«Δεν συνέβη εδώ: γιατί ο σοσιαλισμός απέτυχε στις Ηνωμένες Πολιτείες»: έτσι τιτλοφορείται το βιβλίο των Σέιμουρ Μάρτιν Λίπσετ και Γκάρι Μαρκς που κυκλοφόρησε πριν από 25 χρόνια στην Αμερική. Οι συγγραφείς υποστηρίζουν εδώ ότι η απουσία ενός αποτυχημένου σοσιαλιστικού ή εργατικού κόμματος στις ΗΠΑ δεν οφείλεται μόνο σε οικονομικούς λόγους, αλλά και σε ιστορικούς, πολιτισμικούς και θεσμικούς παράγοντες. Ανάμεσά τους, η κυριαρχία μιας πολιτικής κουλτούρας που στηρίζεται στον ατομικισμό, τον φιλελευθερισμό και τον αντικρατισμό, ο ομοσπονδιακός χαρακτήρας του κράτους, το δικομματικό σύστημα, η κοινωνική κινητικότητα και οι εθνοτικές και φυλετικές διαφορές.
Ο Ζοράν Μαμντάνι δηλώνει «δημοκρατικός σοσιαλιστής», σπεύδοντας να προσθέσει ότι δεν απολογείται γι’ αυτό (ούτε για το ότι είναι νέος και μουσουλμάνος). Αλλά ο θρίαμβός του στη Νέα Υόρκη δεν διαψεύδει φυσικά από μόνος του τους προαναφερθέντες καθηγητές. Πρώτον, επειδή οι δημοτικές εκλογές είναι κάτι τελείως διαφορετικό από τις εθνικές. Δεύτερον, επειδή η συγκεκριμένη πόλη κάθε άλλο παρά αποτελεί καθρέφτη της Αμερικής. Τρίτον, επειδή δεν προτείνει κάτι «σοσιαλιστικό», αλλά κάτι που υπηρετεί την κοινή λογική.
Οι πολιτικοί της «Ανυπότακτης Γαλλίας» ή της γερμανικής «Αριστεράς» προσπαθούν να παρουσιάσουν τον νεοεκλεγέντα δήμαρχο ως έναν «δικό τους» και τη νίκη του ως απόδειξη ότι μπορούν κι εκείνοι να νικήσουν. Οι συντηρητικοί, με προεξάρχοντες τους δικούς μας «ακροκεντρώους», προσπαθούν να μας πείσουν ότι ο Μαμντάνι είναι ένας λαϊκιστής, αν όχι ένας εξτρεμιστής, που θα παρασύρει το Δημοκρατικό Κόμμα σε ολισθηρά μονοπάτια. Δεν ισχύει ούτε το ένα ούτε το άλλο. Ο άνθρωπος που οδήγησε τους νέους μαζικά στις κάλπες πατάει απολύτως στα πόδια του. Μολονότι κατάγεται ο ίδιος από εύπορη οικογένεια, αντελήφθη τι σημαίνει να μην μπορείς να ζήσεις σε μια πόλη επειδή δεν έχεις τη δυνατότητα να πληρώσεις το νοίκι σου, το φαγητό σου ή τη φροντίδα των παιδιών σου. Και προτείνει κάτι πολύ απλό: να συγκεντρωθούν 9 δισεκατομμύρια δολάρια από τη φορολόγηση των πλουσίων ώστε να χρηματοδοτηθούν μια σειρά από πρωτοβουλίες του. Πράγματι δεν είναι στο χέρι του να το κάνει. Πράγματι πρέπει να συμφωνήσει η κυβερνήτης που, αν και Δημοκρατική, απορρίπτει αυτή τη λύση με τον ισχυρισμό ότι υπάρχει κίνδυνος οι άνθρωποι που δημιουργούν θέσεις εργασίας να σηκωθούν να φύγουν – στην πραγματικότητα σκέφτεται την επανεκλογή της. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο άνθρωπος πουλάει φούμαρα.
Η φορολόγηση των πλουσίων βρίσκεται άλλωστε στο επίκεντρο και της συζήτησης που γίνεται αυτόν τον καιρό στη Γαλλία. Ποιοι την υποστηρίζουν; Πρωτίστως οι σοσιαλιστές, με στοιχεία και αριθμούς. Κι αυτοί ακραίοι είναι; Κι αυτοί επικίνδυνοι;
Οσοι επικρίνουν ή χλευάζουν σήμερα τον Μαμντάνι είναι οι ίδιοι που θεωρούν τις ανισότητες αναγκαίο κακό (ή καλό). Και που όταν διαπιστώνουν ότι οι ανισότητες αυτές τροφοδοτούν το τέρας, προτείνουν τη μίμησή του. Ε, υπάρχει και ο αντίλογος.
