Ακόμη κι αν ο πόλεμος στην Ουκρανία τερματιστεί, η ρωσική οικονομία δύσκολα θα αποδεσμευτεί από το πεδίο της μάχης. Όπως σημειώνει σε εκτενή ανάλυσή του το Bloomberg, οι δαπάνες-ρεκόρ για την άμυνα έχουν οδηγήσει σε μια διαρκή στρατιωτικοποίηση της παραγωγής, μεταμορφώνοντας εργοστάσια και απορροφώντας εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους. Μια δυναμική που συγκρατεί την οικονομία από την ύφεση, αλλά καθιστά κάθε πιθανή «επιστροφή στην κανονικότητα» ιδιαίτερα δύσκολη.
Στρατιωτική παραγωγή σε άνοδο
Η αύξηση της στρατιωτικής παραγωγής είναι εντυπωσιακή: πριν από την εισβολή του 2022, η Ρωσία είχε προγραμματίσει την παράδοση περίπου 400 τεθωρακισμένων σε έναν χρόνο. Σήμερα, παραδίδει δέκα φορές περισσότερα. Παράλληλα, ανέπτυξε δικές της γραμμές παραγωγής drones, φτάνοντας το 2024 στο 1,5 εκατ. τεμάχια, έναντι μόλις 140.000 το 2023.
Οι δαπάνες άμυνας μεταξύ 2022 και 2024 ανήλθαν σε τουλάχιστον 22 τρισ. ρούβλια (263 δισ. δολάρια) και δεν φαίνεται μείωση στο άμεσο μέλλον. Οι ετήσιες τρύπες στον προϋπολογισμό βαθαίνουν, αλλά το Κρεμλίνο συνεχίζει να διοχετεύει πόρους στη στρατιωτική παραγωγή.
Από την πολεμική οικονομία σε εξαγωγικό «γίγαντα» όπλων με παραγγελίες 60 δισ. δολαρίων
Η εμπειρία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου αποτελεί οδηγό: τότε, η σοβιετική πολεμική βιομηχανία αποτέλεσε θεμέλιο για να καταστεί η ΕΣΣΔ κορυφαίος εξαγωγέας όπλων. Σήμερα, το Κέντρο Ανάλυσης Παγκόσμιου Εμπορίου Όπλων εκτιμά ότι μετά τον πόλεμο η Ρωσία θα μπορούσε να εξάγει στρατιωτικό υλικό αξίας 17-19 δισ. δολαρίων ετησίως.
Η κρατική Rosoboronexport αναφέρει ότι οι παραγγελίες έχουν εκτιναχθεί σε 60 δισ. δολάρια, με χώρες της Ασίας, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής να ενδιαφέρονται για κοινές παραγωγές και τεχνολογικές μεταφορές. Η αυξημένη κλίμακα παραγωγής μειώνει το κόστος, καθιστώντας ορισμένα ρωσικά προϊόντα φθηνότερα από πριν.
Ρωσική αμυντική βιομηχανία: Εξαγωγική ώθηση με αβέβαιο μέλλον λόγω δυτικών πιέσεων και μειωμένης ζήτησης
Παρά την εμπορική δυναμική, η λίστα παραγγελιών υπολείπεται σημαντικά του τεράστιου ρωσικού αμυντικού προϋπολογισμού. Επιπλέον, δυτικές πιέσεις σε χώρες-πελάτες, όπως συνέβη με το πετρέλαιο, θα μπορούσαν να περιορίσουν τις εξαγωγές. Οι εργοστασιακές γραμμές μπορεί να διατηρηθούν, αλλά μελλοντικά δεν αποκλείονται περικοπές ή απολύσεις, καθώς η ζήτηση δεν θα φτάνει τα σημερινά επίπεδα πολεμικής έντασης.
Πούτιν: Η πολεμική μηχανή της Ρωσίας μετατρέπεται σε μόνιμο πυλώνα της οικονομίας και της γεωπολιτικής στρατηγικής
Ο Πούτιν επιμένει ότι οι επενδύσεις δεν πάνε χαμένες και προωθεί τη λεγόμενη «διπλή χρήση» τεχνολογιών σε ναυπηγική, αεροπορία, ηλεκτρονικά, ιατρικό εξοπλισμό και αγροτική παραγωγή. Ωστόσο, η κορυφαία του προτεραιότητα παραμένει η διατήρηση μιας μάχιμης στρατιωτικής δύναμης, με τη βιομηχανική υποδομή να έχει πλέον ενσωματωθεί μόνιμα στην οικονομία.
Η Ρωσία δείχνει πως, ακόμη κι αν οι μάχες στην Ουκρανία σταματήσουν, η πολεμική της μηχανή θα συνεχίσει να αποτελεί κεντρικό άξονα της οικονομικής της στρατηγικής, με εξαγωγές, τεχνολογικές καινοτομίες και γεωπολιτικές φιλοδοξίες που θα τη συνοδεύουν για χρόνια.
Πηγή: Bloomberg
