Η εκκλησία και το κοινοτικό κέντρο «Αγιος Λυτρωτής» στη Λας Τσουμπέρας της Τενερίφης, έργο του ισπανού αρχιτέκτονα Φερνάντο Μένις ανακηρύχθηκαν σε Κτίριο της Χρονιάς για το 2025 στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Αρχιτεκτονικής.
Το συγκρότημα που περιλαμβάνει την εκκλησία, το κοινοτικό κέντρο και μια πλατεία περιγράφεται ως «καταλύτης της αστικής αναζωογόνησης για μια παραμελημένη συνοικία στα όρια της πόλης». Το έργο χρηματοδοτήθηκε αποκλειστικά από δωρεές και η ακανόνιστη ροή τους καθόρισε και τη μορφή του, εξού και σχεδιάστηκε τμηματικά. Οι τέσσερις ανεξάρτητοι όγκοι που το αποτελούν χτίστηκαν σταδιακά. Οι δύο πρώτες φάσεις, που αποτέλεσαν τον πυρήνα του συγκροτήματος, ολοκληρώθηκαν μέσα σε δύο χρόνια και λειτουργούν ήδη εδώ και καιρό, ενώ οι υπόλοιπες κατασκευές ολοκληρώθηκαν δεκαέξι χρόνια αργότερα.
Σχισμές και φως
Η βασική ιδέα για τον σχεδιασμό προέρχεται από το ηφαιστειακό τοπίο του νησιού. Μνημειακοί, τραχείς όγκοι αντιπαραβάλλονται με το γύρω δομημένο περιβάλλον. Στενές σχισμές ανάμεσα στις κατασκευές, που πληρώθηκαν με γλυπτικά, μεταλλικά και γυάλινα στοιχεία, φιλτράρουν το φυσικό φως και δημιουργούν ένα μινιμαλιστικό εσωτερικό.
Το φυσικό φως αποτελεί βασικό αρχιτεκτονικό εργαλείο, διαμορφώνοντας έναν λιτό χώρο που ενθαρρύνει την περισυλλογή. Χωρίς παράθυρα, το κτίριο φωτίζεται από ένα άνοιγμα στην οροφή σε σχήμα σταυρού, από το οποίο περνά το φως μέσα στην ημέρα, αναδεικνύοντας διαφορετικές ζώνες του εσωτερικού.
Ως βασικό δομικό υλικό επιλέχθηκε το σκυρόδεμα, χάρη στην ευελιξία του ως υλικού που λειτουργεί ταυτόχρονα ως φέρων οργανισμός, αλλά και ως κατάλληλο για να αναδείξει τη φόρμα, την υφή και να λειτουργήσει ως μέσο ακουστικού ελέγχου. Το μείγμα περιλαμβάνει εκτός από θρυμματισμένο σκυρόδεμα και ηφαιστειακές πέτρες, που απορροφούν τον ήχο, ενώ σε συνδυασμό με τις λείες ή τραχιές εμφανείς επιφάνειες επιτυγχάνεται ακουστική ποιότητα συγκρίσιμη με εκείνη μιας αίθουσας όπερας. Το σκυρόδεμα είναι επίσης τοπικά παραγόμενο, οικονομικό, ανθεκτικό και ενεργειακά αποδοτικό.
«Το να κερδίσω αυτό το βραβείο είναι ένα μεγάλο δώρο, όχι μόνο για εμένα αλλά και για τη γειτονιά της εκκλησίας, η οποία πλέον θα αναγνωριστεί πέρα από τα όρια της Τενερίφης», δήλωσε ο Φερνάντο Μένις. «Οι κριτές θαύμασαν ιδιαίτερα την ένταση της αρχιτεκτονικής και τον τρόπο που το φως έχει χρησιμοποιηθεί για να καθορίσει την ποιότητα και τον χαρακτήρα των εσωτερικών χώρων, ενισχύοντας τη σωματικότητα και την υλικότητά τους. Το κτίριο καταφέρνει να ικανοποιεί τόσο τις συμβολικές όσο και τις καθημερινές ανάγκες μιας κοινότητας, της οποίας ο αρχιτέκτονας είναι ενεργό μέλος. Το έργο αποτελεί πλέον μια εξαιρετική προσθήκη στο αρχιτεκτονικό τοπίο της Τενερίφης», σχολίασε ο διευθυντής προγράμματος του Παγκόσμιου Φεστιβάλ Αρχιτεκτονικής, Πολ Φιντς.
