Θερμό κλίμα, διαφωνίες στο «ψυγείο»

Σε περαιτέρω βήματα και πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της ελληνοτουρκικής

προσέγγισης συμφώνησαν οι Γιώργος Παπανδρέου και Ισμαήλ Τζεμ, χωρίς, ωστόσο,

να καταφέρουν να προωθήσουν έστω και στο ελάχιστο τα μεγάλα θέματα μεταξύ των

δύο χωρών.

ΑΓΚΥΡΑ

Έτσι συμφώνησαν ότι η Ελλάδα θα κάνει τον… προπονητή της Τουρκίας στη σχέση

της με την Ευρωπαϊκή Ένωση, Αθήνα και Άγκυρα θα αναπτύξουν κοινές πρωτοβουλίες

στον χώρο του αθλητισμού και υπουργοί θα πάνε και θα ‘ρθουν στις δύο

πρωτεύουσες. Αλλά η Τουρκία διατηρεί αμείωτη την αδιαλλαξία της στο Κυπριακό

και η Ελλάδα αντιμετωπίζει με εξαιρετική επιφυλακτικότητα τις τουρκικές

προτάσεις για μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης στο Αιγαίο.

Δυσκολίες

Ο Γιώργος Παπανδρέου ­ που συζήτησε τα ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό και με

τον Τούρκο Πρωθυπουργό Μπουλέντ Ετζεβίτ, όπως και με τον Πρόεδρο Σουλεϊμάν

Ντεμιρέλ, υπέγραψε μαζί με τον Ισμαήλ Τζεμ τις τέσσερις από τις εννέα διμερείς

συμφωνίες (ασφάλειας του πολίτη, τουριστικής συνεργασίας, προστασίας των

επενδύσεων και προστασίας του περιβάλλοντος). Οι δύο υπουργοί εξήραν ο ένας

τον ρόλο του άλλου στη βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και υπογράμμισαν

τη σημασία που έχει να προχωρήσουν, δίνοντας σημασία στις ευαισθησίες ο ένας

του άλλου. Οι κ.κ. Παπανδρέου και Τζεμ παραδέχθηκαν επίσης ότι υπάρχουν

δυσκολίες, τις οποίες κανείς δεν επιθυμεί να κρύψει, αλλά τώρα υπάρχει ένα

καλύτερο πλαίσιο αντιμετώπισής τους.

Το Κυπριακό, στο οποίο ουδείς θέλησε να αναφερθεί αυτοβούλως (σ.σ.: μόνο

απαντώντας σε ερωτήσεις), απασχόλησε τις ελληνοτουρκικές συνομιλίες, χωρίς να

υπάρξει το οποιοδήποτε αποτέλεσμα. Οι δύο πλευρές περιορίστηκαν να πουν ότι

στηρίζουν τις εκ του σύνεγγυς συνομιλίες και οι Τούρκοι άκουσαν… μάλλον

ανέκφραστοι τον Γιώργο Παπανδρέου να αναπτύσσει τις προτάσεις για να έλθουν

εγγύτερα οι Τουρκοκύπριοι και οι Ελληνοκύπριοι πολίτες, για παράδειγμα με τις

επαφές νεολαιίστικων ομάδων. Αντιστοίχως, ο Έλληνας υπουργός άκουσε τον Ισμαήλ

Τζεμ να χαρακτηρίζει το ψευδοκράτος του Ντενκτάς «Τουρκική Δημοκρατία της

Βόρειας Κύπρου».

Η τουρκική πλευρά πρότεινε τη συγκράτηση διμερούς ομάδας εργασίας,

αποτελουμένης από διπλωμάτες και στρατιωτικούς για να αντιμετωπίσει

στρατιωτικά θέματα και να επεξεργασθεί Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης στο

Αιγαίο. Ως τέτοια ανέφερε τον περιορισμό των ασκήσεων, τη διενέργεια κοινών

ασκήσεων, τις πτήσεις χωρίς οπλισμό, την ανταλλαγή επισκέψεων πολεμικών πλοίων

στα λιμάνια, τη συνεργασία των Σωμάτων (Αεροπορία, Ναυτικό, Στρατός).

