Ψεκάστε, σκουπίστε, τελειώσατε! Κάπως έτσι θα μπορούσε κανείς να περιγράψει την – πιθανότατα πιο σύντομη στην ιστορία του – σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, η οποία πραγματοποιήθηκε στη Χάγη και ολοκληρώθηκε χθες σε μόλις 3,5 ώρες (συν το δείπνο της Τρίτης). Κάτι που έγινε προκειμένου να αποκλειστεί το σενάριο που ήθελε τον Ντόναλντ Τραμπ να… βαριέται και να επιβιβάζεται στο Air Force One πρόωρα, όπως είχε κάνει πρόσφατα στη σύνοδο του G7, αφήνοντας τους εταίρους του σύξυλους.
Αυτό, όμως, δεν ήταν το μοναδικό χατίρι που έκαναν τα κράτη – μέλη του ΝΑΤΟ στον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών. Ούτε το εξαιρετικά σύντομο κοινό ανακοινωθέν, που περιορίστηκε σε μόλις πέντε παραγράφους, έναντι 44 και 90 αντίστοιχα εκείνων στις δύο προηγούμενες συνόδους, στην Ουάσιγκτον και το Βίλνιους. Το μεγαλύτερο «δώρο» τους ήταν η απόφαση για αύξηση των στρατιωτικών («αμυντικών» επισήμως) δαπανών στο 5% του ΑΕΠ τους μέσα στην επόμενη δεκαετία. Κάτι που τελικώς, έστω και με βαριά καρδιά, αποδέχθηκαν όλοι, με εξαίρεση την Ισπανία και, πιθανότατα, τις ίδιες τις ΗΠΑ. Τουλάχιστον εάν πιστέψουμε τις δηλώσεις που έκανε ο ίδιος ο Τραμπ, επικαλούμενος το επιχείρημα ότι σήμερα αναλογεί στη χώρα του η μερίδα του λέοντος (περίπου τα δύο τρίτα) των συνολικών σχετικών δαπανών των «32» – ενώ δεν παρέλειψε να απειλήσει τον Π. Σάντσεθ ότι θα «πληρώσει τα διπλά» για την ανυπακοή του.
Δεν είναι λίγοι, βεβαίως, εκείνοι που αμφισβήτησαν ευθέως το κατά πόσο οι δεσμεύσεις θα υλοποιηθούν. «Δεν θα τα καταφέρουν», προέβλεψε ο Γκούντραμ Βολφ, στέλεχος του γνωστού Ινστιτούτου Bruegel, μιλώντας στο Reuters. «Οι δυνάμει χαμένοι δεν είναι απλώς οι μελλοντικές γενιές, που θα βαρύνονται με υπέρογκα χρέη, αλλά και οι σημερινές κοινωνίες», τόνισε από την πλευρά του ο Νικ Γουίτνεϊ του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων. Στο σχετικό ρεπορτάζ του ειδησεογραφικού πρακτορείου, μάλιστα, αναδεικνύεται μία ακόμη σημαντική πλευρά, που αναμένεται το επόμενο διάστημα να προκαλέσει έντονα προβλήματα και τριβές στο εσωτερικό πολλών εταίρων.
«Πάνω στη σπουδή τους να διασφαλίσουν τη συνέχιση της στήριξης του Ντόναλντ Τραμπ προς το ΝΑΤΟ, τα ευρωπαϊκά κράτη – μέλη του υποσχέθηκαν να υπερδιπλασιάσουν το ποσό που θα διαθέσουν για τις στρατιωτικές δαπάνες. Η ειρωνεία είναι πως τα περισσότερα δύσκολα μπορούν να αντέξουν να διαθέσουν το 5% του ΑΕΠ τους για την άμυνα – έτσι, θα υπάρξουν ορισμένες αναπόφευκτες θυσίες στους εθνικούς προϋπολογισμούς, όπως επίσης και δημιουργική λογιστική έτσι ώστε να κατευθυνθούν υπάρχοντα κονδύλια προς αυτή την κατεύθυνση», σημειώνεται. «Εάν μια χώρα είναι υπερχρεωμένη και δεν μπορεί να δανειστεί επιπλέον, τότε αυτό σημαίνει πως θα κληθεί να λάβει δύσκολες δημοσιονομικές αποφάσεις», προσθέτει ο Βολφ.
