Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Αυτό είναι το πιο παράξενο σχολείο του κόσμου. Το μάθημά του δεν τελειώνει ποτέ. Δεν αρχίζει παρά με τη γέννησή σου στο λιμάνι ή στις ένδοξες συνοικίες πίσω από το κέντρο του. Οι δάσκαλοί σου είναι γεμάτοι γνώσεις που τις προσπερνούν. Διάσημοι Ελληνες σε όλες τις Τέχνες. Θεάτρου. Ηθοποιίας. Ζωγραφικής. Δημοσιογραφίας. Συγγραφείς. Σκηνογράφοι. Ζαχαροπλάστες. Μουσικής. Ο Μέγας Μάρκος Βαμβακάρης. Ψαράδες. Τραγουδιστές. Ποδοσφαιριστές. Ο Ολυμπιακός. Ο Εθνικός. Ο Γιάννης Πετρίδης. Ο Κωνσταντίνος Τζούμας. Ο Διονύσης Χαριτόπουλος. Ο Κώστας Μουρσελάς. Το πάλαι ποτέ σινεμά Καλιφόρνια όπου η είσοδός του ήταν από την οθόνη της αίθουσας. Δύο σκάλες, αριστερά - δεξιά και δίπλα στο ταμείο εισόδου, σε οδηγούσαν στη σκοτεινή σάλα προβολής. Το σινεμά, στο στενό, Κρόνιον. Στα σίδερα - μηχανουργεία με νυχτερινές επισκέψεις από τις φίλες της Αφροδίτης. Με τα αφροδίσια σε άγνωστο μέλλον ρώσικης ρουλέτας. Το εργοστάσιο του Παπαστράτου εν λειτουργία. Η οδός Μαντάμ Κιουρί όπου το τραμ μπροστά στον Ηλεκτρικό - θαύμα αρχιτεκτονικής - σε πήγαινε στο Πέραμα. Το Πέραμα με τους θεούς του Θάνου Βελλούδιου στο πάλκο, εκεί να οδηγεί τους πρέσβεις των χωρών και πολλές φορές μόνο τις κυρίες τους να απολαύσουν λαϊκούς ναύτες ή στρατιώτες του Τσαρούχη, ζωντανούς, να χορεύουν μπροστά τους αρχαίους χορούς στα μέτρα τους. Η ατμόσφαιρα να μυρίζει τηγανιτό συκώτι και πατάτες. Τα φέρι μποτ που σε πηγαίνουν στη Σαλαμίνα. Ο Ξέρξης να ξαναδιαβάζει - στο όρος Αιγάλεω - τον Αισχύλο και τους «Πέρσες» του.
Τα κόκκινα φανάρια
Η Αγία Σοφία, τα Μανιάτικα, η παλιά ταβέρνα, πριν μετακομίσει, Βασίλαινα. Οι Σχολές Αυγέρη. Το τέταρτο Γυμνάσιο. Το πέμπτο. Ο Αγιος Δημήτριος με τον τεράστιο πολυέλαιο. Το Δημοτικό Θέατρο. Η πανέμορφη εκκλησία πάνω από τον ΟΛΠ, ο Αγιος Νικόλαος. Η Αγία Τριάδα, ο Αγιος Σπυρίδων, το Μέγαρο Βάτη. Η Τρούμπα. Τα εφοπλιστικά γραφεία. Τα Παραπολιτικά - το ραδιόφωνο, η εφημερίδα. Ο Δημοτικός Ραδιοφωνικός Σταθμός του Πειραιά. Τα παιδιά του Πειραιά. Ο Αγιος Διονύσιος. Το λιμάνι. Οι προβλήτες του. Η Μακρά Στοά με την παλιά της δόξα - ζωή. Οι καλλιτέχνες κατασκευαστές μπουζουκιού. Κιθάρας. Πωλούνται πτηνά. Τα κόκκινα φανάρια. Η Κατερίνα Χέλμη, η πιο ριγμένη του έργου. Το Πασαλιμάνι. Το παλιό Ιταλικό Προξενείο. Η μαγική Καστέλλα. Ο Προφήτης Ηλίας. Το Βεάκειο. Η Δέσπω Διαμαντίδου. Ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ. Η λαμπρή Βιβλιοθήκη Αικατερίνη Λασκαρίδη. Η Ιωνίδειος Σχολή. Η Πειραϊκή. Το σινεμά Χαϊλάιφ, Ζέας. Η άφιξη του Καβάφη στον Πειραιά. Του Κοέν. Του Προυστ…
Οι αμέτρητες χάντρες, ρουμπίνια θάλεγα, που αποτελούν το ατέλειωτο περιδέραιο του σχολείου Πειραιά στους αιώνες. Αμήν.
