ΜΠΟΡΙΣ ΤΡΑΪΚΟΦΣΚΙ «Για μας η Ελλάδα είναι στρατηγικός εταίρος για το μέλλον»

«Στρατηγικό εταίρο» στον οποίο στηρίζει το μέλλον της χώρας του, όχι μόνον

για την προοπτική ένταξης της FYROM στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο ΝΑΤΟ, αλλά

και για την ασφάλεια και την ειρήνη στην περιοχή, χαρακτηρίζει την Ελλάδα ο

νέος πρόεδρος Μπόρις Τραϊκόφσκι.

Ο νικητής του δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών στη γειτονική χώρα και

διάδοχος του Κίρο Γκλιγκόροφ, στην πρώτη ­ όσο και αποκαλυπτική για τις

προθέσεις του ­ αυτή συνέντευξη στα «ΝΕΑ», πριν ακόμη ορκισθεί και αναλάβει

επίσημα τα καθήκοντά του, δηλώνει κιόλας αισιόδοξος ότι και στο μοναδικό

πρόβλημα που έχει απομείνει πια στις σχέσεις των δύο χωρών, εκείνο της

ονομασίας δηλαδή, θα υπάρξει θετική εξέλιξη.

Ο 43χρονος μεθοδιστής νομικός και υποψήφιος του κεντροδεξιού συνασπισμού του

VMRO, που κατάφερε μέσα σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα να γίνει γνωστός

από τη θέση του υφυπουργού Εξωτερικών και με τις ψήφους των Αλβανών να

υπερισχύσει στον δεύτερο γύρο του ισχυρού αντιπάλου του και υποψήφιου του

Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος Τίτο Πετκόφσκι, δηλώνει αποφασισμένος να ανοίξει

νέους ορίζοντες στις σχέσεις με τη χώρα μας και υπόσχεται ότι δεν θα υπάρξουν

προβλήματα, όπως με την περίπτωση της εξαγοράς των διυλιστηρίων της ΟΚΤΑ από

τα Ελληνικά Πετρέλαια, για την προσέλκυση επενδυτών από την Ελλάδα.

Μετριοπαθής, γνώστης των προβλημάτων της περιοχής, αλλά και με πρακτικό πνεύμα

για την αντιμετώπιση των πολλών και μεγάλων προβλημάτων που αντιμετωπίζει

σήμερα η χώρα του, ο νέος πρόεδρος της FYROM Μπόρις Τραϊκόφσκι με την εκλογή

του στο ύπατο αξίωμα πέτυχε αυτό που θα λέγαμε ομοιογένεια στην εξουσία και

ενίσχυσε σημαντικά το VMRO, το οποίο από πέρσι τον Νοέμβριο ελέγχει και την

κυβέρνηση συνασπισμού. Ο νέος πρόεδρος θα συναντηθεί πιθανότατα μαζί με τον

απελθόντα Κίρο Γκλιγκόροφ σήμερα με τον Μπιλ Κλίντον, που θα φτάσει στα

Σκόπια, προκειμένου να επισκεφθεί στο Μπλάτσε τους Αμερικανούς στρατιώτες.

Όπως λέει, δίνει ιδιαίτερη σημασία σ’ αυτή την επίσκεψη του Αμερικανού

προέδρου, αφού «το γεγονός ότι δεν πηγαίνει στην Αλβανία αλλά έρχεται σε μας

σημαίνει ότι έρχεται σε μια ασφαλή χώρα και φανερώνει σίγουρα ιδιαίτερη

συμπάθεια στη χώρα μου…».

