Αναζήτηση
Σε ιστορικό υψηλό επίπεδο βρίσκεται η διεθνής απήχηση των δημοσιεύσεων των Ελλήνων επιστημόνων, σύμφωνα με νεα μελέτη του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ). Όπως αναφέρεται στην μελέτη, ο αριθμός των αναφορών στις ελληνικές δημοσιεύσεις παγκοσμίως, συνεχίζει να διατηρεί την αυξητική τάση όλων των προηγούμενων ετών, και την πενταετία 2012-2016 φθάνει τις 392.230 αναφορές.
Σημαντική είναι επίσης η ηγετική συμμετοχή των Ελλήνων επιστημόνων στις δημοσιεύσεις με υψηλή απήχηση. Σε ποσοστό 24,5% των δημοσιεύσεων με ελληνική συμμετοχή που ανήκουν στο top 1%, ο πρώτος συγγραφέας προέρχεται από ελληνικό φορέα. Στο top 5% το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 36,8%, και στο top 10% σε 42,9%.
Αναλυτικά, την πενταετία 2012-2016, οι ελληνικές δημοσιεύσεις λαμβάνουν κατά μέσο όρο 7,13 αναφορές ανά δημοσίευση, ξεπερνώντας τον μέσο όρο αναφορών στην ΕΕ (6,36) και στον ΟΟΣΑ (6,24). Το προβάδισμα της χώρας είχε καταγραφεί για πρώτη φορά κατά την πενταετία 2010-2014, με τα νέα στοιχεία να δείχνουν ότι αυτό διευρύνεται.
Αντίστοιχη διεύρυνση ως προς τις προηγούμενες πενταετίες καταγράφεται και ως προς τον σχετικό δείκτη απήχησης των ελληνικών δημοσιεύσεων ο οποίος διαμορφώνεται σε 1,12 σε σχέση με την ΕΕ και σε 1,14 σε σχέση με τον ΟΟΣΑ.
Στην μελέτη του το ΕΚΤ αναφέρει ότι «οι ελληνικές επιστημονικές δημοσιεύσεις διακρίνονται για την ποιότητα και την πρωτοτυπία τους, λαμβάνοντας συνεχώς περισσότερες αναφορές από άλλους επιστήμονες σε διεθνές επίπεδο. Οι συνολικοί δείκτες και η θέση της Ελλάδας στην ΕΕ, τον ΟΟΣΑ και διεθνώς αναβαθμίζονται, η απήχηση των δημοσιεύσεων αυξάνεται και οι επιδόσεις των φορέων βελτιώνονται».
Η έκδοση του ΕΚΤ παρουσιάζει αναλυτικά στοιχεία για τις επιστημονικές δημοσιεύσεις των επιστημόνων που εργάζονται σε ελληνικούς φορείς, και οι οποίες δημοσιεύτηκαν σε διεθνή περιοδικά τη δεκαπενταετία 2002-2016.
Ο αριθμός των επιστημονικών περιοχών αριστείας, όπου οι ελληνικές δημοσιεύσεις ξεπερνούν σε απήχηση τον παγκόσμιο μέσο όρο, διευρύνεται, κυρίως στα επιστημονικά πεδία «Φυσικές Επιστήμες», «Μηχανική & Τεχνολογία» και «Ιατρική & Επιστήμες Υγείας». Παράλληλα, εντείνεται η δικτύωση και η συνεργασία των Ελλήνων επιστημόνων με το εξωτερικό και οι συνδημοσιεύσεις με επιστήμονες από άλλες χώρες συνεχίζουν να αυξάνονται.
Όπως αναφέρει η ίδια μελέτη, το ποσοστό των ελληνικών δημοσιεύσεων που λαμβάνουν αναφορές -ένας ακόμα δείκτης που αποτυπώνει την πρωτοτυπία και την ποιότητα του ερευνητικού έργου και την αναγνωρισιμότητα των επιστημόνων συγγραφέων- διαμορφώνεται για την περίοδο 2002-2016 στο 72,9%, ποσοστό πάνω από το ποσοστό της ΕΕ (71,6%) και του ΟΟΣΑ (71,1%).
