Ο Μάρτιν Σουλτς μέσα σε έναν χρόνο τα είδε όλα. Βρέθηκε στο απόγειο της δημοφιλίας του, όταν ξεκίνησε τη μάχη για να εκθρονίσει την Ανγκελα Μέρκελ από την καγκελαρία. Απέτυχε παταγωδώς, αλλά χθες υπέγραψε μια κυβερνητική συμφωνία με τα δεξιά κόμματα που υποχρεώνει τη Χριστιανοδημοκράτισσα Μέρκελ να γίνει αυτό που ανεπίσημα πάντα ήταν, η καλύτερη Σοσιαλδημοκράτισσα πρωθυπουργός της Γερμανίας, αυτή τη φορά και με τη βούλα. Αλλά η μεγαλύτερη νίκη του επί της Μέρκελ έφερε και την απομάκρυνσή του από την προεδρία του κόμματός του. Είχε εκλεγεί παμψηφεί τον Μάρτιο του 2017 πρόεδρος του SPD, αλλά χθες ανακοίνωσε ότι μετά το εσωκομματικό δημοψήφισμα στο SPD θα παραδώσει τα ηνία του κόμματος στην Αντρέα Νάλες, που είναι ήδη κοινοβουλευτική ηγέτις του κόμματος και θα είναι η πρώτη γυναίκα πρόεδρος στα 155 χρόνια ιστορίας του SPD.

Είναι «σαφής η σοσιαλδημοκρατική σφραγίδα που έχει το κυβερνητικό πρόγραμμα», είπε ο Μάρτιν Σουλτς στην κοινή εμφάνιση με την Ανγκελα Μέρκελ και τον Χορστ Ζεεχόφερ μετά τη μαραθώνια διαπραγμάτευση 37 ωρών για την κυβερνητική συμφωνία.

Η Μέρκελ δεν το σχολίασε, είναι άλλωστε προς το συμφέρον της να εμφανιστεί ο Σουλτς στο κόμμα του νικηφόρος για να πείσει και τη δύσπιστη βάση του SPD να εγκρίνει το κυβερνητικό πρόγραμμα στο εσωκομματικό δημοψήφισμα. Η επιτυχία του Σουλτς είναι προϋπόθεση για τη δική της επανεκλογή στην καγκελαρία.

Ωστόσο, ο τρίτος της συγκυβέρνησης, ο Χριστιανοκοινωνιστής Χορστ Ζεεχόφερ, δεν άφησε αναπάντητο το σχόλιο του Σουλτς. «Δεν είναι ακόμα η Ασερ-μίτβοχ (ένα είδος πολιτικής Τσικνοπέμπτης των Γερμανών, κατά την οποία οι πολιτικοί επιδίδονται σε επιθέσεις κατά των αντιπάλων τους) και είμαστε όλοι αρκετά κουρασμένοι» είπε ο πρόεδρος των Χριστιανοκοινωνιστών. Διεκδικεί και αυτός τη δική του σφραγίδα στο κυβερνητικό πρόγραμμα και το πέτυχε στα θέματα της μετανάστευσης, περνώντας ουσιαστικά το πλαφόν των 200.000 προσφύγων ετησίως για τη Γερμανία.

Αναμφίβολα το κυβερνητικό πρόγραμμα και κυρίως η σύνθεση της νέας κυβέρνησης μεγάλου συνασπισμού έχει έντονο σοσιαλδημοκρατικό χρώμα. To SPD όχι μόνο διατηρεί το υπουργείο Εξωτερικών, που παραδοσιακά πηγαίνει στον δεύτερο κυβερνητικό εταίρο, θα το αναλάβει κιόλας ο ίδιος ο Μάρτιν Σουλτς. Στη νέα κυβέρνηση θα έχει και το υπουργείο Οικονομικών, το οποίο είναι νευραλγικής σημασίας τόσο στο εσωτερικό, με την αυτοτέλεια που διαθέτει στη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών εσόδων, όσο και στην ευρωζώνη, με τη συμμετοχή του υπουργού Οικονομικών στο Eurogroup. Νέος υπουργός Οικονομικών προορίζεται ο σημερινός τοπικός πρωθυπουργός του Αμβούργου Ολαφ Σολτς, που θα αναλάβει ταυτόχρονα και αντικαγκελάριος. Στους Χριστιανοδημοκράτες είναι έντονη η δυσφορία για τις υποχωρήσεις με τις οποίες η Μέρκελ εξαγόρασε τη συγκατάθεση του SPD, «είμαστε τυχεροί που κρατήσαμε την καγκελαρία», λένε οι επικριτές της.

