Το φεστιβάλ κινηματογράφου της Βενετίας διανύει σήμερα την όγδοη μέρα διεξαγωγής του και σε γενικές γραμμές οι εντυπώσεις που έχει αφήσει πίσω του είναι καλές. Πολλοί σταρ, αρκετές καλές ταινίες για το υπόλοιπο της χρονιάς. Οι περισσότερες του διαγωνιστικού προγράμματος – και όχι μόνο – είναι αγορασμένες από την ελληνική διανομή και σύντομα θα παιχτούν στις αίθουσες.
Ανάμεσά τους και ο «Ξένος» του Φρανσουά Οζόν που προβλήθηκε χθες στο διαγωνιστικό τμημα. Πενήντα οκτώ χρόνια έχουν μεσολαβήσει από τότε που ο Λουκίνο Βισκόντι, αυτό το ιερό τέρας του κινηματογράφου, κατέθεσε τη δική του εκδοχή για το λογοτεχνικό αριστούργημα με τον ίδιο τίτλο του Αλμπέρ Καμί.
Περιέργως, εκείνη η ταινία με τον Μαρτσέλο Μαστρογιάνι στον ρόλο του αντιήρωα του τίτλου, ενός μοναχικού, μυστηριώδους άντρα που κατηγορείται για τον φόνο ενός Αραβα στην Αλγερία, δεν είχε σημειώσει επιτυχία και θεωρείται από τις πιο αδύναμες του Βισκόντι. Εχει ωστόσο δημιουργήσει έναν μύθο γύρω της με αποτέλεσμα μια νέα απόπειρα κινηματογραφικής μεταφοράς του «Ξένου» να κρύβει ρίσκο.
Πάντα ανήσυχος και γνωστός για τη θεματική ποικιλομορφία του, ο Φρανσουά Οζόν («5 φορές το 2», «Θέλημα Θεού», «Οκτώ γυναίκες») είναι ένας σκηνοθέτης στον οποίο αρέσει το ρίσκο και έτσι αποπειράθηκε μια νέα εκδοχή του μυθιστορήματος γνωρίζοντας όμως πολύ καλά ότι η ιδέα και μόνο της μεταφοράς ενός από τα πιο διάσημα μυθιστορήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας του 20ού αιώνα, σημαίνει άγχος και αμφιβολία. «Βούτηξα μέσα στο μυθιστόρημα με μια κάπως ανάλαφρη διάθεση» παραδέχθηκε ο Οζόν, ο οποίος ακολούθησε πιστά τις σελίδες του βιβλίου και κατέθεσε ένα πολύ όμορφο στην όψη έργο, που γίνεται ακόμα πιο όμορφο χάρη στην ασπρόμαυρη φωτογραφία του και τον Μπενζαμέν Βουασάν στον ρόλο του «Ξένου», ένα γοητευτικό πρόσωπο που όλα δείχνουν ότι έχει μέλλον μπροστά του.
Το χρονικό ενός αδιέξοδου
Το 1964 διανεμήθηκαν στις αίθουσες δύο ταινίες που με διαφορετικό τρόπο μιλούσαν για τον κίνδυνο της πυρηνικής καταστροφής. Η μια είναι η αριστουργηματική αντιπολεμική σάτιρα του Στάνλεϊ Κιούμπρικ «SOS Πεντάγωνο καλεί Μόσχα» και η άλλη ο «Συναγερμός θανάτου» του Σίντνεϊ Λουμέτ που λέει το ίδιο πράγμα αλλά στο πλαίσιο ενός σοβαρού πολιτικού θρίλερ. Και στις δύο ταινίες ο κόσμος καταστρέφεται από πυρηνικά όπλα. Το ίδιο συμβαίνει και στην τελευταία ταινία της Κάθριν Μπίγκελοου “House of dynamite” (διαγωνιστικό πρόγραμμα) που από την αρχή κιόλας ανοίγει τα χαρτιά της: οι Ηνωμένες Πολιτείες δέχονται πυρηνική επίθεση.
Από ποιον; Κανείς δεν ξέρει. Και ποια θα είναι η αντίδραση των Αμερικανών; Η Μπίγκελοου μοιράζει το θέμα παρακολουθώντας τις αντιδράσεις ανθρώπων που βρίσκονται σε θέσεις κλειδιά για την αντιμετώπιση μιας τέτοιας κρίσης. Και όλοι, από τους εργαζόμενους στο White House Situation Room (Αίθουσα έκτακτων καταστάσεων Λευκού Οίκου) μέχρι τους στρατιωτικούς και από τον υπουργό Αμυνας (Τζάρεντ Χάρις) ως τον ίδιο τον πρόεδρο της χώρας που είναι μαύρος και τον υποδύεται ο Ιντρις Ελμπα, δεν μπορεί να κάνει απολύτως τίποτα. Σύντομα ο πανικός θα πάρει τον πρώτο λόγο και η ταινία επί τοις ουσίας καταγράφει το χρονικό ενός αδιεξόδου, ως μια προειδοποίηση για τι αλήθεια; Μα για το αυτονόητο. Η Μπίγκελοου, σκηνοθέτις που έχει έφεση σε θέματα που αφορούν τον αμερικανικό στρατό και τα όπλα («Zero Dark Thirty», «The hurt locker»), έφτιαξε μια άρτια στην κατασκευή της ταινία, που όμως αδυνατεί να πει κάτι παραπάνω πέρα από το πόσο κακό είναι να έχεις στη διάθεσή σου πυρηνικό εξοπλισμό. Βέβαια, από την άλλη μεριά καλό είναι να θυμόμαστε πού και πού το τι θα μπορούσε να γίνει αν αυτά τα όπλα μπουν σε λετουργία.
