Νερό: Ο παγκόσμιος κύκλος του απορρυθμίστηκε για πρώτη φορά – Τι πραγματικά φταίει;

Για πρώτη φορά στα χρονικά, ο παγκόσμιος κύκλος του νερού απορρυθμίστηκε εξαιτίας της ανθρώπινης δραστηριότητας.

Σύμφωνα με μία νέα έκθεση της Παγκόσμιας Επιτροπής για την Οικονομία του Νερού, αυτή η διατάραξη του συστήματος αναμένεται να έχει βαρυσήμαντες συνέπειες στις καλλιέργεις, την οικονομία και κατ’ επέκταση στη ζωή των ανθρώπων.

Πιο συγκεκριμένα, όπως έδειξε η έρευνα, οι επί δεκαετίες καταστροφική χρήση του εδάφους και η αλόγιστη χρήση του νερού, σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή που σε μεγάλο βαθμό συνδέεται με τον ανθρωπογενή παράγοντα, δημιουργούν πρωτοφανή πίεση στον κύκλο του νερού.

Πώς «δουλεύει» ο κύκλος του νερού

Όταν αναφερόμαστε στον κύκλο του νερού, εννοούμε τη συστημική διαδικασία μέσω της οποίας το νερό κινείται στη Γη: Το νερό εξατμίζεται από επιφάνειες όπως λίμνες και ποτάμια, ανυψώνεται σε μορφή υδρατμών στην ατμόσφαιρα και επιστρέφει ως βροχή ή χιόνι, για να ρευστοποιηθεί και να μετατραπεί ξανά σε υδρατμούς ακολουθώντας την ίδια διαδικασία από την αρχή.

Σχεδιάγραμμα με το σύστημα του πώς λειτουργεί ο κύκλος του νερού

Οι συνέπειες της διαταραχής του συστήματος – Τι έδειξε η έρευνα

Αυτές οι διαταραχές στον κύκλο του νερού, σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή και το ανθρώπινο αποτύπωμα, έχουν ήδη προκαλέσει σοβαρές συνέπειες σε ζωές, παραγωγή και οικονομία. Σχεδόν 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν έλλειψη στην παροχή νερού, οι καλλιέργειες ξηραίνονται, ενώ οι πόλεις καταρρέουν καθώς οι υπόγειες πηγές νερού εξαντλούνται λόγω υπερβολικής άντλησης ή της κλιματικής αλλαγής, όπως γράφει το CNN.

Μάλιστα, αυτή η τελευταία συνέπεια μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα απειλητική για τους ανθρώπους, καθώς έχει ως αποτέλεσμα τη διάβρωση του εδάφους, οδηγώντας σε καθιζήσεις με σοβαρές επιπτώσεις για τις υποδομές και την ασφάλεια των πόλεων.

«Η βροχόπτωση, πηγή γλυκού νερού, δεν μπορεί πλέον να θεωρείται δεδομένη»

Η έκθεση διακρίνει μεταξύ του “μπλε νερού” που βρίσκεται σε λίμνες και ποταμούς και του “πράσινου νερού” της υγρασίας, δηλαδλη, που αποθηκεύεται σε εδάφη και φυτά. Το πράσινο νερό είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για τη φυσική ροή του κύκλου του νερού, αναφέρει η έκθεση, καθώς επιστρέφει στην ατμόσφαιρα όταν τα φυτά απελευθερώνουν υδρατμούς, παράγοντας περίπου το μισό από τη συνολική βροχόπτωση πάνω στη Γη.

Οι διαταραχές στον κύκλο του νερού είναι “βαθιά συνδεδεμένες” με την κλιματική αλλαγή, διαπίστωσε η έκθεση, καθώς η καταστροφή υγροτόπων και δασών μειώνει την αποθήκευση άνθρακα, επιταχύνοντας την υπερθέρμανση του πλανήτη. Η κλιματική αλλαγή, με τη σειρά της, στεγνώνει το έδαφος και την ατμόσφαιρα αυξάνοντας τον κίνδυνο πυρκαγιών.

Η κρίση του νερού καθίσταται εξαιρετικά επείγουσα λόγω της αυξανόμενης ανάγκης για αυτό. Η έκθεση υπολογίζει ότι οι άνθρωποι χρειάζονται τουλάχιστον 4.000 λίτρα ημερησίως για μια “ανθρώπινη ζωή”, πολύ πάνω από τα 50 έως 100 λίτρα που απαιτούνται για βασικές ανάγκες. Ο Ρίτσαρντ Άλαν, καθηγητής κλιματικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ στην Αγγλία, δήλωσε ότι οι ανθρώπινες δραστηριότητες αλλοιώνουν το περιβάλλον, εντείνοντας τις ακραίες καιρικές συνθήκες και διαταράσσοντας τον κύκλο του νερού και κατ’ επέκτασιν το σύστημα της βροχής.

Τι προτείνουν οι ειδικοί

Οι συγγραφείς της έκθεσης υποστηρίζουν ότι οι κυβερνήσεις σε ολόκληρο τον κόσμο πρέπει να αναγνωρίσουν τον κύκλο του νερού ως “κοινό αγαθό” και να συνεργαστούν για να τον αντιμετωπίσουν συλλογικά. Οι χώρες εξαρτώνται η μία από την άλλη, όχι μόνο μέσω λιμνών και ποταμών που διασχίζουν τα σύνορα, αλλά και λόγω του νερού που υπάρχει στην ατμόσφαιρα σε μορφή υδρατμών, που μπορεί να “ταξιδεύει” σε μεγάλες αποστάσεις, πράγμα που σημαίνει ότι οι αποφάσεις που λαμβάνονται σε μια χώρα, διαταράσσουν και τις βροχοπτώσεις σε μία άλλη.

Προτείνεται επίσης μια “θεμελιώδης αναδιάρθρωση της οικονομίας του νερού”, συμπεριλαμβανομένης της καλύτερης τιμολόγησης και της αποθάρρυνσης της σπατάλης και της τάσης να φυτεύονται καλλιέργειες που απαιτούν πολύ νερό και εγκαταστάσεις, όπως τα κέντρα δεδομένων, σε περιοχές με έλλειψη νερού.