Στη δίνη μιας μεγάλης και σοβαρής κρίσης στη Γαλλία, που έχει μείνει χωρίς κυβέρνηση και χωρίς προϋπολογισμό για το 2025, και ενώ ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ζει με ένταση την αμφισβήτηση και την πιθανότητα να μην του δοθεί η δυνατότητα από τα ριζοσπαστικά άκρα να κυβερνήσει, διοργανώθηκε στο Παρίσι μια παγκόσμιας εμβέλειας γιορτή, με ευκαιρία την αποκατάσταση της καμένης σχεδόν ολοσχερώς πριν πέντε χρόνια Παναγίας των Παρισίων και τα θυρανοίξια του ανακαινισμένου ναού. Και ο Μακρόν υποδέχτηκε, σε μια τελετή που ήταν ταυτόχρονα μια γιορτή του χριστιανισμού και ένα κορυφαίο μιντιακό γεγονός, πολιτικούς ηγέτες από διάφορα μέρη του κόσμου – μεταξύ άλλων, και τον εκλεγμένο πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος μάλιστα συνάντησε τον ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και, μαζί με τον Μακρόν, συζήτησε μαζί του.
Κατά βάση ήταν μια χριστιανική τελετή. Σε μια χώρα από τη δημόσια διοίκηση και από την εκπαίδευση της οποίας απουσιάζουν οι θρησκείες, σε ένα κοσμικό κράτος με μεγάλα ποσοστά αθεΐας αλλά και σε μια κοινωνία το 20% της οποίας είναι μουσουλμάνοι, μια χριστιανική τελετή που επιδιώκει να δηλώσει ταυτότητα σε μια περίοδο κατά την οποία η δημοκρατία συγκρούεται με ταυτοτικές πολιτικές, τα θυρανοίξια του δεύτερου μεγαλύτερου χριστιανικού ναού στον κόσμο θα μπορούσαν να είναι θέμα συζήτησης. Αλλωστε, ίσως λόγω της περιρρέουσας ατμόσφαιρας να έλειπε κι ο Πάπας, η Γαλλία δεν είναι ιδανικός τόπος για τον καθολικισμό. Αλλά, στις σημερινές συνθήκες, και με την εξέλιξη της σκέψης και των κοινωνιών, ποιο μέρος είναι αυτό;
Η θρησκευτική πίστη είναι σε αποδρομή, θα μπορούσαν να πουν πολλοί – και εκ πρώτης όψεως, στην πόλη που έζησαν ο Αλμπέρ Καμύ, ο Εντγκάρ Μορέν, ο Κορνήλιος Καστοριάδης, ο Μισέλ Φουκώ, ο Ζακ Ντεριντά και τόσοι άλλοι, είναι η πραγματικότητα. Ιδίως έχει υποχωρήσει ο χριστιανισμός – η τελεολογία του, οι ηθικές προσταγές του, η μεταφυσική του, η εθιμοτυπία του, οι εξουσίες του έχουν υποχωρήσει, κάποιοι ισχυρίζονται ότι η Ευρώπη ζει την κρίση του νοήματος που δεν αντικατέστησαν οι ιδέες της ελευθερίας, της ισότητας, της αδελφοσύνης, οι οποίες δεν περιέχονται στην κοινωνική δικαιοσύνη, στο κράτος δικαίου, στην προστασία των ατομικών και των κοινωνικών δικαιωμάτων, στην ανοχή του άλλου.
Ωστόσο, ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα είναι θεμελιωμένο στον χριστιανισμό, στην κουλτούρα του, στην αναζητήσεις, στις εσωτερικές συγκρούσεις της. Κι απ’ αυτή την άποψη, η Παναγία των Παρισίων, όπου στέφθηκε αυτοκράτορας ο Ναπολέων, είναι ταυτόχρονα ένα θρησκευτικό σύμβολο, το περίλαμπρο κέντρο της χριστιανικής κουλτούρας, αλλά και το σύμβολο του κράτους που, παρά τον Διαφωτισμό και την κληρονομιά του, θέλει να μην αγνοεί την εισφορά της εκκλησίας στη σημερινή ταυτότητά του. Ή, όπως το λέει ο πρόεδρος Μακρόν, δεν αγνοεί ότι ο ναός είναι «μια μεταφορά της ζωής του έθνους».
Αυτή την ταυτοτική εικόνα χρησιμοποίησε ο Μακρόν για να δείξει ότι συνεχίζει να διαθέτει ισχύ, ενόψει της προσπάθειας που αρχίζει σήμερα να βγάλει τη χώρα του από την πολιτική κρίση. Πίσω από αυτή την ταυτότητα στοιχήθηκαν οι προσκεκλημένοι του, από τους οποίους επιχείρησε να αντλήσει κύρος. Κι η εικόνα του στιβαρού ηγέτη που μπορεί να βρίσκεται στο επίκεντρο του κόσμου είναι η προσωπική επένδυσή του στην οξεία οικονομική και πολιτική κρίση της χώρας του, όχι μόνο στο εσωτερικό μέτωπο.
Σε προβλήματα, δηλαδή, που δεν είναι συμβολικά αλλά πραγματικά.
Μάθημα, όχι προπαγάνδα
Ο υπουργός Παιδείας, Κυριάκος Πιερρακάκης, διέταξε Ενορκη Διοικητική Εξέταση, ΕΔΕ, κατά εκπαιδευτικών σε σχολείο της Βέροιας, επειδή κάλεσαν ως ομιλήτρια στο σχολείο την Αλέιδα Γκεβάρα (κόρη του Τσε Γκεβάρα), αλλά και επειδή στο σχολείο είχε κληθεί στην εορτή της 28ης Οκτωβρίου ομιλητής που εισηγήθηκε το θέμα της απελευθέρωσης της Βέροιας από τον ΕΛΑΣ. Την υπόθεση τη μάθαμε από οργισμένη ανακοίνωση της τοπικής ΕΛΜΕ, των συνδικαλιστών δηλαδή της εκπαίδευσης, οι οποίοι καταγγέλλουν τον υπουργό για την ενέργεια αυτή. Καταγγέλλουν μάλιστα την τοπική ΝΔ ότι αυτή ενημέρωσε, άρα αυτή προκάλεσε τον πειθαρχικό έλεγχο, της προσάπτουν μάλιστα «εμφυλιοπολεμικές λογικές».
Η απόλυτη αντιστροφή. Είναι εμφυλιοπολεμική η αντίδραση του κράτους το οποίο δεν θέλει να γίνει το σχολείο βήμα προπαγάνδας αντιδημοκρατικών ιδεών και εμφύλιου λόγου. Εμφυλιοπολεμική και ανιστόρητη είναι η ομιλία για τον ΕΛΑΣ την επέτειο της ημέρας όπου κυριάρχησε η εθνική σύμπνοια για την ανεξαρτησία της χώρας. Και εκτός εκπαιδευτικού κλίματος είναι η υποκατάσταση του μαθήματος από την κομματική προπαγάνδα και τα είδωλά της. Συνήθως, οι κομματικές οργανώσεις, όπως και πολλοί βουλευτές και οι περισσότεροι υπουργοί κάνουν τα κορόιδα όταν ανακύπτουν ιδεολογικά θέματα με πολιτικούς αντιπάλους που στηρίζουν ολοκληρωτισμούς. Επιτέλους, κάτι φαίνεται να αλλάζει.