Ο Μπόρις Τραϊκόφσκι μάς δέχθηκε στο γραφείο του στο υπουργείο Εξωτερικών, όπου

διατηρεί τη θέση του υφυπουργού, υπήρξε φιλικότατος σε όλη τη διάρκεια της

συνέντευξης και απάντησε σε όλες τις ερωτήσεις μας. Στο τέλος μάς δήλωσε

ερωτευμένος με την Ελλάδα και ότι αυτό που επιθυμεί είναι να ξαναβρεθεί το

ταχύτερο στην Αθήνα για να πάρει τον καφέ του στην αγαπημένη του καφετέρια στο Κολωνάκι…

ΕΡ.: Κύριε πρόεδρε, πολλοί εκτιμούν πως η εκλογή σας στο ύπατο

αξίωμα σηματοδοτεί μια νέα εποχή για τη χώρα σας και για τον

βαλκανικό περίγυρο. Συμμερίζεσθε αυτή την αισιόδοξη εκτίμηση

όχι ως πρόεδρος αλλά ως πολίτης αυτής της χώρας που γνωρίζει

τα προβλήματα της «γειτονιάς» μας;

ΑΠ.: «Είναι ακριβές ότι με την εκλογή μου έχει αρχίσει ήδη μια νέα εποχή σ’

αυτές τις σχέσεις. Βέβαια, σ’ όλη την Ευρώπη έχουμε αλλαγές όπως και στην

Κεντροανατολική Ευρώπη. Φυσικό ήταν και στη χώρα μου να υπάρξουν αλλαγές.

Είμαι από τους νέους πολιτικούς που εμφανίσθηκε στην πολιτική σκηνή το 1992.

Μέχρι το 1990 δεν συμμετείχα σε κανένα πολιτικό σύστημα. Απλά μπήκα στις

απαιτούμενες διαδικασίες για την ανοικοδόμηση ενός δημοκρατικού κράτους. Στην

περιοχή μας στη ΝΑ. Ευρώπη συμβαίνουν πολλές αλλαγές οι οποίες είναι

αναγκαίες. Οι αλλαγές αυτές μπορούν να πραγματοποιηθούν μόνο με νέα πρόσωπα.

Πιστεύω ότι αυτό είναι θετικό όχι μόνον για τη χώρα μου αλλά και για τις άλλες

χώρες της περιοχής. Επίσης πιστεύω ότι η Ευρώπη δείχνει κατανόηση για την

περιοχή μας και πιστεύω ακόμη ότι αυτά τα προβλήματα μπορούν να επιλυθούν

σύμφωνα με τις αλλαγές που συντελούνται στις χώρες της περιοχής μας. Είναι

αναγκαίο να υπάρξει ένας νέος τρόπος σκέψης στις χώρες αυτές. Ένας τρόπος

σκέψης κοντά στο ευρωπαϊκό πνεύμα. Η οικοδόμηση των δημοκρατικών διαδικασιών

στη χώρα μου, αλλά και στις άλλες χώρες της περιοχής είναι απαραίτητη. Επίσης

απαραίτητη είναι η οικοδόμηση καλών γειτονικών σχέσεων με μεγαλύτερα ανοίγματα

και η αποδοχή των ευρωπαϊκών αξιών. Δεν είναι αναγκαίο να γυρίζουμε πίσω στην

Ιστορία. Θα πρέπει να κοιτάξουμε το μέλλον ώστε να υπάρξει μια ολοκλήρωση σε

αυτή την περιοχή με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη οικονομική συνεργασία. Και προς

αυτή την κατεύθυνση ένα καλό παράδειγμα αποτελούν οι δικές μας διμερείς σχέσεις».

ΕΡ.: Πριν από λίγες μέρες ο πρόεδρος των ΗΠΑ επισκέφθηκε την Τουρκία και

την Ελλάδα ενώ αναμένεται να έρθει κι εδώ για να πάει στο Κοσσυφοπέδιο.

Εκτιμάτε πως η επίσκεψη μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά για την εξομάλυνση

των σχέσεων γειτονικών χωρών στα Βαλκάνια που τόσο ανάγκη την έχουν;

ΑΠ.: «Η επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου είναι πολύ σημαντική για τη χώρα μου

αλλά και για την περιοχή γενικά. Είμαι βέβαιος ότι θα αναφερθεί σε πράγματα

που εμείς πρέπει να κάνουμε και πιο συγκεκριμένα στο άνοιγμα των σχέσεων. Θα

έχουμε συνάντηση και θα επισκεφθεί τις αμερικανικές δυνάμεις στο Μπλάτσε».