Ως προς τους βιβλιομετρικούς δείκτες που καταγράφουν την ύπαρξη υψηλής απήχησης για τις δημοσιεύσεις, την πενταετία 2012-2016, τόσο ο αριθμός όσο και η κατανομή των ελληνικών δημοσιεύσεων με υψηλή απήχηση, καταγράφουν σημαντική βελτίωση. Ειδικότερα, 1.047 ελληνικές δημοσιεύσεις κατατάχθηκαν παγκοσμίως στο 1% των δημοσιεύσεων με υψηλή απήχηση, 3.862 δημοσιεύσεις στο 5%, 6.955 στο 10%, 15.249 δημοσιεύσεις στο 25% και 27.718 δημοσιεύσεις στο 50%. Η κατανομή των ελληνικών δημοσιεύσεων που διαμορφώνεται με βάση το κριτήριο της υψηλής απήχησης είναι 1,9%, 7,0%, 12,6%, 27,6% και 50,2%, αντίστοιχα. Σημειώνεται ότι για πρώτη φορά η Ελλάδα ξεπερνά τον παγκόσμιο μέσο όρο σε όλες τις κατηγορίες.
Οι σημαντικότερες κατηγορίες ελληνικών φορέων, ως προς τον αριθμό δημοσιεύσεων, είναι τα Πανεπιστήμια, τα Ερευνητικά Κέντρα που εποπτεύονται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ), τα Δημόσια Νοσοκομεία και τα ΤΕΙ.
Την πενταετία 2012-2016 η συμμετοχή των Πανεπιστημίων στο σύνολο των ελληνικών δημοσιεύσεων είναι 83,7% (48.342 δημοσιεύσεις), των Ερευνητικών Κέντρων της ΓΓΕΤ 14,4% (8.302 δημοσιεύσεις), των Δημόσιων Νοσοκομείων 10,1% (5.814 δημοσιεύσεις) και των ΤΕΙ 5,7% (3.288 δημοσιεύσεις), ενώ οι υπόλοιπες κατηγορίες φορέων έχουν μερίδια κάτω από 5%.
Υψηλότερη απήχηση από τον παγκόσμιο μέσο όρο (1,0) επιτυγχάνουν οι δημοσιεύσεις που προέρχονται από τα Ερευνητικά Κέντρα που εποπτεύονται από τη ΓΓΕΤ (1,37), τους Ιδιωτικούς Φορείς Υγείας (1,26), τα Ιδιωτικά Μη Κερδοσκοπικά Ιδρύματα (1,24), οι Λοιποί Δημόσιοι Ερευνητικοί φορείς (1,21), τα Πανεπιστήμια (1,20) και τα Δημόσια Νοσοκομεία (1,13).
Για το 2016, οι περισσότερες ελληνικές δημοσιεύσεις ανήκουν στο επιστημονικό πεδίο «Φυσικές Επιστήμες» (Natural Sciences) (48,7%) και ακολουθούν τα πεδία «Ιατρική & Επιστήμες Υγείας» (Medical & Health Sciences) (36,6%), «Μηχανική & Τεχνολογία» (Engineering & Technology) (24,1%), «Κοινωνικές Επιστήμες» (Social Sciences) (7,6%), «Γεωργικές Επιστήμες» (Agricultural Sciences) (3,1%) και «Ανθρωπιστικές Επιστήμες» (Humanities) (1,8%).
Την πενταετία 2012-2016, οι σχετικοί δείκτες απήχησης των ελληνικών δημοσιεύσεων στα περισσότερα κύρια επιστημονικά πεδία βελτιώνονται και ξεπερνούν ή πλησιάζουν τον παγκόσμιο μέσο όρο 1. Η υψηλότερη απήχηση (σχετικός δείκτης απήχησης: 1,24) καταγράφεται στο πεδίο «Φυσικές Επιστήμες», και ακολουθούν τα πεδία «Ιατρική & Επιστήμες Υγείας» (1,23), «Μηχανική & Τεχνολογία» (1,13), «Γεωργικές Επιστήμες» (1,01), «Κοινωνικές Επιστήμες» (0,94) και οι «Ανθρωπιστικές Επιστήμες» (0,86).
