Λευκός καπνός για συμμετοχή της Ελλάδας στην 58η Μπιενάλε της Βενετίας βγήκε χθες το μεσημέρι από το αμφιθέατρο του υπουργείου Πολιτισμού, στην οδό Μπουμπουλίνας, και είχε άρωμα documenta14. Και αυτό διότι η πρόταση υπό τον τίτλο «Αιωρήσεις», η οποία πήρε κατά πλειοψηφία (έξι ψήφους σε σύνολο εννέα) τη θετική γνωμοδότηση της εννεαμελούς γνωμοδοτικής επιτροπής, φέρει την υπογραφή της Κατερίνας Τσέλου, επιμελήτριας και βοηθού του καλλιτεχνικού διευθυντή της documenta14 Ανταμ Σίμτσικ. Περιλαμβάνει δε έργα τριών καταξιωμένων ελλήνων εικαστικών, οι οποίοι επίσης συμμετείχαν στη μεγάλη περυσινή εικαστική διοργάνωση που παρουσιάστηκε εν μέρει στην Αθήνα και εν μέρει στην έδρα της, το Κάσελ: του πρύτανη της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Πάνου Χαραλάμπους, του καθηγητή της ΑΣΚΤ Ζάφου Ξαγοράρη (ο οποίος είχε συνεπιμεληθεί και τη συμμετοχή της Ελλάδας στην Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας το 2004) και της αναπληρώτριας καθηγήτριας του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών Εύας Στεφανή (το ευρύ κοινό τη γνώρισε όταν το έργο της «Εθνικός Υμνος» αποσύρθηκε το 2007 από την Art Athina με αστυνομική παρέμβαση).

Φαβορί –προτού καν ακόμη συσταθεί η επιτροπή στις αρχές Ιουνίου ήταν αντικείμενο συζήτησης στους εικαστικούς κύκλους –οι «Αιωρήσεις» κατάφεραν να επικρατήσουν ανάμεσα στις 35 προτάσεις που κατατέθηκαν για να εκπροσωπήσουν την Ελλάδα σε μία από τις σημαντικότερες εικαστικές διοργανώσεις παγκοσμίως. Τα μέλη της επιτροπής κατά την πρώτη τους συνεδρίαση το πρωί της Δευτέρας ξεχώρισαν 19 από τις 35 προτάσεις και ύστερα από πολύωρη συνεδρίαση κατέληξαν σε τρεις. Χθες το πρωί η συνεδρίαση επαναλήφθηκε και τελικά την πλειοψηφία κέρδισε η πρόταση της Κατερίνας Τσέλου, σύμφωνα με την οποία στον εξωτερικό χώρο του εθνικού μας περιπτέρου στους Κήπους της Μπιενάλε θα τοποθετηθεί η ηχητική εγκατάσταση του Ζάφου Ξαγοράρη, ενώ στο εσωτερικό του θα παρουσιαστούν βίντεο της Εύας Στεφανή και εγκαταστάσεις με παλιά βινύλια (μεταξύ άλλων) του Πάνου Χαραλάμπους σε συνδυασμό με περφόρμανς.

ΟΙ «ΝΕΟΙ» ΑΝΘΥΠΟΨΗΦΙΟΙ. Στην τελική τριάδα βρέθηκαν επίσης η ομαδική έκθεση «Συνποίηση: Για την αγάπη του συναλλογενούς» σε επιμέλεια της Νάντιας Αργυροπούλου με τους Διονύση Καβαλλιεράτο, Γιάννη Βαρελά, Λουκία Αλαβάνου, Εύα Παπαμαργαρίτη και Αντζελα Μελιτόπουλος, όπως και η συμμετοχή «White Power» του γλύπτη και καθηγητή της ΑΣΚΤ Νίκου Τρανού σε επιμέλεια του Γιάννη Μπόλη. Το σκεπτικό της επιτροπής θα γίνει γνωστό όταν επισήμως ανακοινωθεί η ελληνική συμμετοχή στην 58η Μπιενάλε της Βενετίας, κάτι που προϋποθέτει την αποδοχή της γνωμοδότησης από την υπουργό Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου, την οποία αναμένεται να επιβεβαιώσει με την υπογραφή της. Κίνηση που θα πρέπει να γίνει σύντομα ώστε να ξεκινήσουν οι προετοιμασίες, πάγιο αίτημα των εικαστικών δημιουργών εδώ και χρόνια, καθώς είναι μόλις η δεύτερη φορά που η επιτροπή συγκροτείται εγκαίρως για να γνωμοδοτήσει. Στο παρελθόν ουκ ολίγες φορές η Ελλάδα είχε φτάσει να ανακοινώνει στο παρά πέντε τη συμμετοχή της στη διεθνή διοργάνωση, «τρέχοντας» για να προλάβει τις ημερομηνίες, γεγονός που λειτουργούσε εξαιρετικά πιεστικά προς τους επιμελητές και τους καλλιτέχνες.

Ωστόσο οι πρώτες εκτιμήσεις θέλουν τη νίκη της ομαδικής πρότασης της Κατερίνας Τσέλου έναντι της αντίστοιχης της Νάντιας Αργυροπούλου –η πρόταση Τρανού αφορούσε ατομική έκθεση –να έδωσε η ηλικία των συμμετεχόντων καλλιτεχνών. Κρίθηκε δηλαδή πως οι προτεινόμενοι εικαστικοί από τη Νάντια Αργυροπούλου –της οποίας η πρόταση κατά κοινή ομολογία υπήρξε ενδιαφέρουσα και συγκροτημένη –είναι αρκετά νέοι και έχουν περιθώριο να δώσουν το «παρών» στην Μπιενάλε ως εκπρόσωποι της Ελλάδας στα επόμενα χρόνια, με αποτέλεσμα να δοθεί προβάδισμα στη γενιά άνω των 55 ετών, οι οποίοι λόγω ηλικίας διαθέτουν και πλουσιότερο έργο.

Εφέτος τον ρόλο του εθνικού επιτρόπου θα έχει το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, καθώς ήδη από την προηγούμενη διοργάνωση αποφασίστηκε τον συγκεκριμένο ρόλο να μοιράζονται εναλλάξ τα δύο μεγάλα δημόσια μουσεία σύγχρονης τέχνης, το Εθνικό στην Αθήνα και το Κρατικό στη Θεσσαλονίκη.

Την ad hoc γνωμοδοτική επιτροπή για την αξιολόγηση των καλλιτεχνικών προτάσεων που υποβλήθηκαν στο ΥΠΠΟΑ –κατόπιν ανοικτής πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος –την αποτελούν οι Ευάγγελος Δημητρέας, ομότιμος καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ζωγράφος, Μάριος Κωστάκης, προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Σύγχρονου Πολιτισμού του ΥΠΠΟ, Εμμανουήλ Μαυρομμάτης, ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, πρόεδρος της Ενωσης Κριτικών Τέχνης AICA Hellas, Ξενοφών Μπήτσικας, καθηγητής του Τμήματος Εικαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Ξενοφών Σαχίνης, κοσμήτορας της Σχολής Καλών Τεχνών και καθηγητής του ΑΠΘ, Σταμάτης Σχιζάκης, επιμελητής του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, Συραγώ Τσιάρα, διευθύντρια του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης του ΚΜΣΤ, Λίνα Τσίκουτα, επιμελήτρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Νίκος Χαραλαμπίδης, αναπληρωτής καθηγητής της ΑΣΚΤ.