ΕΡ.: Πόση βαρύτητα δίνετε εσείς σ’ αυτή τη συνάντησή σας και πόσα

ουσιαστικά προβλήματα πιστεύετε ότι μπορεί να σας λύσει η επίσκεψη Κλίντον;

ΑΠ.: «Για τη χώρα μας σημαίνει πάρα πολλά κι έχει πολύ μεγάλη πολιτική

σημασία. Σημαίνει αναγνώριση της πολιτικής που έχουμε ακολουθήσει μέχρι τώρα

και ότι η χώρα μας μαζί με άλλες χώρες της περιοχής είναι παράγοντας

σταθερότητας. Και το γεγονός ότι δεν πηγαίνει στην Αλβανία αλλά έρχεται σε μας

σημαίνει ότι έρχεται σε μια ασφαλή χώρα και φανερώνει σίγουρα ιδιαίτερη

συμπάθεια στη χώρα μας».

Για το Κόσοβο

Η κρίση στο Κοσσυφοπέδιο, οι ΝΑΤΟϊκές επιθέσεις και το κύμα των προσφύγων

έφεραν τα Σκόπια στο χείλος της οικονομικής καταστροφής, ενώ παράλληλα ο

πόλεμος στη Γιουγκοσλαβία προκάλεσε ένα βαθύτατο οικονομικό τραύμα στις

συναλλαγές των δύο γειτονικών χωρών. Ο πόλεμος μπορεί να τελείωσε, όμως η

αστάθεια στην περιοχή είναι ορατή και οι εξελίξεις αβέβαιες.

ΕΡ.: Υπάρχει σε πολλούς κύκλους η αντίληψη, κ. πρόεδρε, ότι

κάποιοι όχι μόνο οραματίζονται, αλλά και επιδιώκουν και προωθούν

με διάφορα μέσα την ανεξαρτητοποίηση του Κοσσυφοπεδίου χωρίς να

συνεκτιμούν τι μπορεί να προκαλέσει αυτό στην ευρύτερη περιοχή.

Θα θέλατε να μου πείτε τις σκέψεις σας στο θέμα αυτό;

ΑΠ.: «Το θέμα της αναγνώρισης η μη του Κοσόβου δεν είναι επίκαιρο και δεν

είναι σημαντικό. Για μας σημαντικότερο είναι η απόφαση της διεθνούς

κοινότητας, όπως εκφράστηκε με την απόφαση 1242 και η οποία έγινε αποδεκτή και

από τις δύο πλευρές, και από το Βελιγράδι και από το Κόσοβο. Για μας

σημαντικότερο είναι να ανοικοδομηθεί το Κόσοβο δημοκρατικά, να ανοικοδομηθεί η

πολιτική ζωή, να επιστρέψουν όλοι οι πρόσφυγες και οι Σέρβοι και οι Αθίγγανοι,

αλλά και οι υπόλοιποι Αλβανοί που έχουν μείνει εκτός Κοσσυφοπεδίου. Είναι

σημαντικό να οργανωθεί η πολιτική ζωή και να έχουμε φυσιολογικές εκλογές. Το

θέμα της αναγνώρισης η μη του Κοσόβου δεν εξαρτάται από τη χώρα μας, αλλά

βρίσκεται στα πλαίσια της διεθνούς κοινότητας».

ΕΡ.: Ρώτησα να μου πείτε τις σκέψεις σας για το τι θα μπορούσε να

προκαλέσει μία αναγνώριση.

ΑΠ.: «Πιστεύω ότι η διεθνής κοινότητα γνωρίζει τι σημαίνει αυτό, το έχει υπόψη

της και οπωσδήποτε η σκέψη ότι η δημιουργία μιας νέας χώρας στην περιοχή θα

δημιουργήσει νέα προβλήματα δεν είναι καλοδεχούμενη. Στα Βαλκάνια δεν είναι

αναγκαία η αλλαγή των συνόρων. Πρέπει να υπάρξει μια ολοκλήρωση».

