Αισιόδοξη για την πορεία ανάκαμψης της Ευρωζώνης εμφανίστηκε η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Κριστίν Λαγκάρντ, προκαλώντας ερωτήματα για το αν ο κύκλος μείωσης των επιτοκίων έχει πλέον ολοκληρωθεί.
Στην τελευταία συνεδρίαση του για το 2025, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ διατήρησε αμετάβλητο στο 2% το βασικό επιτόκιο. Παράλληλα, προχώρησε σε τρίτη συνεχόμενη αναθεώρηση επί τα βελτίω των προβλέψεων για την ανάπτυξη της Ευρωζώνης.
Τον περασμένο Ιούνιο προβλεπόταν ότι το 2025 θα έκλεινε με αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,3%, ενώ πλέον εκτιμάται ανάπτυξη 1,4%. Για το 2026, από οριακή συρρίκνωση (-0,1%) οι προβλέψεις μεταβλήθηκαν σε αύξηση 1,2%.
Ανθεκτικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας
Όπως ανέφερε στη συνέντευξη Τύπου η Κριστίν Λαγκάρντ, η οικονομία έχει δείξει αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα. Το τρίτο τρίμηνο σημείωσε άνοδο 0,3%, κυρίως χάρη στην ενίσχυση της κατανάλωσης και των επενδύσεων. Οι εξαγωγές αυξήθηκαν, με σημαντική συμβολή των χημικών προϊόντων.
Η ανάπτυξη προήλθε κυρίως από τον τομέα των υπηρεσιών, ιδίως στην πληροφορική και την επικοινωνία, ενώ η δραστηριότητα στη βιομηχανία και τις κατασκευές παρέμεινε σταθερή.
Η αγορά εργασίας παραμένει ισχυρή. Η ανεργία ανήλθε σε 6,4% τον Οκτώβριο, κοντά στο ιστορικό χαμηλό, ενώ η απασχόληση αυξήθηκε κατά 0,2% το τρίτο τρίμηνο. Ωστόσο, η ζήτηση για εργασία επιβραδύνθηκε, με τα κενά θέσεων στο χαμηλότερο επίπεδο από την πανδημία.
Προοπτικές ανάπτυξης και επενδύσεων
Σύμφωνα με τις προβλέψεις των υπηρεσιών της Επιτροπής, η εγχώρια ζήτηση θα αποτελέσει τον βασικό μοχλό ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια. Τα πραγματικά εισοδήματα αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω, ενώ το ποσοστό αποταμίευσης θα μειωθεί σταδιακά, ενισχύοντας την κατανάλωση.
Οι επιχειρηματικές επενδύσεις και οι δημόσιες δαπάνες για υποδομές και άμυνα εκτιμάται ότι θα στηρίξουν την οικονομική δραστηριότητα. Ωστόσο, το δύσκολο περιβάλλον στο παγκόσμιο εμπόριο ενδέχεται να συνεχίσει να επιβραδύνει την ανάπτυξη φέτος και το επόμενο έτος.
Κίνδυνοι και αβεβαιότητες
Η Κριστίν Λαγκάρντ προειδοποίησε ότι, παρά τη μείωση των εμπορικών εντάσεων, το ασταθές διεθνές περιβάλλον μπορεί να διαταράξει τις αλυσίδες εφοδιασμού και να επηρεάσει αρνητικά κατανάλωση και επενδύσεις. Η επιδείνωση του κλίματος στις χρηματοπιστωτικές αγορές θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυστηρότερους όρους χρηματοδότησης και ασθενέστερη ανάπτυξη.
Οι γεωπολιτικές εντάσεις, ιδίως ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, παραμένουν σημαντική πηγή αβεβαιότητας. Αντίθετα, οι δαπάνες για άμυνα και υποδομές, σε συνδυασμό με μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν την παραγωγικότητα, ενδέχεται να οδηγήσουν σε ταχύτερη ανάπτυξη. Η βελτίωση της εμπιστοσύνης θα μπορούσε να τονώσει τις ιδιωτικές δαπάνες.
Πληθωρισμός και νομισματικές προοπτικές
Η επικεφαλής της ΕΚΤ επισήμανε ότι οι προοπτικές του πληθωρισμού παραμένουν περισσότερο αβέβαιες από το συνηθισμένο, λόγω της διεθνούς αστάθειας. Ο πληθωρισμός θα μπορούσε να μειωθεί περαιτέρω εάν η αύξηση των αμερικανικών δασμών περιορίσει τη ζήτηση ή εάν ένα ισχυρότερο ευρώ οδηγήσει σε φθηνότερες εισαγωγές.
Αντίθετα, ενδεχόμενη αναζωπύρωση των πιέσεων στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού θα μπορούσε να αυξήσει τις τιμές των εισαγωγών και να επιβραδύνει τη μείωση του πληθωρισμού. Παράλληλα, η βραδύτερη αποκλιμάκωση των μισθολογικών πιέσεων ενδέχεται να διατηρήσει υψηλότερο τον πληθωρισμό στις υπηρεσίες.
Η αύξηση των δαπανών για άμυνα και υποδομές θα μπορούσε επίσης να ενισχύσει τον πληθωρισμό μεσοπρόθεσμα. Τέλος, τα ακραία καιρικά φαινόμενα και η εξελισσόμενη κλιματική κρίση ενδέχεται να οδηγήσουν σε περαιτέρω άνοδο των τιμών των τροφίμων.