«Πολεμική οικονομία» και ρωσική απειλή
Ο ίδιος ο Τραμπ, πάντως, είχε κάθε λόγο να μιλήσει για «μνημειώδη νίκη», όπως τη χαρακτήρισε στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε μετά την ολοκλήρωση της συνόδου. Εκεί όπου, έχοντας πετύχει τον βασικό του σκοπό, επανέλαβε και τη δέσμευσή του στο περίφημο «άρθρο 5» του ΝΑΤΟ, που προβλέπει αμοιβαία βοήθεια σε περίπτωση που κάποιο κράτος – μέλος δεχθεί εξωτερική επίθεση· «γι’ αυτό είμαι εδώ, αλλιώς δεν θα ήμουν», όπως είπε.
Σε κάθε περίπτωση, οι αποφάσεις της χθεσινής συνόδου – εξπρές, οι οποίες θα σφραγίσουν και τη διήμερη σύνοδο κορυφής της ΕΕ που ξεκινά σήμερα στις Βρυξέλλες, σφραγίζουν τη στροφή της Ευρώπης προς την αποκαλούμενη «πολεμική οικονομία». Η οποία, σύμφωνα με τον Ρούτε και αρκετούς από τους ηγέτες, οφείλεται στη ρωσική απειλή και το – σοβαρό κατά τις εκτιμήσεις τους – ενδεχόμενο αυτή να επιτεθεί εναντίον κράτους – μέλους του ΝΑΤΟ και της ΕΕ μέσα στα λίγα επόμενα χρόνια. Μάλιστα, ο Τραμπ παραδέχθηκε στη συνέντευξη Τύπου ότι είναι πιθανό ο Πούτιν να έχει εδαφικές βλέψεις και πέρα από την Ουκρανία – κι αυτό, παρά το γεγονός ότι σήμερα η Μόσχα δεν έχει τη δύναμη και τη διάθεση να συνδράμει έναν στενό της σύμμαχο και γείτονα, το Ιράν, που μέχρι χθες βομβαρδιζόταν ανηλεώς και απειλείται άμεσα…
Είναι βέβαιο, επίσης, ότι η επόμενη ημέρα θα σφραγιστεί από την ένταση του «παζαριού» που θα αφορά την υλοποίηση των νέων εξοπλιστικών προγραμμάτων – μαμούθ. Πρόκειται για ένα μέτωπο το οποίο προκαλεί ήδη τριβές στο εσωτερικό της ΕΕ, η οποία ναι μεν έχει αποφασίσει να ενισχύσει την εσωτερική παραγωγή και να δημιουργήσει κοινοπραξίες ευρωπαϊκών πολεμικών βιομηχανιών που θα μπορούν να κοιτάξουν στα μάτια τις αντίστοιχες αμερικανικές, στην πράξη όμως αυτό θα αποδειχθεί δύσκολο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο πρόσφατα έλαβε και επισήμως το πράσινο φως για να μετέχει στην «ευρωπαϊκή άμυνα» και τα εξοπλιστικά προγράμματα (όπως και η Τουρκία, η οποία θα φιλοξενήσει τη σύνοδο κορυφής του 2026), ανακοίνωσε χθες την απόφασή του να προμηθευτεί τουλάχιστον 12 αμερικανικά F-35, τα οποία είναι ικανά να μεταφέρουν πυρηνικές κεφαλές, ενώ και αρκετά κράτη – μέλη της ΕΕ κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση.
Τετ α τετ 50 λεπτών με τον Ζελένσκι
Συνάντηση περίπου 50 λεπτών είχε ο Ντόναλντ Τραμπ με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ. Οπως είπε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, δεν συζητήθηκε το σενάριο της ανακωχής στον πόλεμο, όμως ο ίδιος άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να μιλήσει με τον Πούτιν για να τον σταματήσει, προσθέτοντας ότι τον εκπλήσσει το γεγονός ότι αυτό δεν έχει συμβεί ήδη. Επίσης, έκανε λόγο για πιθανότητα προμήθειας επιπλέον συστημάτων Patriot προς το Κίεβο, χωρίς όμως να αναφέρει τίποτα συγκεκριμένο.