Ο κ. Παπανδρέου είπε ότι η πρόταση είναι θετική και ότι θα τη συζητήσει με το

ελληνικό υπουργείο Άμυνας, προκειμένου να απαντήσει. Σημείωσε, ωστόσο, ότι ΜΟΕ

συζητούνται και στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και ότι θα μπορούσε να υπάρχει μια

ανταλλαγή απόψεων τόσο στο πλαίσιο της Συμμαχίας όσο και στο πλαίσιο της

Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Επιφυλάξεις

Σύμφωνα με πληροφορίες, η ελληνική επιφυλακτικότητα οφείλεται σε δύο λόγους:

στην απροθυμία των Ελλήνων στρατιωτικών να συζητήσουν ορισμένα θέματα και στην

ανησυχία της Αθήνας ότι πρόκειται για μια ακόμη απόπειρα της τουρκικής πλευράς

να οδηγήσει τα πράγματα σε έναν εφ’ όλης της ύλης διάλογο χωρίς ορατό τέρμα.

Πάντως, η Ελλάδα αναλαμβάνει την… καθοδήγηση της Τουρκίας στον δρόμο της

προς την Ευρωπαϊκή Ένωση: θα υπάρχει ενημέρωση για τα αποτελέσματα των

Συμβουλίων και των συνόδων κορυφής, συνεργασία των δύο χωρών στην ανάληψη

κοινοτικών προγραμμάτων, ελληνική βοήθεια και τεχνογνωσία για την υιοθέτηση

του κοινοτικού κεκτημένου, μεταφορά της πείρας από τις κοινοτικές

χρηματοδοτήσεις κ.ά.

Οι δύο υπουργοί Εξωτερικών συμφώνησαν στη δημιουργία ομάδας εργασίας για

θέματα προξενείων και διπλωματικών αντιπροσωπειών, στη συνεργασία των διαφόρων

υπουργών στο πλαίσιο της Ε.Ε. και στην αλληλοϋποστήριξη των υποψηφιοτήτων

στους διεθνείς οργανισμούς. Ακόμη, από την επίσκεψη του κ. Παπανδρέου στην

Άγκυρα «βγήκαν» και τρεις πρωτοβουλίες… αθλητικού χαρακτήρα: Ελλάδα και

Τουρκία θα ζητήσουν, διά των αρμοδίων ομοσπονδιών τους, να αναλάβουν από

κοινού το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου του 2008. Στο πλαίσιο της

«ολυμπιακής εκεχειρίας» στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, θα διεξαχθούν

αγωνίσματα και στις δύο πλευρές του Αιγαίου. Και η Άγκυρα θα μετάσχει στις

πολιτιστικές εκδηλώσεις που θα πλαισιώσουν το 2004.

Πρόοδος δεν σημειώθηκε στο θέμα της «Επιτροπής σοφών», για το οποίο θα

συνεχιστεί η συζήτηση περί τού αν και πώς θα υπάρξει επανενεργοποίηση του

μηχανισμού. Οι δύο πλευρές φέρονται να διαφωνούν στο περιεχόμενο των εργασιών

αυτής της Επιτροπής.

Ο κ. Παπανδρέου επέμεινε στην ελληνική θέση ­ «που είναι και θέση της Ε.Ε.» ­

για την τρομοκρατία, σημειώνοντας την ανάγκη προστασίας των ανθρωπίνων

δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, καθώς και κατάργησης της

θανατικής ποινής.

Ο κ. Τζεμ, από την πλευρά του, μιλώντας για το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης,

είπε πως αυτό είναι ένα μόνον από τα μέσα επίλυσης των διαφορών.

Κοινή άσκηση

Στο μεταξύ, προχωρεί ο σχεδιασμός της μεγαλύτερης ΝΑΤΟϊκής άσκησης της Νότιας

Πτέρυγας «Νταϊνάμικς Μιξ 2000», που θα γίνει τον Μάιο στην Ελλάδα, με

συμμετοχή, για πρώτη φορά, και τουρκικών δυνάμεων.

Όπως ανακοίνωσε χθες ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ, στρατηγός Μαν. Παραγιουδάκης, στην

άσκηση, που θα διοικείται από το Στρατηγείο του ΝΑΤΟ στον Τίρναβο, από την

πλευρά της Τουρκίας θα πάρουν μέρος:

* 8-12 F-16 που θα προσγειωθούν σε ελληνικά αεροδρόμια και θα υπάγονται στον

Έλληνα τακτικό διοικητή του CAOC Λάρισας.

