Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
«Ο κόσμος είναι πολύ πιο αβέβαιος απ' ό,τι νομίζουμε»: αυτός είναι ο 5ος αφορισμός του θρυλικού καθηγητή του Χάρβαρντ Ρίτσαρντ Ζεκχάουζερ, όπως αναφέρεται στο βιβλίο του Νταν Λέβι «Αφορισμοί για μια αναλυτική σκέψη». Η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, για παράδειγμα, αποτέλεσε ένα σοκ. Στις αρχές του 2020, ελάχιστοι θα μπορούσαν να φανταστούν ότι οι ζωές μας θα γίνονταν άνω-κάτω από τη μεγαλύτερη πανδημία που έχει σημειωθεί μετά την ισπανική γρίπη του 1918. Οταν λοιπόν σκεφτόμαστε ότι κάτι θα γίνει σίγουρα και κάτι άλλο αποκλείεται να γίνει, καλό είναι να κάνουμε μια παύση και να φέρνουμε στο μυαλό μας αυτόν τον αφορισμό.
Η αναγνώριση ότι ο κόσμος είναι αβέβαιος μπορεί να βελτιώσει τον σχεδιασμό. Ο Ουίλιαμ Σάμιουελσον, ένας από τους συνεργάτες του Ζεκχάουζερ που διδάσκει σήμερα στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, χρησιμοποιεί για του λόγου το αληθές ένα ιστορικό παράδειγμα. Τον Ιούνιο του 1967, όταν η Αίγυπτος έκλεισε τη Διώρυγα του Σουέζ λόγω του Πολέμου των Εξι Ημερών, οι πετρελαϊκές εταιρείες αναζήτησαν εναλλακτικούς δρόμους μεταφοράς του αργού πετρελαίου. Για να σχεδιάσει καλύτερα τη στρατηγική της, μια από αυτές ζήτησε από τους αναλυτές της να προσδιορίσουν την πιθανότερη ημερομηνία ανοίγματος της διώρυγας. Εκείνοι κατέληξαν στον Ιούλιο του 1969 και η εταιρεία οργάνωσε έτσι τη συνεργασία της με επιπλέον δεξαμενόπλοια ώστε οι σχετικές συμβάσεις να λήξουν εκείνη την περίοδο. Οι συμβάσεις έληξαν, η διώρυγα δεν άνοιξε (αυτό συνέβη το 1975) και η εταιρεία χρεοκόπησε. Αν είχε αναγνωρίσει την αβεβαιότητα γύρω από την ημερομηνία ανοίγματος της διώρυγας, ίσως να είχε καλύτερη τύχη.
Ο αφορισμός αυτός θα μπορούσε να έχει βοηθήσει την κυβέρνηση να προετοιμαστεί καλύτερα για τη δοκιμασία αυτής της εβδομάδας και μπορεί να τη βοηθήσει να οργανωθεί καλύτερα για την επόμενη. Ο κόσμος μας είναι αβέβαιος. Κι αυτό δεν οφείλεται μόνο στην κλιματική αλλαγή, αλλά αποτελεί μια ευρύτερη διαπίστωση. Ο σχεδιασμός μιας οποιασδήποτε υπηρεσίας, και πολύ περισσότερο μιας κυβέρνησης, δεν μπορεί να βασίζεται έτσι σε εκτιμήσεις για πράγματα που είναι πιθανό να συμβούν, αλλά να λαμβάνει υπόψη και το ενδεχόμενο να συμβούν πράγματα που θεωρούμε απίθανο να συμβούν ή που δεν μας περνά καν από το μυαλό ότι μπορεί ποτέ να συμβούν. Αυτό ισχύει και για την επόμενη μέρα μιας φυσικής καταστροφής. Το να ενεργοποιούνται μέτρα που θα είχαν ενδεχομένως μετριάσει (αν είχαν ενεργοποιηθεί νωρίτερα) τις συνέπειες αυτού που συνέβη δεν είναι αρκετό, τονίζει η Κάρολαϊν Κάσκι, πρώην φοιτήτρια του Ζεκχάουζερ και σήμερα διευθύντρια του Wharton Risk Center στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια. «Πρέπει να έχουμε ανοιχτούς ορίζοντες και να προετοιμάζουμε μέτρα που θα είναι αποτελεσματικά σε ένα φάσμα πιθανών εκπλήξεων».
Ενας πρωθυπουργός που σπούδασε στο Χάρβαρντ, κι ίσως γνώρισε τον Ζεκχάουζερ, σίγουρα θα συμφωνεί.