ΕΡ.: Να ξαναγυρίσουμε κ. πρόεδρε στα δικά μας. Γνωρίζω ότι ως

υφυπουργός Εξωτερικών υπήρξατε θετικός όσον αφορά την εδώ παρουσία

ξένων επενδυτών κι αυτό τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την Ελλάδα είχε

αποτελέσματα. Ως πρόεδρος θα επιδείξετε την ίδια διάθεση με την

παροχή κινήτρων για την προσέλκυση επενδυτών από την Ελλάδα;

ΑΠ.: «Μία από τις σημαντικότερες προτεραιότητές μου ως προέδρου θα είναι η

δημιουργία κατάλληλων συνθηκών για την προσέλκυση ξένων επενδυτών. Στα πλαίσια

των αρμοδιοτήτων μου θα πρέπει να βελτιώσω την εικόνα της χώρας ως σταθερής

και ασφαλούς και να παρουσιάσω τις οικονομικές προτεραιότητες, αλλά και τις

δυνατότητες που προσφέρει για επενδύσεις. Είμαστε στο μάξιμουμ φιλελεύθεροι

και ανοιχτοί στις ξένες επενδύσεις».

ΕΡ.: Και βέβαια δεν θα έχετε πρόβλημα και με την κυβέρνηση

Γκεοργκιέφσκι, αφού υπήρξατε το δεξί του χέρι στο VMRO.

ΑΠ.:(Γελάει). «Φυσικά… Δεν θα υπάρχει το πρόβλημα όπως συνέβη με την ΟΚΤΑ.

Το λέω αυτό γιατί το θέμα της ΟΚΤΑ σταμάτησε από πολιτικούς λόγους».

ΕΡ.: Η δημοκρατία σας αντιμετωπίζει σήμερα κάποιον κίνδυνο κι

αν ναι, από πού;

ΑΠ.: «Μπορείτε να έχετε μία εκτίμηση για τη δημοκρατία μας από το γεγονός ότι

προχθές κιόλας είχαμε μια διαδήλωση εδώ από την αντιπολίτευση. Κανείς δεν

έκανε απόπειρα να τους σταματήσει. Τους άφησαν ελεύθερους να εκφράσουν τη

γνώμη τους και δεν υπήρξε καμία συμπλοκή.

ΕΡ.: Η παρουσία για τόσους μήνες εδώ περίπου 15.000 στρατιωτών του ΝΑΤΟ τι

είδους προβλήματα δημιουργεί στη χώρα σας και πώς νομίζετε ότι μπορούν ν’ αντιμετωπιστούν;

ΑΠ.: «Η παρουσία των ΝΑΤΟϊκών στρατευμάτων εδώ έχει για μας πολύ μεγάλη

πολιτική σημασία γιατί στο ΝΑΤΟ βρήκαμε έναν στρατηγικό εταίρο, με τη βοήθεια

του οποίου ενδυναμώσαμε τις θέσεις μας. Επιδείξαμε ένα αίσθημα ευρείας

συνεργασίας και το ΝΑΤΟ με την παρουσία του δίνει εγγυήσεις για την ασφάλεια

και τη σταθερότητα στη χώρα μας. Γιατί όσο κι αν αυτό είναι δυσάρεστο,

υπάρχουν ακόμη κάποιες ασάφειες για το Κόσοβο… Έτσι πιστεύω προσωπικά κι

έχοντας υπόψη τον προσανατολισμό μας για είσοδο στο ΝΑΤΟ ότι η παρουσία των

στρατευμάτων του εδώ είναι πολύ σημαντική για μας. Η παρουσία του εδώ

συμβολίζει και σημαίνει ότι πλέον είμαστε εταίροι του ΝΑΤΟ και θα επιθυμούσαμε

να συνεχιστεί αυτή η συνεργασία. Είναι ένας ακόμη λόγος που θα ενώσει τις

χώρες μας, αφού κι εσείς είσαστε μέλος του ΝΑΤΟ».

ΕΡ.: Δεν μου απαντήσατε όμως στο ερώτημα για τα προβλήματα που

δημιουργεί αυτή η παρουσία των ΝΑΤΟϊκών…

ΑΠ.: «Είναι μικρά, ασήμαντα γεγονότα, που συμβαίνουν σε οποιαδήποτε χώρα του

κόσμου υπάρχουν στρατιώτες».