Είναι τόσο φτωχή η «σοδειά» για τη Μέρκελ, ώστε η καγκελάριος αναγκάστηκε να εξάρει τη σημασία του υπουργείου Οικονομίας που «επανέρχεται έπειτα από πολλά χρόνια στο CDU». Θα το αναλάβει ο Πέτερ Αλτμάιερ, ο άνθρωπος της Μέρκελ για όλες τις δουλειές. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα παραμείνει στο υπουργείο Αμυνας, αλλά εκτός κυβέρνησης θα βρεθεί ο σημερινός υπουργός Εσωτερικών Τόμας ντε Μεζιέρ, όπως και η Ανεγκρέτ Κραμπ – Καρενμπάουερ, πρωθυπουργός στο κρατίδιο Σάαρ, το όνομα της οποίας ακουγόταν για τη διαδοχή της Μέρκελ.

Σοσιαλδημοκρατικό χρώμα έχει και η ευρωπαϊκή πολιτική που θα ακολουθήσει το Βερολίνο την επόμενη τετραετία. «Η Γερμανία θα πληρώσει περισσότερα στον προϋπολογισμό της ΕΕ» είπε ο Μάρτιν Σουλτς για το κενό που αφήνει η έξοδος της Βρετανίας από την ΕΕ. Στον «προϋπολογισμό επενδύσεων» της ευρωζώνης θα μπει και «φρέσκο χρήμα», ενώ ο ESM θα μετεξελιχθεί με την ενίσχυση δισεκατομμυρίων σε ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο. Συχνά η εικόνα γίνεται καθαρότερη μέσα από την κριτική των αντιπάλων. «Προϋπολογισμός της ευρωζώνης, υπουργός Οικονομικών, περισσότερα λεφτά για την ΕΕ, γιατί δεν φέρνουν κατευθείαν τον Μακρόν στην καγκελαρία;» σχολίασε ο Αλεξάντερ Γκάουλαντ, κοινοβουλευτικός ηγέτης του ακροδεξιού ΑfD.

«Η Αριστερά» επενδύει στους αντιπάλους του GroKo μέσα στο SPD, «αυτή η συμφωνία δεν μπορεί να εγκριθεί από έναν πεπεισμένο Σοσιαλδημοκράτη» σχολίασε ο Ντίτμαρ Μπαρτς, κοινοβουλευτικός ηγέτης του Λίνκε. Οι αντίπαλοι τoυ μεγάλου συνασπισμού με πρωτεργάτη τον πρόεδρο των Γιούζος θα συνεχίσουν τη μάχη μέχρι το εσωκομματικό δημοψήφισμα στις 3-4 Μαρτίου. Η καμπάνια του κατά του GroKo έφερε στο SPD από την έναρξη της χρονιάς πάνω από 24.339 νέα μέλη, φτάνοντας τις 463.723, που έχουν στα χέρια τους την τύχη της νέας κυβέρνησης της Γερμανίας.

Τα συνδικάτα πάντως χαιρέτισαν τη συμφωνία, «οι εργαζόμενοι παίρνουν πολύ περισσότερα με τον GroKo απ’ ό,τι θα έπαιρναν με την «Τζαμάικα» (σ.σ.: τον συνασπισμό CDU/CSU, FDP και Πρασίνων)» σχολίασε ο Ράινερ Χόφμαν, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Γερμανικών Συνδικάτων DGB. Για παράδειγμα, το δικαίωμα επιστροφής από τη μερική στην πλήρη απασχόληση, η σταθεροποίηση μεσοπρόθεσμα των συντάξεων, αλλά και ο περιορισμός των συμβάσεων ορισμένου χρόνου θα είναι εξαίρεση και όχι ο κανόνας, μολονότι το SPD θα ήθελε να εξαλειφθούν.