Υ. Γ.1. Σήμερα το μάθημα του σχολείου του Πειραιά περιλαμβάνει ξενάγηση στο Αρχαιολογικό Μουσείο. Στον Καθολικό Ναό. Στην Πινακοθήκη. Στο Σαιντ Πωλ. Στην Σχολή Ζαν Ντ' Αρκ. Στο λιμάνι. Στην Cosco. Στα βράχια της Πειραϊκής. Στα ερειπωμένα νεοκλασικά, που στέκουν με απαράμιλλη ομορφιά, βουβά. Περιμένοντας το θαύμα της ανάστασης. Το θείο χέρι.
Υ.Γ.2. Ο Κωνσταντίνος Τζούμας, στο βιβλίο του των αναμνήσεων της πατρίδος του - του Πειραιά - από το σπίτι μου έβλεπα τη βιομηχανία τσιγάρων Κεράνη, μου είπε σε μια συνάντησή μας στο ραδιόφωνο. Εκεί σ' αυτό το βιβλίο του περιγράφει τα καφενεία με μπιλιάρδο. Κινεί τα σώματα των παικτών - θεοί του Πειραιά, πειραιώτικα άλογα, τους ονομάζω - σε στάσεις πολεμιστών και αγαλμάτων. Ολα αυτά τα παιχνίδια έχουν αποσυρθεί. Τα μπιλιάρδα του Πειραιά παραμένουν στη φαντασία μου λατρείες μουσείων πια. Τα σινεμά της πόλης γινήκανε - κατά τον Καβάφη, ο λόγος μου - σουπερμάρκετ, καταστήματα ταχυφαγείων. Το Ρολόι στην Πλατεία φωτίζει τον χρόνο της πόλης αλλιώς.
Σκηνές της πόλης
Ο Τζον Κασσαβέτης - σκηνοθέτης και συγγραφέας - έχει δώσει στον σκηνοθέτη Βασίλη Βαφέα την αποκλειστική χρήση των θεατρικών του έργων - έχω δει στο Θέατρο Μεταξουργείο, ένα από αυτά, σε σκηνοθεσία του Βαφέα, έπαιζε και ο ποιητής, ηθοποιός που έφυγε για τον Σείριο πριν από λίγο καιρό, Γιάννης Γκούμας - όταν έκανε την ταινία του Τρικυμία - κατά τον Σαίξπηρ, σήμερα - χρησιμοποίησε το τρόλεϊ που εκκινούσε από τον Ηλεκτρικό του Πειραιά και αφού πέρναγε από το Μόντε Κάρλο, της πόλης, την Καστέλλα, κατέληγε στο Φάληρο. Αυτά για τις σκηνές της πόλης που ήθελε στην ταινία του. Γιατί το φινάλε, το έγραφε κινηματογραφικά, στη Λακωνία.
Στην στροφή, του τρόλεϊ, δίπλα στο Ιταλικό Προξενείο - που υπήρχε - στο θαυμαστό κτίριο θριάμβου - υπήρχε η κλινική που γεννήθηκα. Τώρα έγινε πολυκατοικία. Νομίζω κλινική γενική; Να μη χαθεί η μαγιά του θαυμαστού;
Στο σινεμά
Το πρώτο σινεμά μας το έδειξε - Τσάπλιν, Χοντρό Λιγνό κ.λπ. - η κυρία Δηλαβέρη - αδελφή της Κατίνας Παξινού - στην αυλή της κατοικίας της, δίπλα στο κολοσσιαίο εργοστάσιο τούβλων και γαλλικών κεραμιδιών Δηλαβέρη, το όνομα του ανδρός της - το κεραμίδι που κλειδώνει και γίνεται απροσπέλαστο από τον άνεμο, τη βροχή, τα πετούμενα που ψάχνουν για φωλιές. Μιλάμε για 1956, 1958. Αυτή απολάμβανε τα παιδιά να κοιτούν τη μεταφερόμενη οθόνη από την ταράτσα, ψηλά της κατοικίας. Μας έβλεπε σαν παιδιά της. Ακόμη κι αν είχε, έτσι θα μας έβλεπε.
Στη βιβλιοθήκη της διάβασα τα πρώτα βιβλία της λογοτεχνίας. Το σπίτι μου μόνο τρεις εφημερίδες έπαιρνε την ημέρα. Και αυτές θαύμαζα.
Δίπλα πέρναγε το τρένο της Πελοποννήσου και άρχιζε η Θηβών. Η οδός που πιο κάτω ήταν η κατοικία του Μάρκου Βαμβακάρη - δίπλα στον Αγιο Παύλο, με το παλιό ημερολόγιο. Και λίγο πριν ο κινηματογράφος Νίκαια, με 1.000 καθίσματα. Τώρα προφανώς, σουπερμάρκετ ή έκθεση αυτοκινήτων.
Η οδός Θηβών πάντα στις βροχές, πλημμύριζε. Που, δυστυχώς, δεν μας έπνιξε. Από το άγνωστο μέλλον της πόλης μας.
Ο Γιώργος Χρονάς είναι ποιητής και εκδότης