ΕΡ.: Θα μπορούσατε να θέσετε ένα χρονοδιάγραμμα για την επιτυχία των

στόχων σας όσον αφορά την Ατλαντική Συμμαχία και την προσέγγιση στην Ε.Ε.;

ΑΠ.: «Την 1η Ιανουαρίου αρχίζουμε συνομιλίες με την Ε.Ε., θα διαρκέσουν ένα

χρόνο και θα είναι εντατικότατες. Βέβαια, η πρόοδος αυτών των συνομιλιών θα

εξαρτηθεί από μας και από τον βαθμό των μεταρρυθμίσεων που θα

πραγματοποιήσουμε. Είναι ξεκάθαρη η επιθυμία μας να μπούμε στην Ε.Ε., αλλά θα

πρέπει να δούμε και κατά πόσο είμαστε έτοιμοι γι’ αυτό. Υπάρχουν πολλά

προγράμματα που θα πρέπει να υλοποιηθούν και θα πρέπει να γίνουν

μεταρρυθμίσεις στη νομοθεσία και στην οικονομία, στο τραπεζικό σύστημα. Και θα

αναφερθώ σε αυτό που είπε ο κ. Βενιζέλος, ότι η εξέλιξη των μεταξύ μας σχέσεων

θα είναι ένα τεστ έναντι της Ευρώπης».

Αισιοδοξία για το θέμα του ονόματος

Κομβικό σημείο σε αυτή την πρώτη συνέντευξη του νέου προέδρου κ. Μπόρις

Τραϊκόφσκι δεν θα μπορούσε να είναι παρά η ερώτηση για το θέμα της ονομασίας.

Έξυπνος και ευέλικτος, χωρίς να παραγνωρίζει τις «εσωτερικές αντιδράσεις»,

απέφυγε να πάρει σαφή θέση, δεν έκρυψε όμως την αισιοδοξία του για τις

μελλοντικές σχέσεις με την Ελλάδα.

ΕΡ.: Σαν συνέχεια της πρώτης μου ερώτησης, επικρατεί η ίδια

αισιοδοξία και στην Ελλάδα ότι με την εκλογή σας θα υπάρξει θετική

εξέλιξη και στο μοναδικό πια πρόβλημα που έχει απομείνει, και

εννοώ αυτό της ονομασίας. Να την υιοθετήσουμε αυτή την αισιοδοξία;

ΑΠ.: «Συμφωνώ με αυτή την αισιοδοξία. Οι χώρες μας έχουν δώσει ένα μεγάλο

παράδειγμα για τον τρόπο συμβίωσης. Για μας η Ελλάδα αντιπροσωπεύει την

Ευρωπαϊκή Ένωση. Και αυτή η συνεργασία, όπως τόνισε και ο κ. Βενιζέλος,

συμπεριλαμβάνει τρία μηνύματα: ότι η χώρα μας μπορεί να συνεργασθεί με την

Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι έτοιμη να συνεργασθεί με την Ε.Ε, ότι οι δύο χώρες μας

με τη συνεργασία αυτή αποτελούν ένα πολύ καλό παράδειγμα για τις υπόλοιπες

χώρες της περιοχής. Και, τρίτον, ότι μπορούμε να προχωρήσουμε στο μέλλον στην

οικοδόμηση μιας συνεργασίας με ευρύτερες διαστάσεις».

ΕΡ.: Μπορούμε να λέμε ότι η οικονομική συνεργασία των δύο χωρών μας

βρίσκεται σε ένα καλό επίπεδο. Θα μπορούσα να είμαι ο

πρώτος στον οποίο θα σκιαγραφούσατε ως πρόεδρος το μέλλον αυτών

των σχέσεων όπως το οραματίζεσθε στην προεδρία σας που τώρα

αρχίζει; Με λίγα λόγια τι περιμένετε εσείς από την Αθήνα και τι

θα πρέπει να περιμένει η Αθήνα από σας;