Ολαφ Σολτς

Από το δημαρχείο του Αμβούργουστο υπουργείο Οικονομικών

Ο δήμαρχος της πόλης του Αμβούργου, επικεφαλής της τοπικής κυβέρνησης του ομώνυμου κρατιδίου και ένας από τους αντιπροέδρους του SPD θα είναι πιθανότατα ο νέος υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας. Ο φιλοευρωπαίος, πραγματιστής Ολαφ Σολτς θεωρούνταν από πολλούς επίδοξος διάδοχος του Μάρτιν Σουλτς στην ηγεσία του κόμματος. Πεποίθηση που ενισχύθηκε με τη δημοσίευση ενός κειμένου του τον Οκτώβριο με τον τίτλο «Καμία υπεκφυγή! Απαντήσεις στις ερωτήσεις του μέλλοντος! Ξεκάθαρες αρχές!», στο οποίο σκιαγραφούσε μία εντελώς διαφορετική πορεία για το SPD από εκείνη που χάρασσε ο Σουλτς, ενώ και στις συνεντεύξεις του εξέφραζε τη διαφωνία του ανοιχτά.

Το 2017 ήταν μία δύσκολη χρονιά για εκείνον. Τον Ιούλιο, όταν το Αμβούργο φιλοξένησε τη Σύνοδο του G20, σημειώθηκαν βίαιες διαδηλώσεις που τον ανάγκασαν να ζητήσει δημοσίως συγγνώμη για τα κενά ασφαλείας, ενώ στο συνέδριο των Σοσιαλδημοκρατών τον Δεκέμβριο, στο οποίο ο Σουλτς επανεξελέγη στην ηγεσία του κόμματος έστω και αποδυναμωμένος, ο Σολτς ήταν ο αντιπρόεδρος που εξελέγη με το χαμηλότερο ποσοστό.

Κάποιοι φοβούνται ότι ο Σολτς, που έχει ταχθεί υπέρ της αύξησης του κατώτατου μισθού, θα οδηγήσει σε εκτροχιασμό των κρατικών δαπανών, ανατρέποντας το περίφημο «μαύρο μηδενικό», τον ισοσκελισμένο προϋπολογισμό που πέτυχε ο προκάτοχός του. Αλλοι ευελπιστούν ότι θα ακολουθήσει τη γραμμή Σόιμπλε στα δημοσιονομικά της Γερμανίας, επιδεικνύοντας όμως διαλλακτικότητα έναντι φτωχότερων μελών της ευρωζώνης, όπως η Ελλάδα.

Αντρεα Νάλες

Η πρώτη γυναίκα που παίρνει το τιμόνι του SPD

Η πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του SPD και πρώην υπουργός Εργασίας θα είναι η πρώτη γυναίκα επικεφαλής του κόμματος, μετά τη φημολογούμενη ανάληψη του υπουργείου Εξωτερικών από τον Μάρτιν Σουλτς.

Εκπρόσωπος της αριστερής πτέρυγας του κόμματος και ένθερμη υποστηρίκτρια των δικαιωμάτων της εργατικής τάξης – επί υπουργίας της εισήχθη εν μέσω αντιδράσεων στη Γερμανία ο κατώτατος μισθός –, η Aντρεα Νάλες δεν μασάει τα λόγια της. Τα γερμανικά Μέσα τη χαρακτήρισαν «ηρωίδα» του συνεδρίου του Δεκεμβρίου, καθώς η ομιλία της υπήρξε η πιο παθιασμένη όλων σε ένα κατά τα λοιπά χλιαρό κλίμα. Στους ώμους της θα πέσει το βάρος της αναδιάρθρωσης του κόμματος μετά την εκλογική ήττα του Σεπτεμβρίου, στο πλαίσιο της οποίας θεωρείται ότι θα τοποθετήσει περισσότερες γυναίκες σε θέσεις – κλειδιά.

Η 48χρονη Νάλες είναι «επαγγελματίας» πολιτικός. Στα 18 της έγινε μέλος του SPD, σε ηλικία 25 ετών επικεφαλής της Νεολαίας του κόμματος, στα 39 γενική γραμματέας και τέλος υπουργός Εργασίας και επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας.

Πρόκειται αδιαμφισβήτητα για την ισχυρότερη και ταχύτερα ανερχόμενη γυναικεία παρουσία στη γερμανική πολιτική αυτήν τη στιγμή. Εξαιτίας της αποφασιστικότητάς της αλλά και της ανάδειξής της στην ηγεσία του κόμματος έπειτα από μια μεγάλη αποτυχία του προκατόχου της, συχνά παραλληλίζεται με την Ανγκελα Μέρκελ, αν και η εποχή της μιας αρχίζει ουσιαστικά στο ξεκίνημα του τέλους της άλλης.