* Μια φρεγάτα που θα πλεύσει στην Κρήτη και θα πάρει, για μία ημέρα, μέρος σε

άσκηση. Και

* Ένας λόχος πεζοναυτών που μαζί με άλλες δυνάμεις και διοικητή Αμερικανό θα

κάνουν απόβαση στην Κυπαρισσία.

Εφ’ όσον υπάρξει κατάληξη στους σχεδιασμούς η υλοποίηση της άσκησης θα γίνει

«με την τήρηση όλων των προβλεπόμενων διεθνών κανονισμών», διαβεβαίωσε ο

στρατηγός, που χαρακτήρισε μέχρι στιγμής «θετικό» τον σχεδιασμό.

Πέραν των επιχειρησιακών χαρακτηριστικών της ΝΑΤΟϊκής άσκησης, ο στρατηγός

Παραγιουδάκης είπε πως το ΓΕΕΘΑ φρόντισε να υπάρξει ειδικός σχεδιασμός, ώστε

να μην προσεγγίσουν ΝΑΤΟϊκά στρατεύματα στις παραλίες της Κυπαρισσίας όπου

γεννούν τα αυγά τους οι χελώνες καρέτα – καρέτα».

ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ…

Σκληρές ερωτήσεις από φοιτητές

* Ούτε οι… ψηφοφόροι του Γιώργου Παπανδρέου στην εκλογική του περιφέριεα δεν

θα χειροκροτούσαν έτσι θερμά: οι 700 περίπου φοιτητές και 300 διδάσκοντες του

Τεχνικού Πανεπιστημίου Μέσης Ανατολής, στην Άγκυρα, δεν έκρυβαν την

ικανοποίησή τους για την παρουσία του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών. Οι ερωτήσεις

των φοιτητών ήταν, σε μεγάλο βαθμό, «σκληρές» ­ κυρίως για το ΡΚΚ και την

υπόθεση Οτζαλάν ­ αλλά και ο κ. Παπανδρέου απέδειξε ότι γνωρίζει από…

φοιτητικό συνδικαλισμό: με ήπιο και συναινετικό ύφος ανέπτυξε τις ελληνικές

θέσεις.

* Το παγωμένο και γιγάντιο ­ σε στυλ… σοσιαλιστικού ρεαλισμού ­ μαυσωλείο

του Κεμάλ Ατατούρκ δέχθηκε πρωί πρωί τον φόρο τιμής του Έλληνα υπουργού

Εξωτερικών. Ο Γιώργος Παπανδρέου κατέθεσε στεφάνι, επισκέφθηκε το Μουσείο ­

που περιλαμβάνει ακόμη και τα ραμμένα από Έλληνα ράφτη ρούχα του Τούρκου ηγέτη

­ και στο βιβλίο επισκεπτών έκανε αναφορά στο «όραμα του Ελευθερίου Βενιζέλου

και του Κεμάλ Ατατούρκ» και στην «κοινή, δημοκρατική Ευρώπη» που επιθυμούν οι

δύο χώρες.

* Επίδειξη μόδας, μαζί με την κ. Τζεμ και άλλες κυρίες της τουρκικής υψηλής

κοινωνίας, παρακολούθησε η σύζυγος του υπουργού Εξωτερικών κ. Άντα Παπανδρέου.

Όχι, δεν αγόρασε κάποιο μοντελάκι, παρόλο που ­ όπως είπε ­ θα το ήθελε…

* Με μάλλον δυσάρεστο τρόπο υποδέχθηκε η αγγλόφωνη «TurKish Daily News», που

απηχεί τις απόψεις του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, τον Γιώργο Παπανδρέου:

σε άρθρο της υποστηρίζει ότι η ελληνοτουρκική προσέγγιση έγινε δυνατή χάρη στη

σύλληψη του Αμπντουλάχ Οτζαλάν, την ελληνική υποχώρηση για τους S-300 και

την… τουρκική νίκη στο Κόσοβο!

*Δύο Έλληνες δημοσιογράφοι, η Άννυ Ποδηματά («Βήμα») και ο Νίκος Ευαγγελάτος

(Άλφα), βραβεύθηκαν από τουρκική δημοσιογραφική ένωση ­ και τα βραβεία επέδωσε

ο κ. Παπανδρέου, παρουσία του κ. Τζεμ.