Στο χθεσινό, πολύ ενδιαφέρον, «Πρώτο ενικό» της η Λίνα Αλεξίου θέτει ορισμένα

ερωτήματα ­ απευθύνονται και προς εμένα προσωπικά ­ στα οποία θα ήθελα με

μεγάλη συντομία να απαντήσω.

Πρώτο: Υπάρχει δογματικός φεμινισμός; Νομίζω πως ναι, όπως υπάρχει δογματική

αριστερά ή δογματικός φιλελευθερισμός. Δογματικός φεμινισμός είναι η

ιδεολογικοποίηση όλων ανεξαίρετα των κοινωνικών προβλημάτων με αποκλειστικό

κριτήριο τον ανταγωνισμό των δύο φύλων. Αυτός είναι ο ορισμός της Αμερικανίδας

φεμινίστριας Gertrude Himmelfarb, καθηγήτριας στο City University της Νέας Υόρκης.


Άγιον Όρος. Στο επίκεντρο η διατήρηση ή όχι του ειδικού καθεστώτος του

Δεύτερο: Είναι δογματικός φεμινισμός ή άρνηση των γυναικών υπουργών Εξωτερικών

της Φινλανδίας και της Σουηδίας για το ειδικό καθεστώς του Αγίου Όρους;

Η γνώμη μου είναι πως ναι, όταν αντιμετωπίζουν μόνο μέσα από τη σκοπιά των

γυναικών το ειδικό καθεστώς, που είναι ένα διεθνές θέμα με ιστορία διεθνών

συνθηκών πίσω του (Συνθήκες Βερολίνου, Σεβρών, Λωζάννης, Προσχώρησης της

Ελλάδας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες) και, κυρίως, δεν περιορίζεται στο άβατο

αλλά έχει πολλαπλές και ουσιαστικότατες ρυθμίσεις (Αυτοδιοίκητο, σύνορα,

ιθαγένεια, φορολογία). Ας σκεφτούμε το Άγιον Όρος, στις συνθήκες ελεύθερης

διακίνησης κεφαλαίων και προσώπων της Ε.Ε., χωρίς την προστασία του ειδικού

καθεστώτος, πόσο γρήγορα θα εξελισσόταν όπως οι υπόλοιπες παραλίες της

Χαλκιδικής με τις τουριστικές πολυεθνικές, τις καντίνες και τις ενοικιαζόμενες ομπρέλες.

Τρίτο: Το γυναικείο ή άλλα απελευθερωτικά κινήματα πρέπει να σηκώνουν τα χέρια

μπροστά στη θρησκεία ή την Εκκλησία;

Ασφαλώς όχι. Υπάρχουν πολλά πεδία διαφορών, εκεί που οι θρησκευτικές

παραδόσεις περνάνε μέσα στη σύγχρονη ζωή, όπως είναι ο έλεγχος των γεννήσεων,

οι αμβλώσεις, η θρησκευτική εκπαίδευση, ο πολιτικός γάμος, η ταφή των νεκρών.

Δεν είναι χώρος σύγκρουσης μια χωροταξικά περιορισμένη, μακραίωνη, όμως

ιστορική, πολιτιστική και θρησκευτική εστία όπως είναι το Άγιον Όρος.

Τέταρτο: Η Αριστερά μόνο από την άποψη των δικαιωμάτων των γυναικών θα

μπορούσε να θέσει ενστάσεις για το καθεστώς του Αγίου Όρους;

Ασφαλώς όχι. Η Αριστερά, π.χ., έχει ταυτίσει τον εαυτό της με την

ανεξιθρησκία. Με την ίδια λοιπόν λογική μπορούμε να φανταστούμε παγόδες και

τζαμιά στη χερσόνησο του Άθω. Υπάρχει πλήρης σεβασμός σε όλες τις θρησκείες,

όμως όλη η ανεπανάληπτη ταυτότητα του Αγίου Όρους θα έχει χαθεί, όπως

αντίστοιχα θα γινόταν με τη Μέκκα ή το Βατικανό.

Πέμπτο: Είναι πρόοδος η εφαρμογή όλων των σύγχρονων κοινωνικών στόχων στην

περίπτωση του Αγίου Όρους;

Κατά τη γνώμη μου πρόοδος είναι, μέσα σ’ έναν κόσμο πνιγηρής ομοιομορφίας, να

κρατήσουμε με μια ευρύτατη οικολογική αντίληψη ζωντανές τις ελάχιστες ακόμα

υπεραιωνόβιες πολιτιστικές νησίδες, με τη δική τους αίσθηση του χρόνου και του

νόμου, οι οποίες δεν δυναστεύουν κανέναν, αφού προϋποθέτουν για τα μέλη τους

την ελεύθερη επιλογή αυτού του τρόπου ζωής. Ας σκεφτούμε τι σημαίνει η επιβολή

από τη σύγχρονη Κίνα, σε συνθήκες βέβαια κατοχής, των κανόνων της κοσμικής

κοινωνίας στις μοναστικές κοινότητες του Θιβέτ. Ας αποφύγουμε τις:

«πολιτιστικές επαναστάσεις» ευρωπαϊκού τύπου, χωρίς καν τη γοητεία του Μάο Τσε Τουνγκ.

Έκτο: Είναι ήττα του φεμινισμού η διατήρηση του ειδικού καθεστώτος του Αγίου Όρους;

Πιστεύω πως όχι. Αυτό φαίνεται και από το γεγονός ότι γνωστές φεμινίστριες του

Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όπως η Λουτσιάνα Καστελίνα, πρώην πρόεδρος της

Επιτροπής Πολιτισμού του Ε.Κ., η Λάουρα Γκονζάλες, αντιπρόεδρος της Ομάδας της

Ενωτικής Ευρωπαϊκής Αριστεράς, η Ούτι Ογιάλα και η Μάριαν Έρικσον, αριστερές

βουλευτίνες της Φινλανδίας και της Σουηδίας αντίστοιχα, συνυπέγραψαν την

έκκληση για το ειδικό καθεστώς του Αγίου Όρους. Όπως είπαν, με μεγάλη αίσθηση

ασφάλειας λόγω της ιστορίας του γυναικείου κινήματος, «Ας δώσουμε τις μεγάλες

μάχες της γυναικείας απελευθέρωσης και ας αφήσουμε το Άγιον Όρος στην ηρεμία του».