου να πιέσει για νέους

βομβαρδισμούς, αφού κάτι τέτοιο μπορεί και να ενίσχυε τις πιθανότητες εκλογής

του Αλ Γκορ ­ και, πάντως, κακό δεν θα του έκανε.

Οι διαθέσεις των Αμερικανών κάθε άλλο παρά κρυφές είναι. Ανώτατο στέλεχος του

Στέιτ Ντιπάρτμεντ, σε ανεπίσημη ενημέρωση προς τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης

προ τριών ημερών, έλεγε ότι «τα πράγματα είναι πολύ απλά ­ εάν ο Μιλόσεβιτς

κερδίσει τις εκλογές, σημαίνει ότι έγινε νοθεία. Εάν τις χάσει, έγιναν τίμια».

Και την ίδια στιγμή, ο 6ος Στόλος έχει προγραμματίσει γυμνάσια στην Αδριατική,

ακριβώς τις ημέρες των εκλογών, σε ένα σαφές μήνυμα προς τον Σλόμπονταν

Μιλόσεβιτς.

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, που δείχνει την προετοιμασία ­ τουλάχιστον ­ για νέα

κρίση, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ κ. Ρόμπερτσον ζήτησε την ενίσχυση της

KFOR στο Κόσοβο, προβλέποντας ότι οι εκλογές στη Γιουγκοσλαβία δεν θα

διεξαχθούν δημοκρατικά.

Από την άλλη πλευρά, και στον χώρο της Γιουγκοσλαβίας τα σημάδια δεν είναι

ενθαρρυντικά. Η υπό τον κ. Τζουγκάνοβιτς ηγεσία του Μαυροβουνίου έκοψε την

παροχή ηλεκτρικού ρεύματος προς το σώμα του γιουγκοσλαβικού στρατού που

βρίσκεται στη Δημοκρατία, οξύνοντας ακόμα περισσότερο τις σχέσεις του με το

Βελιγράδι. Το δε καθεστώς του κ. Μιλόσεβιτς διατείνεται ότι στις εκλογές της

24ης Σεπτεμβρίου είναι εγγεγραμμένοι 7,5 εκατομμύρια ψηφοφόροι, σε μια χώρα

που πριν από τον πόλεμο αριθμούσε μόλις 10 εκατομμύρια κατοίκους ­ κι

εντείνοντας έτσι τις υποψίες για διπλοεγγραφές.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι πιο ψύχραιμοι λένε ότι ακόμα κι αν δεν υπάρξει νέα

κρίση κι επέμβαση ­ κι ο Μιλόσεβιτς κι οι κυρώσεις μείνουν στη θέση τους ­ θα

υπάρξει εκ των πραγμάτων κρίση με τον δύσκολο χειμώνα που έρχεται.

Στις συνθήκες του δύσκολου χειμώνα που έρχεται για τη Γιουγκοσλαβία, το πρώτο

που θα απαιτηθεί είναι μαζική ανθρωπιστική βοήθεια. Και τότε η Δύση ­ και

κυρίως η Ευρώπη ­ θα πρέπει να απαντήσει σε ένα κρίσιμο, ηθικό και πολιτικό,

ερώτημα: θα στείλει τη βοήθεια, εμποδίζοντας τα σερβόπαιδα να πεθάνουν, αλλά

παρατείνοντας και τον χρόνο ζωής του καθεστώτος Μιλόσεβιτς; Ή θα αφήσει τα

παιδιά να πεινάσουν, προκειμένου να ξεφορτωθεί τον δικτάτορα;

Κι οι απαντήσεις σε τέτοια ερωτήματα ποτέ δεν ήταν εύκολες…