ΑΠ.: «Για μας η Ελλάδα είναι ένας στρατηγικός εταίρος τόσο για το μέλλον και

τις σχέσεις μας με την Ε.Ε., αλλά και γενικά για την ασφάλεια και την ειρήνη

στη περιοχή. Θέλω να πω πως δεν είναι ανάγκη να ψάχνουμε για μια χώρα που

βρίσκεται 2.000 χιλιόμετρα μακριά από μας για συνεργασία, όταν έχουμε μια

τέτοια χώρα και μάλιστα φίλη 150 χλμ. μακριά από την πρωτεύουσά μας. Και το

έχουμε αποδείξει αυτό. Μέσα σε λίγους μήνες είχαμε δύο συναντήσεις σε ανώτατο

επίπεδο, σε επίπεδο πρωθυπουργών, και δεν ενθυμούμαι στα τελευταία χρόνια να

υπήρξαν σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα τόσες πολλές συναντήσεις σε επίπεδο

υπουργών. Είναι αισθητή αυτή η φιλία. Οι πολίτες το αισθάνονται. Εγώ

προσωπικά, όταν περνάω τις διακοπές μου στην Ελλάδα, το βλέπω στα πρόσωπα των

ανθρώπων. Και οι πολίτες μας που ταξιδεύουν στην Ελλάδα το νιώθουν, φαίνεται

στο χαμόγελο των πολιτών».

ΕΡ.: Σε λίγες εβδομάδες θα υποδεχθούμε την τρίτη χιλιετία. Σε ένα

ευχετήριο μήνυμά σας «Χρόνια Πολλά γείτονα» προς τον Πρόεδρο της

Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κ. Στεφανόπουλο τι θα θέλατε να προσθέσετε;

ΑΠ.: «Ότι θα ήθελα όσο το δυνατόν συντομότερα να συναντηθούμε και από κοινού

να συνεισφέρουμε στη μεγαλύτερη συνεργασία και στην προσέγγιση των δύο λαών

μας. Και ακόμη, με αφορμή την τρίτη χιλιετία, θα ήταν ωραίο το συντομότερο

δυνατόν να συναντηθούμε όλοι οι πρόεδροι των γειτονικών χωρών».

«Δυνατός έρωτας για τη χώρα σας»

«Είχα επισκεφθεί τη χώρα σας με ένα αίσθημα δυνατού έρωτα…», λέει ο Μπορίς

Τραϊκόφσκι με έντονο το συναίσθημα της ανάμνησης.

ΕΡ.: Γνωρίζω ότι ως νιόπαντρος περάσατε τον μήνα του μέλιτος στην

Ελλάδα. Μπορούμε να αισιοδοξούμε και οι δύο ότι επί προεδρίας

σας αυτός ο «μήνας του μέλιτος» για τις σχέσεις των δύο χωρών θα συνεχισθεί;

ΑΠ.: «Διάλεξα την Ελλάδα για το μήνα του μέλιτος όπου ο άνθρωπος μπορεί να

ζήσει το συναίσθημα του έρωτα. Είτε το θέλω είτε όχι, δεν μπορώ να ξεφύγω απ’

αυτές τις πολύ έντονες στιγμές της ζωής μου. Ακόμη και τώρα ονειρεύομαι τη

στιγμή που ταξίδευα μ’ ένα λεωφορείο ανάμεσα στα ελαιόδενδρα για να πάω στο

Ναύπλιο. Γι’ αυτό και σας λέω πως αυτός ο «μήνας του μέλιτος» στις σχέσεις μας

θα συνεχισθεί. Το επιθυμώ και θα γίνει. Κάθε φορά που ταξιδεύω στην Αθήνα

νιώθω πολύ ωραία και μου αρέσει να πηγαίνω να πίνω τον καφέ εκεί κοντά στο

σπίτι του Σημίτη… Πώς το λένε το μέρος; Α, ναι, στο Κολωνάκι…

Θέλω να προσθέσω και κάτι ακόμα. Λυπήθηκα αφάνταστα για τον τραγικό θάνατο του

Γιάννου Κρανιδιώτη. Τον σεβόμουν πολύ, ήταν μεγάλη προσωπικότητα. Ειλικρινά

λυπάμαι βαθύτατα γι’ αυτό που συνέβη».