Αναζήτηση
«Τώρα μπορούμε να ελπίζουμε ότι το θερινό θέατρο τελείωσε» ήταν το σχόλιο του αντικαγκελαρίου Ολαφ Σολτς. Με τη λιτή αυτή δήλωση, ο υπουργός Οικονομικών που δεν φημίζεται για την πολυλογία του τα είπε όλα για μια παράσταση που απείλησε την κυβέρνηση του Βερολίνου και παρακολούθησε με κομμένη την ανάσα ολόκληρη η Ευρώπη για να δει αν και η Γερμανία θα κλείσει τα σύνορά της.
Στο τέλος έγιναν όλα πολύ γρήγορα. Και η ευχάριστη είδηση είναι ότι η Γερμανία δεν κλείνει τα σύνορά της ούτε στήνει μεθοριακά στρατόπεδα προσφύγων. Αλλά με τη συμφωνία των τριών κομμάτων CDU, CSU, SPD γίνεται αυστηρότερο το πλαίσιο για το άσυλο και τους πρόσφυγες στη Γερμανία. Η συμφωνία ικανοποιεί και τους τρεις κυβερνητικούς εταίρους, μολονότι ο καθένας λέει άλλα για να την πουλήσει στο δικό του κόμμα:
n Χορστ Ζεεχόφερ, υπουργός Εσωτερικών, πρόεδρος CSU: «Αυτό είναι από το Α μέχρι το Ω όλα όσα επιθυμεί ένας καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός».
n Αντρέα Νάλες, πρόεδρος SPD: «Καταφέραμε να συμφωνήσουμε ότι δεν θα υπάρξουν μεμονωμένες εθνικές ενέργειες και καμία επαναπροώθηση κατευθείαν από τα σύνορα».
n Ανεγκρετ Κραμπ – Καρενμπάουερ, γενική γραμματέας του CDU: «Με αυτήν την απόφαση, ολόκληρη η κυβέρνηση προσηλώνεται στον στόχο να μπει τάξη στη μετανάστευση και να την περιορίσει».
Η συμφωνία προβλέπει επιτάχυνση της επεξεργασίας των αιτήσεων ασύλου, με βασικό στόχο την ανακοπή της «δευτερογενούς» μετανάστευσης προσφύγων από άλλες χώρες της ΕΕ στη Γερμανία. Πρόσφυγες που έχουν υποβάλει αίτηση ασύλου σε άλλη χώρα της ΕΕ θα επαναπροωθούνται σε αυτήν εντός 48 ωρών. Η επαναπροώθηση θα γίνεται από αστυνομικούς σταθμούς στη Βαυαρία, στη μεθόριο με την Αυστρία.
Η διαδικασία θα είναι αντίστοιχη με όσα ισχύουν για τα αεροδρόμια, δηλαδή θα θεωρείται ότι για το διάστημα των 48 ωρών δεν έχουν εισέλθει σε γερμανικό έδαφος. Στη συμφωνία δεν γίνεται πλέον λόγος για «κέντρα – τράνζιτ» που σχεδίαζε ο Ζεεχόφερ –σκόνταψαν στους Σοσιαλδημοκράτες που δεν μπορούσαν να δεχτούν κλειστά κέντρα φυλάκισης. Μετονομάζονται σε «κέντρα μεταφοράς» και θα χρησιμοποιηθούν υπάρχουσες εγκαταστάσεις της αστυνομίας για δύο το πολύ διανυκτερεύσεις όσων πρόκειται να επαναπροωθηθούν.
Βασική προϋπόθεση για να λειτουργήσει η συμφωνία είναι να συνάψει η Γερμανία διμερείς συμφωνίες με τις χώρες – μέλη της ΕΕ στις οποίες θα επαναπροωθεί τους πρόσφυγες. Χωρίς τις διμερείς συμφωνίες δεν μπορεί να διεκπεραιωθεί η επαναπροώθηση εντός των 48 ωρών και θα πρέπει να ακολουθηθούν οι χρονοβόρες διαδικασίες που προβλέπει η οδηγία του Δουβλίνου. Μέχρι στιγμής μόνον ο Αλέξης Τσίπρας και ο Πέδρο Σάντσεθ υποσχέθηκαν στη Μέρκελ ότι η Ελλάδα και η Ισπανία θα συνάψουν διμερή συμφωνία με τη Γερμανία. Από την Ισπανία φτάνουν ελάχιστοι στη Γερμανία.
Η κυβέρνηση της Ιταλίας, από όπου έρχεται ο μεγαλύτερος όγκος, δεν είναι διατεθειμένη να υπογράψει διμερή συμφωνία και πιέζει για αλλαγή της οδηγίας του Δουβλίνου. Μένει η συμφωνία με την Ελλάδα, η οποία θα περιλαμβάνει και την έλευση στη Γερμανία προσφύγων στο πλαίσιο της συνένωσης οικογενειών.
Πρακτικά πρόκειται για την επαναπροώθηση μόλις πέντε προσφύγων την ημέρα. Πώς γίνεται να είναι τόσο ικανοποιημένος ο υπουργός Εσωτερικών Χορστ Ζεεχόφερ με αυτό, το γνωρίζει μόνον ο ίδιος. Αρχικά επιδίωκε τη μαζική επαναπροώθηση όχι μόνον όσων έχουν υποβάλει αίτηση ασύλου, αλλά και εκείνων που απλά έχουν καταγραφεί σε άλλη χώρα – μέλος της ΕΕ, αλλά φτάνουν με κάποιο τρόπο στη Γερμανία.
Η συμφωνία έχει και νομικές αδυναμίες που θα φανούν στην πρακτική εφαρμογή της. «Οι διμερείς συμφωνίες, όπως αυτή που επιδιώκει η Γερμανία με την Ελλάδα, δεν μπορούν να υποκαταστήσουν το ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο που είναι η οδηγία του Δουβλίνου» λέει στα «ΝΕΑ» ο Χέντρικ Κρέμερ από το Γερμανικό Ινστιτούτο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Οι διμερείς συμφωνίες ρυθμίζουν μόνο «τεχνικά ζητήματα που αφορούν τη λειτουργία της διοίκησης» προσθέτει. Βάσει του Δουβλίνου, η καταγραφή στην πρώτη χώρα εισόδου στην ΕΕ «δεν είναι αποκλειστικό κριτήριο για την επαναπροώθηση. Λαμβάνονται επίσης υπόψη παράμετροι όπως η συνένωση οικογενειών και οι συνθήκες παραμονής των προσφύγων στη χώρα επαναπροώθησης». Για τις απαράδεκτες συνθήκες κράτησης είχε καταδικαστεί η Ελλάδα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και είχαν διακοπεί οι επαναπροωθήσεις. «Τίποτα δεν διασφαλίζει ότι οι συνθήκες δεν θα επιδεινωθούν σε μια έξαρση της κρίσης» λέει ο Κρέμερ. Εγινε λοιπόν όλος ο καβγάς για πέντε πρόσφυγες την ημέρα; Οχι, βέβαια. Το Προσφυγικό θα συνεχίσει να παραμένει η μεγαλύτερη πρόκληση για τη Γερμανία και την Ευρώπη. Οσοι θέλουν την ορμπανοποίηση της ΕΕ θα συνεχίσουν τον πόλεμο. Αλλά τουλάχιστον αυτήν τη μάχη στη Γερμανία την έχασαν.
