Πατρίδα πολύ μεγάλων συνθετών, ανάμεσά τους ο Ζελένκα και ο Μάλερ, και μαέστρων, όπως ο Ανχερλ και ο Νόιμαν, η Τσεχία συνιστά μουσική δύναμη δυσανάλογα μεγάλη σε σχέση με τον πληθυσμό της. Και ήταν πάντα: ο ίδιος ο Μότσαρτ έλεγε ότι στην Πράγα τον καταλαβαίνουν καλύτερα από ό,τι στη Βιέννη. Του λόγου το αληθές πιστοποιεί στον υπερθετικό βαθμό η δισκογραφία του Ραφαέλ Κούμπελικ, φορέα αυτής της παράδοσης στις πιο σημαντικές στιγμές της στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Μπορεί η πορεία του Κούμπελικ να είναι στη συνείδηση των περισσοτέρων ταυτισμένη με τη μακρά θητεία του στη Συμφωνική Ορχήστρα της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας, όμως κάθε άλλο παρά περιορίζεται σε αυτήν: είχε μια εξαιρετικά παραγωγική σχέση με τη Φιλαρμονική του Βερολίνου, όπως και, παλιότερα, με τη Συμφωνική του Σικάγου, καθώς και με άλλες κεντρικής σημασίας ορχήστρες. Ο Κούμπελικ ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που ηχογράφησε συστηματικά τον πλήρη κύκλο των συμφωνιών του Μάλερ, ο οποίος και περιλαμβάνεται μαζί με πολλά άλλα σε αυτήν τη συλλογή του πλήρους έργου του στην Deutsche Grammophon. Ενα από τα ορόσημα της πορείας του στη Δύση (εγκατέλειψε την πατρίδα του το 1948 αμέσως μετά το φιλοσοβιετικό πραξικόπημα) ήταν και ο κύκλος Μπετόβεν με εννέα διαφορετικές ορχήστρες, όπου η μόνη αμερικανική που συμμετέχει είναι η Ορχήστρα του Κλίβελαντ στην Ογδοη Συμφωνία –κύκλος που επίσης περιλαμβάνεται στη σημαντική αυτή έκδοση, όπως και εκείνος με τις συμφωνίες του Ντβόρζακ και τη Φιλαρμονική του Βερολίνου. Μία από τις ιδιαίτερα σημαντικές παραγωγές της χρονιάς.

Πετρ Αλτρίχτερ, Ορχήστρα Δωματίου Σένμπεργκ: Μάλερ, «Το τραγούδι της Γης», σε μεταγραφή των Σένμπεργκ και Ριν, Supraphon

Μένοντας στην Τσεχία, από την Πράγα έρχεται και η τελευταία ηχογράφηση της μεταγραφής των Σένμπεργκ και Ριν στο «Τραγούδι της Γης» του Μάλερ για μικρό ορχηστρικό σύνολο δωματίου, με ένα εντυπωσιακό φωνητικό καστ και με ισάξιους ερμηνευτές στα οργανικά, όλα σολιστικά, μέρη. Δεν λείπει τίποτε από τον πλούτο του έργου που γράφτηκε στο τέλος της ζωής του Μάλερ για μεγάλη ορχήστρα, ενώ ταυτόχρονα όλες οι αρετές της μουσικής δωματίου είναι παρούσες. Η εσωτερική πίεση του Μάλερ σε αυτή την πολύ δύσκολη τελευταία περίοδο της ζωής του με προβλήματα που ουσιαστικά τον οδήγησαν στον θάνατο αποτυπώνεται ανεξίτηλα σε αυτό το αριστούργημα που επηρέασε όσο λίγα ολόκληρο τον 20ό αιώνα –και εξακολουθεί εξίσου να επηρεάζει και τον 21ο.

Λέοναρντ Ρόουζ, οι πλήρεις ηχογραφήσεις στη Sony, 14 CD

Αναμφίβολα ο μεγαλύτερος αμερικανός τσελίστας της γενιάς του –και πιθανότατα όχι μόνον -, ο Λέοναρντ Ρόουζ υπήρξε μύθος, ιδίως στις δεκαετίες του ’60 και του ’70, και επηρέασε καθοριστικά νεότερους ομότεχνούς του όπως ο Λιν Χάρελ. Το έργο του στη μουσική δωματίου, λόγω της μόνιμης συνεργασίας του με τον βιολονίστα Αϊζακ Στερν στο τρίο Στερν – Ρόουζ – Ιστόμιν, είναι πολύ ευρύτερα γνωστό από ό,τι οι περισσότερες ηχογραφήσεις του ως σολίστ, που όμως δεν έχουν να ζηλέψουν το παραμικρό σε σημασία ούτε από εκείνο, αλλά ούτε και από οποιουδήποτε άλλου τσελίστα σε Ευρώπη και Αμερική και σε ολόκληρο τον 20ό αιώνα. Ενας μεγάλος ευγενής και βαθύς μουσικός σε, από κάθε άποψη –μουσικά και ηχητικά -, εξαιρετικές ηχογραφήσεις που για πρώτη φορά συγκεντρώνονται εδώ στο σύνολό τους. Οποιοσδήποτε ενδιαφέρεται για τη βασική εργογραφία της μουσικής για βιολοντσέλο θα έπρεπε να τις μελετήσει και ασφαλώς να τις απολαύσει στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό με συνοδό του Ρόουζ ορισμένες από τις «πέντε μεγάλες» αμερικανικές ορχήστρες της χρυσής εποχής και τους μαέστρους τους.

Τελευταία Νέα