Ας μου επιτραπεί να απευθυνθώ προς τον Αμερικανό Πρόεδρο Μπιλ Κλίντον. Ως

Έλλην βεβαίως, αλλά και ως Αμερικανός πολίτης:Αγαπητέ κ. Πρόεδρε, ζητάτε από

την Ελλάδα να «εμπλακεί» σε διάλογο με την Τουρκία ­ από την οποία, όμως,

απειλείται ευθέως. Αν η Ουάσιγκτον απειλείτο, θα έκανε διάλογο επί της

αμερικανικής κυριαρχίας; Δεν το νομίζω…

Γνωρίζουμε, βεβαίως, ότι επί Ψυχρού Πολέμου υπήρξε αμερικανο-σοβιετικός

διάλογος. Αλλά ούτε οι ΗΠΑ ούτε η τότε ΕΣΣΔ συζήτησαν ποτέ τα κυριαρχικά τους

δικαιώματα. Διαπραγματεύτηκαν πώς θα θέσουν υπό έλεγχο την αμοιβαία πυρηνική

απειλή. Και όταν κάποια στιγμή, στα τέλη της δεκαετίας του ’70, δημιουργήθηκε

στις ΗΠΑ η εντύπωση ότι διαπραγματεύονταν από θέση αδυναμίας ­ στην περιβόητη

συμφωνία SALT ΙΙ ­ το υπό δημοκρατικό έλεγχο αμερικανικό Κογκρέσο αρνήθηκε να

επικυρώσει τη συμφωνία εκείνη! Αρνήθηκε, διότι η αμερικανική ηγεσία είχε

πειστεί ότι η συμφωνία έδινε στη Μόσχα «στρατηγικό πλεονέκτημα»…

Αν είναι σφάλμα για την αμερικανική διπλωματία να διαπραγματεύεται από θέση

αδυναμίας και να προσφέρει στρατηγικό πλεονέκτημα στον αντίπαλό της, γιατί

τάχα είναι «σωστό» για την ελληνική διπλωματία να διαπραγματεύεται από θέση

αδυναμίας και να προσφέρει στρατηγικό πλεονέκτημα στον δικό της αντίπαλο;

Γιατί προτείνετε στους Έλληνες κάτι, το οποίο εμείς οι Αμερικανοί δεν θα

κάναμε ποτέ;

Από το 1938, την εποχή της Συμφωνίας του Μονάχου, μάθαμε ότι την επιθετικότητα

δεν την «καλοπιάνεις» με κουβέντες ­ την αποθαρρύνεις με έργα! Δεν ασκείς

πολιτική Κατευνασμού (Appeasement) ­ ασκείς πολιτική Αποτροπής (Deterence).

Συγχωρέστε μου, κ. Πρόεδρε, την απορία: Γιατί εισηγείστε στους Έλληνες κάτι,

που εμείς οι Αμερικανοί θεωρούμε ολέθριο για οποιονδήποτε λαό: Να προσπαθεί να

«κατευνάσει» τους αντιπάλους του. Γιατί, κ. Πρόεδρε, προσπαθείτε να σύρετε την

Ελλάδα σε ένα «νέο Μόναχο»;

Θα μου πείτε, βεβαίως, ότι κάτι τέτοιο δεν είναι στις προθέσεις σας. Ότι,

αντιθέτως, προτίθεστε να φέρετε την Ελλάδα και την Τουρκία σε ένα «νέο

Ντέιτον». Και όμως! Ξέρετε πολύ καλά ότι σήμερα, μια διαπραγμάτευση Ελλάδας –

Τουρκίας δεν θα είναι «τύπου Ντέιτον». Πριν από το Ντέιτον, αμερικανικά

αεροπλάνα και πύραυλοι έπληξαν τις θέσεις τών «επιτιθέμενων» Σέρβων στη

Βοσνία. Και ειρηνευτική συμφωνία υπήρξε μόνον αφ’ ότου οι Σέρβοι αναγκάστηκαν

να αναδιπλωθούν. Στην Κύπρο είστε διατεθειμένοι να κάνετε το ίδιο εις βάρος

των τουρκικών δυνάμεων κατοχής; Στο Αιγαίο είστε διατεθειμένοι να κάνετε κάτι

αντίστοιχο με τα τουρκικά αεροσκάφη, που κάνουν παραβιάσεις πάνω από ελληνικά

νησιά; Δεν το νομίζω…

Όπως γράφει ο ίδιος ο αμερικανικός Τύπος, σήμερα στην Άγκυρα υπάρχουν όχι «δύο

γραμμές», όχι «δύο κυβερνήσεις», αλλά δύο αντιμαχόμενα καθεστώτα ­ οι

ισλαμιστές και οι κεμαλικοί. Με ποιο από τα δύο αυτά «καθεστώτα» θέλετε να

συζητήσουμε; Με ποιο από τα δύο θέλετε να διαπραγματευτούμε; Και ποιος μας

εγγυάται ότι όσα συμφωνηθούν με τον κ. Ερμπακάν, για παράδειγμα, θα τα

σεβαστούν και οι κεμαλικοί, που ελέγχουν τον στρατό;

Και κάτι τελευταίο, κ. Πρόεδρε. Η Τουρκία είναι μια χώρα που συνεχώς

αποσαθρώνεται εσωτερικά, οι οικονομικοί δείκτες της είναι κακοί, η

δανειοληπτική της αξιοπιστία επιδεινώνεται, ο ισλαμισμός κερδίζει έδαφος

συνεχώς, υπάρχουν διαμελιστικά φαινόμενα που δεν μπορεί να τα αντιμετωπίσει,

ούτε στρατιωτικά ούτε πολιτικά, ενώ η ηγεσία της δημιουργεί γύρω από τα σύνορά

της περισσότερους εχθρούς, απ’ όσους μπορεί να «αντέξει» μακροπρόθεσμα…

Τι ακριβώς προσδοκάτε από μια Τουρκία-ηφαίστειο, που δεν την ελέγχετε πια, και

που η ίδια δεν ελέγχει την κοινωνία της; Πιστεύετε σοβαρά ότι μπορείτε να

στηριχθείτε σε μια Τουρκία έτοιμη να εκραγεί; Και δεν σας περνάει από το μυαλό

ότι έτσι θα μείνετε χωρίς συμμάχους στην περιοχή;

Αν η πολιτική σας είναι η «ασφάλεια και η σταθερότητα», γιατί δεν στηρίζεστε

στις σταθερές δημοκρατίες της περιοχής, που δεν απειλούν κανένα γείτονά τους;

Κι αν πάλι επιδιώκετε να δημιουργήσετε τοπικό «ηγεμόνα», στ’ αλήθεια πιστεύετε

ότι μια σπαρασσόμενη Τουρκία, στα πρόθυρα του εμφυλίου, του υπερπληθωρισμού

και της επικράτησης του Ισλάμ, μπορεί να παίξει τέτοιο ρόλο;

Όπως πάνε τα πράγματα, οι Τούρκοι «γέρνουν» προς τον ισλαμισμό. Τους Έλληνες

γιατί προσπαθείτε να τους κάνετε και πάλι αντιαμερικάνους με το στανιό, κ.

Πρόεδρε; Και ποιος θα σας μείνει στην περιοχή;

Ο Χρύσανθος Λαζαρίδης είναι δημοσιογράφος – οικονομολόγος