Είναι ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά σκάνδαλα των τελευταίων δεκαετιών στη Γερμανία: το λεγόμενο σύστημα Cum-ex με το οποίο παράγοντες της κεφαλαιαγοράς για αγοραπωλησίες μετοχικών πακέτων έπαιρναν από το κράτος επιστροφές φόρων, τους οποίους δεν έχουν καταβάλει ποτέ. Πρωταγωνιστής του σκανδάλου είναι η τράπεζα του Αμβούργου Warburg Bank. Το γεγονός ότι ο σημερινός καγκελάριος, Ολαφ Σολτς, ήταν κυβερνήτης του Αμβούργου και είχε επαφές με την ηγεσία της τράπεζας, προσέδωσε από την αρχή και μία πολιτική, εκτός από την οικονομική, διάσταση στο σκάνδαλο, που ακολουθεί τον Σολτς και στη θητεία του στην καγκελαρία.

Το τρικ του συστήματος Cum-ex γινόταν με τη φορολόγηση κατά 25% των μερισμάτων μετοχών, τα οποία τράπεζες και επενδυτές έπαιρναν εκ των υστέρων ως επιστροφή από την εφορία. Και ήταν τόσο καλοστημένο σύστημα, ώστε οι φορολογικές Αρχές δεν μπορούσαν να διασταυρώσουν τα δεδομένα, με αποτέλεσμα η εφορία να πληρώνει επιστροφές στους ίδιους επενδυτές περισσότερες από μία φορά. Το αποκορύφωμα της πρακτικής αυτής ήταν την περίοδο 2006 μέχρι 2012. Υπολογίζεται ότι η ζημία για το κράτος ανέρχεται σε διψήφιο αριθμό δισεκατομμυρίων.

Η φοροδιαφυγή

Ο σημερινός καγκελάριος Ολαφ Σολτς ήταν το 2016 και το 2017 κυβερνήτης στο κρατίδιο του Αμβούργου και με την ιδιότητα αυτήν είχε συναντηθεί με τους επικεφαλής της Warburg Bank, Κρίστιαν Ολεάριους και Μαξ Βάρμπουργκ. Λίγο μετά τη συνάντησή τους, οι φορολογικές Αρχές του Αμβούργου αποφάσισαν να άρουν λόγω παραγραφής τις απαιτήσεις για επιστροφή από την τράπεζα 47 εκατομμυρίων ευρώ. Μετά τις εκλογές το φθινόπωρο του 2017 ο Ολαφ Σολτς μετακόμισε στο Βερολίνο, ως υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση της Μέρκελ, και μόνον με πίεση του υπουργείου ενεργοποιήθηκε μία απαίτηση επιστροφής 43 εκατομμυρίων ευρώ από την τράπεζα λίγο πριν από την παραγραφή τους.

Στο μεταξύ, ο Ολεάριους διώκεται για σοβαρή φοροδιαφυγή σε 14 περιπτώσεις. Η δίκη εις βάρος του ξεκίνησε τον περασμένο Σεπτέμβριο και θα συνεχιστεί και την επόμενη χρονιά. Ο Ολαφ Σολτς αντέκρουσε εξ αρχής κάθε νύξη για μεσολάβηση και χαριστική μεταχείριση της τράπεζας του Αμβούργου.

Τα ημερολόγια

Στα χέρια της εισαγγελίας της Κολωνίας που διεξάγει την έρευνα για την τράπεζα Warburg έπεσαν τα ημερολόγια του Ολεάριους. Από αυτά προέκυψαν οι συναντήσεις του διωκόμενου στο μεταξύ τραπεζίτη με τον τότε κυβερνήτη του Αμβούργου, Σολτς, το 2016 και το 2017. «Δεν υπάρχει πουθενά οποιαδήποτε ένδειξη ότι συμφωνήθηκε κάτι», επαναλαμβάνει ο Σολτς. Για λεπτομέρειες όμως των συζητήσεών του με τον Ολεάριους επικαλείται κενά μνήμης.

Από την εξεταστική επιτροπή παρήλασαν δεκάδες μάρτυρες, χωρίς να προκύψουν αποδείξεις ότι ο Σολτς είπε ψέματα.

Νομικά, η επίκληση των κενών μνήμης από τον Σολτς δεν είναι κολάσιμη. Πολιτικά όμως, λένε στελέχη της αντιπολίτευσης, είναι προβληματική για τη δημοκρατία. Με τη συνεχιζόμενη δίκη του πρωταγωνιστή τραπεζίτη, το σκάνδαλο Cum-ex θα συνεχίσει να ρίχνει σκιές και στον ρόλο του σημερινού καγκελάριου Ολαφ Σολτς.