Αναζήτηση
Μπροστά σε προσφυγικές ροές αναμένεται να βρεθεί ξανά η Ελλάδα. Αυτή τη φορά δεν θα είναι διά θαλάσσης –ο αριθμός των προσφύγων που εισέρχονται στη χώρα είναι περιορισμένος –αλλά διά αέρος. Μέσω των επαναπροωθήσεων από άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Πράσινο φως για ενεργοποίηση της Συνθήκης του Δουβλίνου δόθηκε από τη Γερμανία, όπως επιβεβαίωσε ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας σε συνέντευξή του στη γερμανική τηλεόραση ARD.
Πρακτικά αυτό συνεπάγεται ότι πρόσφυγες οι οποίοι είχαν φτάσει αρχικά στη χώρα μας –και άρα αποτελούσε την πρώτη πύλη εισόδου σε ευρωπαϊκά σύνορα –και στη συνέχεια μετέβησαν στην Γερμανία, τώρα θα πάρουν εισιτήριο επιστροφής στην Ελλάδα. Αυτή είναι εξάλλου η πρόβλεψη της Συνθήκης του Δουβλίνου, η οποία είχε παγώσει από το 2011 εξαιτίας των αυξημένων αφίξεων προσφύγων στη χώρα, αλλά και της καταδίκης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που έκρινε ακατάλληλες και ανεπαρκείς τις συνθήκες κράτησης και διαβίωσης των προσφύγων στην Ελλάδα, καθώς και το σύστημα χορήγησης ασύλου.
Ετσι, την περίοδο εκείνη αρκετές χώρες (όπως, εκτός από τη Γερμανία, η Δανία, η Νορβηγία, η Φινλανδία και η Ελβετία) είχαν ανακοινώσει πως θα διακόψουν τις επαναπροωθήσεις προς την Ελλάδα. Στα τέλη του περασμένου έτους, η Κομισιόν είχε ανοίξει τον δρόμο για επανεργοποίηση της διαδικασίας από τα μέσα Μαρτίου 2017.
«Πριν από λίγες μέρες εγκρίναμε μικρό αριθμό επιστροφών προσφύγων, που σχετίζονται με τον Κανονισμό του Δουβλίνου, από τη Γερμανία και μερικές άλλες χώρες – μέλη της ΕΕ» ανέφερε ο Γιάννης Μουζάλας. «Υπήρχε πίεση από χώρες της ΕΕ να αρχίσουμε να αποδεχόμαστε και πάλι επαναπροωθήσεις» σημείωσε και πρόσθεσε: «Κατανοώ ότι οι κυβερνήσεις θέλουν να δείξουν στους πολίτες ότι κάνουν κάτι. Γι’ αυτό θέλω να τις βοηθήσω».
Ενδιάμεσος σταθμός. Απαντώντας σε σχετικό ερώτημα της γερμανικής τηλεόρασης ARD, το γερμανικό υπουργείο Εσωτερικών επισημαίνει ότι για την επιστροφή προσφύγων το Βερολίνο υιοθετεί τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του περασμένου Δεκεμβρίου, με την οποία είναι πλέον εφικτή, υπό αυστηρές προϋποθέσεις, η επιστροφή προσφύγων στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με τη σύσταση της Κομισιόναπό την επανενεργοποίηση του Κανονισμού του Δουβλίνου για την Ελλάδα, εξαιρούνται όσοι εισήλθαν στην ΕΕ πριν από τα μέσα Μαρτίου, αλλά καιοι λεγόμενες ευπαθείς ομάδες, όπως οι ασυνόδευτοι ανήλικοι.
Παράλληλα,οι Βρυξέλλες ζητούν από την Αθήνα να διαβεβαιώνει κάθε χώρα που επαναπροωθεί αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα ότι η στέγη που θα προσφέρεται στους πρόσφυγες πληροί τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές.
«Μέχρι τις 31 Ιουλίου 2017 κατατέθηκαν στις ελληνικές Αρχές συνολικά 392 αιτήσεις» σημειώνει το γερμανικό υπουργείο, προσθέτοντας ότι «οι συγκεκριμένες ημερομηνίες επαναπροώθησης στην Ελλάδα εξαρτώνται από τις ελληνικές Αρχές».
Σύμφωνα, πάντως, με την έρευνα του γερμανικού τηλεοπτικού σταθμού, οι επαναπροωθήσεις στην Ελλάδα δεν αφορούν μόνο περιπτώσεις που σχετίζονται με τον Κανονισμό του Δουβλίνου, αλλά και πρόσφυγες που έχουν ήδη λάβει άσυλο στην Ελλάδα, οι οποίοι ωστόσο συνέχισαν το ταξίδι τους στη Βόρεια Ευρώπη λόγω των κακών συνθηκών διαβίωσης στην Ελλάδα.
Σε κάθε περίπτωση, μεγάλο μέρος προσφύγων και μεταναστών βλέπει την Ελλάδα μόνο ως σταθμό προς τον προορισμό του, που είναι άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Δεν είναι τυχαίο πως πολλοί επιλέγουν να μη ζητήσουν άσυλο στην Ελλάδα ή, εάν το κάνουν, δεν ολοκληρώνουν τη διαδικασία.
«Γκρίζα ζώνη».Το θέμα της αναθεώρησης της Συνθήκης του Δουβλίνου έχει πάντως τεθεί στο τραπέζι των ευρωπαϊκών οργάνων εδώ και καιρό. «Ο Κανονισμός του Δουβλίνου δεν λειτουργεί βέβαια πλέον. Εφαρμόζεται ωστόσο έως ότου αντικατασταθεί από ένα καινούργιο σύστημα. Προς το παρόν είναι μια γκρίζα ζώνη» σχολίασε χαρακτηριστικά ο αρμόδιος επίτροπος Μετανάστευσης Δημήτρης Αβραμόπουλος.
Αναφερόμενος σε κάποιο προσχέδιο νέας συνθήκης τον περασμένο Μάρτιο, και ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής είχε αναφέρει πως «ο νέος Κανονισμός του Δουβλίνο δεν μπορεί να εφαρμοστεί και αν τύχει μια κρίση όπως του 2015 θα καταπέσει».
Κρίσιμος παράγοντας είναι βέβαια –όπως και η ίδια η Κομισιόν σημείωνε στη σύστασή της το περασμένο έτος –πως η πιθανή επανεργοποίηση του Κανονισμού του Δουβλίνου θα πρέπει να συνδεθεί με τις προβλέψεις για την αναλογική κατανομή προσφύγων σε χώρες – μέλη της ΕΕ, προκειμένου να μη συσσωρεύονται στις χώρες εισόδου όπως είναι η Ελλάδα ή η Ιταλία.
Παράλληλα, αγκάθι εξακολουθεί να αποτελεί το γεγονός πως η Συνθήκη του Δουβλίνου δίνει τη δυνατότητα στην Ελλάδα ως κράτος – μέλος της ΕΕ να επιστρέψει πρόσφυγες και μετανάστες στη χώρα που ήταν ο τελευταίος σταθμός του ταξιδιού τους πριν από την είσοδο σε ευρωπαϊκό έδαφος. Μόνο που στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για την Τουρκία, η οποία δεν ανταποκρίνεται θετικά στην εφαρμογή του σχετικού όρου.
