Προ τριών μηνών, όταν εξαγγελόταν η Συμφωνία της Μαδρίτης, προσπαθήσαμε να

αντισταθούμε στη συμβατική σοφία της εποχής. Ήμασταν βέβαιοι ότι οι απλοϊκοί

συλλογισμοί επί των οποίων στηριζόταν, θα κατέρρεαν σαν πύργος από

τραπουλόχαρτα. Αλλά δεν περιμέναμε ότι η κατάρρευση θα ερχόταν τόσο σύντομα

και τόσο εκκωφαντικά…

Επί τρεις μήνες ακούγαμε τον κ. Πάγκαλο να «καταγγέλλει» με μόλις

συγκρατούμενη οργή και με αβάστακτη περιφρόνηση όσους διαφωνούσαν με τη

«Μαδρίτη». Πού να φανταζόμασταν ότι λίγο αργότερα, ο ίδιος ο κ. Πάγκαλος θα

καθύβριζε ως «δολοφόνους, ληστές και βιαστές» αυτούς με τους οποίους προχθές

μάς καλούσε να αρχίσουμε… διάλογο!

Όσοι τότε διαφωνούσαμε με τη Μαδρίτη, επικαλεστήκαμε κάποια επιχειρήματα ­

δεν… βρίσαμε τους Τούρκους. Εξωτερική πολιτική δεν είναι οι ύβρεις κατά του

αντιπάλου. Εξωτερική πολιτική δεν είναι ούτε η υποταγή στον αντίπαλο. Η

πολιτική ορίζεται στο ευρύτατο εκείνο πεδίο ανάμεσα στα δύο αυτά «άκρα». Ο κ.

Πάγκαλος και η κυβέρνηση που τον κάλυψε, ταλαντεύονται, εκόντες – άκοντες,

ανάμεσα στα δύο άκρα, με ρυθμούς που προκαλούν ίλιγγο. Αλλά πολιτική έναντι

της Τουρκίας, δεν έχουν…

Χαρακτήρισαν τους αντιπάλους τους «ακραίους» ­ και ταυτίστηκαν οι ίδιοι με τις

πιο ακραίες συμπεριφορές: του κατευνασμού και του αναθεματισμού της Τουρκίας!

Χαρακτήρισαν τους αντιπάλους τους «γραφικούς» ­ και μας… διασκέδασαν με το

παραπάνω. Χαρακτήρισαν τους αντιπάλους τους «σωβινιστές» ­ και ξεπέρασαν οι

ίδιοι κάθε όριο φραστικών επιθέσεων κατά της Τουρκίας. Ύστερα από όλα όσα

διεμείφθησαν στη Νέα Υόρκη, όσοι είχαμε διαφωνήσει με τη «Μαδρίτη», φαινόμαστε

σήμερα ως υποδείγματα πραότητος, αυτοσυγκράτησης και σωφροσύνης.

Υπογραμμίσαμε ότι ο διακρατικός διάλογος δεν είναι… κουβεντολόι της

γειτονιάς. Απαιτεί πολύ αυστηρές προϋποθέσεις ­ όχι μόνο «διαδικαστικές», αλλά

και ουσιαστικές. Προϋποθέσεις που αποθαρρύνουν την αδιαλλαξία του αντιπάλου

και τον προτρέπουν να δείξει σωφροσύνη. Υποστηρίξαμε ακόμα, ότι μεταξύ Ελλάδος

και Τουρκίας δεν υπήρχαν τέτοιες προϋποθέσεις ισότιμου διαλόγου και

αμφοτεροβαρούς διαπραγμάτευσης. Και προβλέψαμε ότι η Μαδρίτη θα έφερνε το

αντίθετο αποτέλεσμα ­ θα οδηγούσε σε όξυνση. Και, πράγματι, οδήγησε: Πρώτον,

διότι βρισκόμαστε σε θέση αδυναμίας, άρα δεν μπορούμε να φτάσουμε τον διάλογο

ως τη διαπραγμάτευση χωρίς υποχωρήσεις πλήρους συνθηκολόγησης. Και δεύτερον,

διότι ενθαρρύναμε την τουρκική αδιαλλαξία, άρα έπρεπε να αναμένουμε τη

«σκλήρυνση» της Άγκυρας. Όπερ και εγένετο. Και η «Μαδρίτη» αντιστράφηκε

πλήρως: Από «διαδικασία» ελληνοτουρκικής ύφεσης μετατράπηκε σε πρόσχημα

τουρκικής κλιμάκωσης…

Απορρίψαμε τον αφελή ισχυρισμό, ότι η σκλήρυνση της Τουρκίας θα την «εξέθετε»

τάχα, και θα την «απομόνωνε» διεθνώς. Μετά τη «Μαδρίτη», οι θέσεις των εταίρων

και συμμάχων μας «έγειραν» ακόμα πιο απροκάλυπτα προς την πλευρά της Τουρκίας

­ όπως αποδείχθηκε από τις πρόσφατες δηλώσεις του Ιταλού ΥΠΕΞ κ. Ντίνι και του

Γάλλου ομολόγου του κ. Μοσχοβεσί. Αλλά και από τη δήλωση του Στέιτ

Ντιπάρτμεντ, που πρότεινε προσφυγή στην Χάγη «όχι μόνο για την Ίμια», αλλά

«και για άλλα ζητήματα». Όπως ακριβώς επιμένει η Άγκυρα ­ η οποία θέτει

ταυτόχρονα θέμα αποστρατιωτικοποίησης των νήσων του Ανατολικού Αιγαίου.

Ο κ. Σημίτης και ο κ. Πάγκαλος πίστεψαν προς στιγμήν ότι οι Αμερικανοί θα

μπορούσαν να χειραγωγήσουν την Τουρκία, αν η Ελλάδα έδειχνε «καλή διάθεση»

διαλόγου. Προειδοποιήσαμε ότι αυτό ήταν λάθος. Η Ουάσιγκτον δεν μπορούσε να

πιέσει τον κ. Γιλμάζ, γιατί κάτι τέτοιο θα βοηθούσε μόνον τον ισλαμιστή κ.

Ερμπακάν. Ο οποίος βρίσκεται μεν στην αντιπολίτευση, αλλά προηγείται στις

σφυγμομετρήσεις και οι εκλογές είναι κοντά. Όσο οι ΗΠΑ αγωνιούν πώς θα

«σώσουν» την Τουρκία από τους ισλαμιστές, δεν μπορούν να ασκήσουν σοβαρές

πιέσεις προς τις «κοσμικές» δυνάμεις που κυβερνούν στην Άγκυρα.

Τελικώς, όλη η φιλοσοφία της κυβέρνησης στα ελληνοτουρκικά έχει καταρρεύσει

συνολικά και οριστικά ­ και μάλιστα διά στόματος Πάγκαλου! Ο οποίος

παραλλήλισε τη σημερινή Τουρκία με τη ναζιστική Γερμανία του 1938. Αλλά η

κυβέρνηση επιμένει στην ολέθρια πολιτική του Τσάμπερλεν το 1938 ­ την πολιτική

του «κατευνασμού»!

Τελικώς, χαμόγελα σκορπίσαμε στους Τούρκους, τα «μπινελίκια» τούς τα «χώσαμε»,

όταν μας ζοχάδιασαν. Πολιτική, όμως, απέναντί τους, δεν έχουμε. Καιρός να αποκτήσουμε…

Ο Χρύσανθος Λαζαρίδης είναι δημοσιογράφος – οικονομολόγος