Ομιλίες και διαγγέλματα, ο Εμανουέλ Μακρόν έχει απευθύνει τους 18 μήνες που εδρεύει στο Ελιζέ πολλά. Το χθεσινοβραδινό του τηλεοπτικό διάγγελμα ήταν μακράν το κρισιμότερο όλων. Από την υποδοχή που θα έχει το ταπεινό ύφος που υιοθέτησε και τα κοινωνικά μέτρα που ανακοίνωσε, την ανταπόκριση που θα βρει η διαβεβαίωσή του πως άκουσε τη «δίκαιη» οργή των Γάλλων, πως «η μόνη μου έγνοια είστε εσείς», δεν θα κριθεί μόνο το κατά πόσον τα Κίτρινα Γιλέκα θα επιστρέψουν, έπειτα από έναν μήνα κινητοποιήσεων, στις εστίες τους, ή αν θα προχωρήσουν το ερχόμενο Σάββατο στην «5η Πράξη» της διαμαρτυρίας τους: θα κριθεί και το μέλλον της θητείας του γάλλου προέδρου, που συγκεντρώνει πάνω του όλα τα οργισμένα βέλη των διαμαρτυρόμενων.

Σπάζοντας τη σιωπή του έπειτα από 10 ημέρες, στο πέρας μιας έκτακτης τετράωρης διάσκεψης, χθες, στο Ελιζέ, με εκπροσώπους των εργοδοτών και των εργαζομένων, της Βουλής, της Γερουσίας και της τοπικής αυτοδιοίκησης, ο Εμανουέλ Μακρόν κήρυξε τη Γαλλία σε «κατάσταση έκτακτης οικονομικής και κοινωνικής ανάγκης». Αφού πρώτα καταδίκασε τη βία και όσους προσπαθούν να καπηλευτούν την οργή που «έρχεται από μακριά», από «40 χρόνια δυσφορίας που βγαίνει στην επιφάνεια», αφού πρώτα ανέλαβε «το μερίδιο της ευθύνης που του αναλογεί» και είπε το mea culpa του σε «εκείνους που έτυχε να πληγώσει με τα λόγια του», ο γάλλος πρόεδρος προανήγγειλε άμεσα, συγκεκριμένα μέτρα: ο κατώτατος μισθός θα αυξηθεί από τον Ιανουάριο κατά 100 ευρώ μηνιαίως∙ οι υπερωρίες θα απαλλαγούν από φόρους και εισφορές∙ η αύξηση της «γενικευμένης κοινωνικής εισφοράς» (CGS) θα καταργηθεί για τους συνταξιούχους που εισπράττουν λιγότερα από 2.000 ευρώ μηνιαίως∙ «όλοι οι εργοδότες που μπορούν» καλούνται να καταβάλουν ένα πριμ στο τέλος του χρόνου, «που δεν θα έχει ούτε φόρους ούτε εισφορές».

«Οι μεγάλες επιχειρήσεις θα συνεισφέρουν στην προσπάθεια», διαβεβαίωσε ο Εμανουέλ Μακρόν, «θα τις καλέσω και θα πάρω τις αποφάσεις μου μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα». Προανήγγειλε παράλληλα μια «άνευ προηγουμένου» δημόσια συζήτηση, με στόχο μια «βαθιά μεταρρύθμιση του κράτους»: «Θα συναντήσω όλους τους δημάρχους, περιφέρεια την περιφέρεια, ώστε να καθοδηγήσω το νέο συμβόλαιο για το έθνος» διακήρυξε. «Βρισκόμαστε σε μια ιστορική στιγμή», «με τον διάλογο, τον σεβασμό, τη στράτευση θα τα καταφέρουμε», επέμεινε. Δεν χρησιμοποίησε τη συνήθη φράση του ότι «κρατά σταθερά την πορεία». Ούτε ανακοίνωσε, όμως, όπως ζητούσαν πολλά Κίτρινα Γιλέκα, την επαναφορά του φόρου μεγάλης περιουσίας (ISF), τον οποίο αντικατέστησε το καλοκαίρι του 2017 με τον φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας πυροδοτώντας τις κατηγορίες περί «προέδρου των πλουσίων». «Το να γυρίσουμε πίσω θα μας αποδυνάμωνε» επισήμανε υπενθυμίζοντας παράλληλα τη βούλησή του να καταπολεμήσει τη φοροδιαφυγή και να ελέγξει αποτελεσματικότερα τις δημόσιες δαπάνες.

Τα περιθώρια ελιγμών του Εμανουέλ Μακρόν δεν ήταν, εκ των πραγμάτων, απεριόριστα. Δηλωμένος στόχος της κυβέρνησής του είναι να συγκρατήσει το 2019 το έλλειμμα στο 2,8% του ΑΕΠ, λίγο κάτω από το 3% που επιβάλλει ως όριο η ΕΕ. Η ακύρωση της αύξησης του φόρου άνθρακα στα καύσιμα που ανακοίνωσε, σε μια πρώτη (μάταιη) πυροσβεστική προσπάθεια, η κυβέρνηση στις 5 Δεκεμβρίου θα αφήσει τον δημόσιο κορβανά την επόμενη χρονιά με μία τρύπα τεσσάρων δισ. ευρώ. Και η βία που συνοδεύει πολλές διαδηλώσεις των Κίτρινων Γιλέκων, με αποκορύφωμα το προπερασμένο Σάββατο, όταν το Παρίσι βίωσε τα χειρότερα επεισόδια των τελευταίων 50 ετών, έχει σημαντικό οικονομικό κόστος: η Τράπεζα της Γαλλίας αναθεώρησε πτωτικά την πρόβλεψη για την ανάπτυξη κατά το τελευταίο τρίμηνο του έτους από το 0,4% στο 0,2%.

Από την πλευρά του, ο γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρινό Λεμέρ εκτίμησε πως η κρίση θα στερήσει από τη Γαλλία 0,1% ανάπτυξη το τελευταίο τρίμηνο. Η επιβράδυνση, δήλωσε ο Λεμέρ, είναι «μια πραγματικότητα για τους εμπόρους, για τους επιχειρηματίες, είναι μια πραγματικότητα για εκείνους που είδαν τα καταστήματά τους να καταστρέφονται, να βανδαλίζονται, να λεηλατούνται. Και είναι μια πραγματικότητα και για τους ξένους επενδυτές». Τα Κίτρινα Γιλέκα όμως βιώνουν μια άλλη πραγματικότητα, δυσκολεύονται να βγάλουν τον μήνα, νιώθουν αδικημένα και περιφρονημένα από τις προνομιούχες, αλαζονικές ελίτ. Κατάφερε ο Εμανουέλ Μακρόν χθες το βράδυ να «βρει τον δρόμο προς την καρδιά των Γάλλων», όπως είχε διαβεβαιώσει εκ των προτέρων η γαλλίδα υπουργός Εργασίας; Με δεδομένο το κλίμα της ακραίας έντασης, τίποτα δεν είναι λιγότερο βέβαιο.