Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Αν υπάρχει ένα θετικό στοιχείο στις πρόσφατες δηλώσεις του τούρκου προέδρου, είναι πως το μέγεθος της εκλαΐκευσής τους βοηθά και τους λιγότερο μυημένους να αντιληφθούν το μήνυμα που θέλει να περάσει. Εν ολίγοις, αν ως Ευρωπαίοι δεν τον βοηθήσουμε να ηρεμήσει στα μέτωπα που τον απασχολούν, δεν σκοπεύει να επιτρέψει σε κανέναν μας να ηρεμήσει, με πρώτους τους Ελληνες. Προφανώς και δεν αναφέρεται μόνο στον Εβρο, όπου ανοίγει ένα επιπλέον μέτωπο για την Αθήνα, στο οποίο η πίεση ενδέχεται να είναι μόνιμη και διαρκής. Ειδικά ως προς την ελληνική κοινή γνώμη, τον ενδιαφέρει η αξιολόγηση του ψυχολογικού αντικτύπου των τουρκικών επιχειρήσεων. Αυτή τη φορά, διόλου τυχαία, απευθύνεται στην κοινωνία και όχι στο πολιτικό της προσωπικό το οποίο γνωρίζει εις βάθος και έχει τεστάρει για περίπου δύο δεκαετίες. Η επιμέρους ελληνική έκδοση του μηνύματος του κ. Ερντογάν κωδικοποιείται στην πρόταση: «Προετοιμαστείτε για συμβιβασμούς αλλιώς θα συνεχίσετε να νιώθετε την ανάσα μας στο σβέρκο σας». Πρακτικά, σημαίνει τη βαθμιαία αποδοχή εκ μέρους της Ελλάδας μιας διμερούς και εφ' όλης της ύλης διαπραγμάτευσης με την Τουρκία. Με το μενού να αφορά τον βαθμό φινλανδοποίησης της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.
Από εδώ και πέρα, περιμένουμε να εξετάσουμε εάν και σε ποιον βαθμό ο πρώτος παραλήπτης, δηλαδή η Ευρώπη, θα σηκώσει το γάντι και θα αναποδογυρίσει την τουρκική μεθοδολογία. Αποφασισμένη να διαπραγματευτεί μ' ένα θεσμικό πλαίσιο αιρεσιμότητας που θα έχει αρχή, μέση και τέλος. Με εργαλεία πολιτικής, ευρωπαϊκής και όχι οθωμανικής προέλευσης. Εμπροσθοβαρή και στραμμένα στον αιώνα που διανύουμε. Εκεί τοποθετείται τόσο η θέση όσο και ο αναδυόμενος ρόλος της Τουρκίας και όχι στα ταυτοτικά αδιέξοδα του 20ού. Το λοιπόν, ως Ευρωπαίοι, θα καταφέρουμε να σπάσουμε τον φαύλο κύκλο συναλλακτικών πρακτικών που διέπονταν από βραχυπρόθεσμο ορίζοντα και είχαν κοντά ποδάρια; Εκείνων που, πέραν της Τουρκίας, τραυμάτισαν και υπονόμευσαν την άσκηση σταθεροποιητικού ρόλου εκ μέρους της ΕΕ, τόσο στη γειτονιά της όσο και στο εγγύς εξωτερικό;
Πρόκειται για έναν αντικειμενικά δύσκολο και πολυμέτωπο διπλωματικό αγώνα για την ελληνική εξωτερική πολιτική. Αντί να «βγάλουμε τα γάντια», επιλέγουμε να σηκώσουμε τα μανίκια. Διεκδικώντας κάτι πολύ πιο ουσιαστικό από το εμείς να καταστούμε συνοριοφύλακες πλήρους και αποκλειστικής αποσχόλησης και οι εταίροι μας να παραμείνουν πυροσβέστες με χρήματα. Προς αυτή την κατεύθυνση, τους ενθαρρύνουμε να ανακτήσουμε τη χαμένη μας αυτοπεποίθηση και τη θεσμική μας μνήμη ως προς τις κοινές κατακτήσεις από το 1957 έως σήμερα. Με επιπλέον αναφορές στην ίδια την ελληνική κοινωνία, που εντέλει άντεξε και δεν υπέκυψε στις σειρήνες των βολικών φαντασιώσεων του εθνολαϊκισμού. Συνεργαζόμαστε από κοινού για να θεραπεύσουμε και όχι να μπαλώσουμε τα τραύματα που έχει υποστεί ο δημοκρατικός οργανισμός που λέγεται ΕΕ. Συνεισφέρουμε ενεργά στην προσπάθεια γεφύρωσης των ρηγμάτων που προκάλεσαν οι διαδοχικές κρίσεις της τελευταίας δεκαετίας (κρίση χρέους, Ουκρανία, Προσφυγικό). Τέλος, συγκεντρώνουμε όλες μας τις δυνάμεις για να επιστρέψουμε στην πρώτη γραμμή της κοινοτικής ιεραρχίας ως προς τα επόμενα βήματα της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής για την ασφάλεια και την άμυνα.
Πέρα και πάνω από όλα, εστιάζουμε στην υπεράσπιση του συλλογικού ευρωπαϊκού συμφέροντος. Το οποίο και καλούμαστε να υπηρετήσουμε τόσο για λόγους γεωπολιτικής αναγκαιότητας όσο και ανταπόκρισης στο αίτημα της πλειοψηφίας της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης. Μακριά από πολιτικές υπεκφυγές και συστημική αδράνεια. Πλέον, δεν διαθέτουμε την πολυτέλεια να ροκανίζουμε τον χρόνο και απλώς να τα «κουτσοκαταφέρνουμε».
Εν κατακλείδι, για όσους εξακολουθούν να αναζητούν άλλους «Σωτήρες» ή να προκρίνουν το μονοπάτι του μοναχικού καβαλάρη, ας προσγειωθούν στην τρέχουσα διεθνοπολιτική πραγματικότητα. Χωρίς την ιδιότητα κράτους - μέλους της ΕΕ, το μόνο διαπραγματευτικό τραπέζι για τον έλληνα Πρωθυπουργό θα ήταν εντός του Λευκού Παλατιού. Με μια ατζέντα ασφυκτικά προσδιορισμένη από την Αγκυρα. Για άλλη μια φορά, παραμένουμε στη σωστή πλευρά της Ιστορίας. Ο τούρκος πρόεδρος έχει επιλέξει να δώσει μάχη με το ιστορικό παρελθόν. Η δική μας αφορά το παρόν και το μέλλον του τόπου μας και της ενωμένης Ευρώπης. Αν η Τουρκία επιθυμεί να συμμετέχει, θα είμαστε οι πρώτοι που θα ρίξουμε γέφυρες για κοινό βηματισμό. Μέχρι τότε θα παραμείνουμε αθεράπευτα ασυμβίβαστοι, κύριε Ερντογάν.
Ο κ. Σωτήρης Σέρμπος είναι αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο ΔΠΘ, ερευνητής ΕΛΙΑΜΕΠ.
