«Στα ασπρόμαυρα καρέ του από κέντρα φιλοξενίας προσφύγων και προσφυγικούς καταυλισμούς, οι φιγούρες προσφύγων μετασχηματίζονται σε μια απάνθρωπη μάζα χωρίς σαφή χαρακτηριστικά προσώπου». Με αυτά τα λόγια σχολίασε το έργο του Ιρλανδού Ρίτσαρντ Μοζ, στον οποίο χθες το βράδυ απένειμε το διεθνές βραβείο φωτογραφίας Prix Pictet ο πρώην γενικός γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, Κόφι Ανάν.

Λίγες ώρες πριν είχε μιλήσει στη βρετανική εφημερίδα «Γκάρντιαν» για τους 12 υποψηφίους για το έπαθλο του σημαντικού φωτογραφικού διαγωνισμού, που φέτος είχε θέμα τον δημόσιο χώρο. «Ο καθένας έχει απαθανατίσει εξαιρετικές εικόνες, που αντιμετωπίζουν το θέμα του χώρου με πρωτοτυπία και αφηγηματική δύναμη. Η Μάντι Μπάρκερ, π.χ., δημιουργεί λαμπρούς τεχνητούς κόσμους στους οποίους τα πλαστικά σωματίδια που «πνίγουν» τους ωκεανούς μας παρουσιάζονται σαν αιωρούμενοι μικροοργανισμοί σε σταγόνες νερού. Η επιστημονική έρευνα έχει βρει ότι το πλαγκτόν καταναλώνει μικροσκοπικά πλαστικά σωματίδια, τα οποία αντιλαμβάνεται ως τροφή. Δεδομένου ότι βρίσκονται στη βάση της τροφικής αλυσίδας, το πλαγκτόν αποτελεί σημαντική πηγή τροφής για μεγαλύτερα πλάσματα. Ο δυνητικός αντίκτυπος στη θαλάσσια ζωή και τελικά στην ανθρωπότητα προκαλεί βαθιά ανησυχία» παρατηρεί ο νομπελίστας διπλωμάτης.

Ο Σεργκέι Πονομαριόφ όπως και ο νικητής Μοζ επικεντρώνονται στην κρίση των προσφύγων και της μετανάστευσης, που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρώπη. «Οι φωτογραφίες του Πονομαριόφ δείχνουν ανθρώπους σε απόγνωση, που δεν έχουν πια τίποτα να χάσουν. Εχουν όμως βρει με κάποιο τρόπο τη δύναμη να πραγματοποιήσουν ένα επικίνδυνο θαλάσσιο ταξίδι με την υπόσχεση μιας καλύτερης ζωής και την ελπίδα ότι στον τελικό προορισμό θα τους περιμένει ένας ασφαλής χώρος. Εντέλει βρίσκονται στο κενό, βιώνοντας τον αποκλεισμό από τις σύγχρονες κοινωνίες».

ΟΙ ΠΟΛΕΙΣ. «Ο Μάικλ Γουλφ και ο Μπένι Λαμ έβαλαν στο φωτογραφικό κάδρο τους εκείνους που με προσωπικό κόστος εισχώρησαν στον κοινωνικό ιστό των πόλεών μας. Ο Λαμ επικεντρώνεται στις περιορισμένες συνθήκες διαβίωσης των φτωχότερων πολιτών του Χονγκ Κονγκ, για τους οποίους είναι σπίτι ένα δωμάτιο 4 τ.μ.

Ο Γουλφ, από την άλλη, απαθανάτισε τον ασφυκτικό συνωστισμό στα τρένα της Ιαπωνίας για να καταδείξει την έλλειψη χώρου και τις άθλιες εκφάνσεις ζωής στη χώρα. Περίπου 3,6 εκατ. Ιάπωνες χρησιμοποιούν τον σταθμό μετρό Σιντζούκου καθημερινά για τις μετακινήσεις τους. Ο Γουλφ εστίασε στα «κολλημένα» πάνω στα τζάμια του μετρό πρόσωπα στριμωγμένων επιβατών. Είναι σαφές ότι δεν είναι τρόπος ζωής. Ωστόσο, αυτές οι ζωές μένουν. Και ίσως στην ικανότητα να συνεχίσουμε στις αντιξοότητες βρίσκεται η ελπίδα για όλους μας. Ελπίζω ότι, παρά την καταστροφική ζημιά που έχουμε προκαλέσει στον φυσικό κόσμο και στις ζωές των πιο ευάλωτων συμπολιτών μας, δεν είναι πολύ αργά για να αντιστρέψουμε τη ζημιά».