Η δουλειά των επιστημόνων, μεταξύ άλλων, είναι να ερευνούν. Με βάση τα στοιχεία που διαθέτουν, την εμπειρία τους και τη βιβλιογραφία, διατυπώνουν υποθέσεις, διασταυρώνουν δεδομένα και ενίοτε καταλήγουν σε συμπεράσματα. Δεν διεκδικούν το αλάθητο. Και δεν είναι υποχρεωμένοι να συμφωνούν μεταξύ τους. Οι διαφωνίες, αντιθέτως, είναι χρήσιμες και γόνιμες, καθώς μπορεί να επιβεβαιώσουν ή να διαψεύσουν μια θεωρία.

Ο καθηγητής του ΕΜΠ Δημήτρης Καρώνης έκανε τη δουλειά του με αρκετούς περιορισμούς. Η έρευνα τού παραγγέλθηκε 13 ολόκληρους μήνες μετά το δυστύχημα των Τεμπών. Του έλειπαν κρίσιμα στοιχεία, που εξαφανίστηκαν λίγες ώρες μετά την τραγωδία με το περίφημο «μπάζωμα». Υπό άλλες συνθήκες, ενδεχομένως να μπορούσε να φτάσει σε ασφαλή – αν και όχι αδιαμφισβήτητα – συμπεράσματα. Με τους συγκεκριμένους περιορισμούς, έγραψε μια έκθεση 123 σελίδων που καταλήγει σε ορισμένες διαπιστώσεις. Μία από αυτές είναι ότι τα έλαια σιλικόνης μπορεί πράγματι στις συνθήκες του δυστυχήματος να προκάλεσαν πυρόσφαιρα. Μία άλλη είναι ότι από τα στοιχεία του φορτίου της εμπορικής αμαξοστοιχίας και την έκθεση αυτοψίας της ελληνικής αστυνομίας δεν προκύπτει ύπαρξη υλικού που θα μπορούσε να οδηγήσει στον σχηματισμό μιας τέτοιας πύρινης σφαίρας.

Η δουλειά των πολιτικών, μεταξύ άλλων, είναι να υποστηρίζουν, συχνά με υπερβολές ή ακόμη και κραυγές, πράγματα που συμφέρουν την ιδεολογία τους, το κόμμα τους ή τη στρατηγική τους. Δεν είναι περίεργο λοιπόν ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης συντάχθηκαν στο παρελθόν με ένα πόρισμα που άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο ύπαρξης παράνομου φορτίου στην εμπορική αμαξοστοιχία, ενώ η κυβέρνηση σπεύδει τώρα να υιοθετήσει ένα άλλο πόρισμα που κλίνει προς το σενάριο των ελαίων σιλικόνης. «Επίσημο τέλος», όπως είπε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, δεν κηρύσσει κανένα πόρισμα. Ενα μέρος της κοινής γνώμης θα συνεχίσει να έχει αμφιβολίες για τα αίτια της φωτιάς που στοίχισαν τη ζωή σε έναν αριθμό νέων ανθρώπων. Ενα μικρό της μέρος θα εξακολουθήσει να πιστεύει σε θεωρίες συνωμοσίας. Το συντριπτικό της μέρος, όμως, θα παραμείνει πεισμένο – και θα έχει δίκιο – ότι αν οι πολιτικοί είχαν κάνει τα προηγούμενα χρόνια τη δουλειά τους, η τραγωδία των Τεμπών θα είχε πιθανότατα αποτραπεί.

Η δουλειά των δημοσιογράφων, μεταξύ άλλων, είναι να ελέγχουν την εξουσία. Οχι να της επιτίθενται με κάθε ευκαιρία, ούτε φυσικά να την αποθεώνουν, αλλά να παρακολουθούν τα πεπραγμένα της, να τα συγκρίνουν με τις εξαγγελίες της, να αξιολογούν τις επιδόσεις της, να καταγράφουν τις αδυναμίες της, να αποκαλύπτουν τις αντιφάσεις της. Ο ρόλος μας δεν είναι να υποκαθιστούμε τους επιστήμονες ούτε να παριστάνουμε τους εισαγγελείς. Από την άλλη πλευρά, δεν είμαστε υπόλογοι ούτε σε κυβερνήσεις ούτε σε κόμματα, αλλά μόνο στους αποδέκτες των προϊόντων της δουλειάς μας.

Γενικό συμπέρασμα, επί του προκειμένου: οι επιστήμονες μιλούν, οι δημοσιογράφοι σημειώνουν, οι πολιτικοί δρουν. Εκαστος εφ’ ω ετάχθη.