Η Αριστερά, η σοσιαλδημοκρατία και τα στερεότυπα για την Ευρώπη

Ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστήμιου Αθηνών Παναγιώτης Κ. Ιωακειμίδης, τόσο από επιστημονική όσο και από την πλευρά της άμεσης συμμετοχής του στα ευρωπαϊκά και ελληνικά πολιτικά δρώμενα, δεν χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη παρουσίαση. Αποτελεί σταθερό πυλώνα της επιστημονικής κοινότητας ως ειδικός στα ευρωπαϊκά θέματα, ενώ είναι και συνεπής σοσιαλδημοκράτης.

Στο βιβλίο του, που χωρίζεται σε τρεις ενότητες, συμπεριλαμβάνονται παρεμβάσεις που δημοσιεύονται για πρώτη φορά αλλά οι περισσότερες αποτελούν αναδημοσιεύσεις. Κείμενα που τα επαλήθευσε η πορεία των πραγμάτων, αλλά δεν είναι προφητείες, γραμμένα με επιστημονική γνώση και πολιτική ανησυχία, τα οποία μπορούν να λειτουργήσουν ως εργαλεία για να προδιαγράψουμε τις πιθανές εξελίξεις. Κείμενα που επιχειρούν να απαντήσουν σε ερωτήματα όπως αν μπορεί να ξεπεραστεί και πώς η ευρωπαϊκή και η ελληνική κρίση, αν μεταρρυθμίζεται η Ελλάδα, αν αλλάζει ο ΣΥΡΙΖΑ και τέλος τι πρέπει να αλλάξει στην σημερινή ευρωπαϊκή αλλά και στην όποια ελληνική σοσιαλδημοκρατία.

Ο Ιωακειμίδης, στην πρώτη ενότητα με τίτλο «Η φύση της κρίσης», τονίζει ότι το μέγα πρόβλημα της Ευρώπης δεν είναι τόσο το οικονομικό όσο το ότι αυτή εμφανίζεται αποκομμένη από τους ευρωπαίους πολίτες μαστιζόμενη από μια βαριά κρίση νομιμοποίησης. Αυτή η κρίση νομιμοποίησης τροφοδοτείται από τις ατέλειες της οικονομικής και νομισματικής ενοποίησης (ΟΝΕ), αλλά και από τις συνεχιζόμενες πολιτικές λιτότητας. Η ατελής ΟΝΕ αλλά και οι προκλήσεις της αυξανόμενης ισχύος της αυταρχικής πουτινικής Ρωσίας, η αυξανόμενη εισροή προσφύγων και μεταναστών από τη Μέση Ανατολή και την Αφρική, η αυξανόμενη ένταση στην ίδια περιοχή θέτουν άμεσα καθήκοντα στην ΕΕ. Αυτά αφορούν την ολοκλήρωση της ΟΝΕ, την προώθηση πολιτικών οικονομικής ανάπτυξης, πολιτικών για τη μετανάστευση, την αμυντική ολοκλήρωση και την πολιτική ενοποίηση.

Ο συγγραφέας περιγράφει τις αιτίες της ελληνικής κρίσης σαν μια πυραμίδα στην κορυφή της οποίας είναι το δημοσιονομικό πρόβλημα, μετά βρίσκεται το οικονομικό, ακολουθεί το πολιτικό σύστημα και στη βάση βρίσκεται το πολιτιστικό στοιχείο. Σε αντίθεση με άλλους συγγραφείς, όπως ο Δημήτρης Σκάλκος, ο οποίος στο βιβλίο του «Αλλάζει η Ελλάδα;» (Επίκεντρο) ρίχνει το βάρος στη λειτουργία των θεσμών, ο Ιωακειμίδης τονίζει ιδιαίτερα την πολιτισμική διάσταση της ελληνικής κρίσης.

Η δεύτερη ενότητα έχει τίτλο «Ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ευρώπη». Εδώ κυρίως περιλαμβάνονται άρθρα που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «the Books’ Journal» από τον Μάρτιο μέχρι τον Οκτώβριο του 2015. Ενώ η Ευρώπη αντιμετώπιζε τόσο σοβαρά διλήμματα, στην Ελλάδα τον Ιανουάριο του 2015 ανήλθε στην εξουσία ένας εθνολαϊκιστικός συνασπισμός, ο οποίος δεν ήθελε και δεν μπορούσε να καταλάβει τον τρόπο λειτουργίας του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Ο ΣΥΡΙΖΑ «ξεγέλασε» εαυτούς (ελληνικό λαό) και γελοιοποίησε αλλήλους (εταίρους) με θεωρίες του τύπου ότι για την κρίση φταίνε τα Μνημόνια, οι τοκογλύφοι δανειστές, ο Σόιμπλε, η Μέρκελ, όλοι οι άλλοι εκτός από το μοντέλο του ελληνικού κρατισμού και των πελατειακών σχέσεων. Ανήλθε έτσι στην εξουσία μια κυβέρνηση που ποτέ δεν πίστεψε ότι αποτελεί κομμάτι της ευρωπαϊκής ενότητας (one of us) και με το δασκαλίστικο ύφος της (to lecture them) κατάφερε, όχι να αλλάξει την Ευρώπη, όπως πίστευε, αλλά να συρθεί στο πιο βαρύ Μνημόνιο.

Ο Ιωακειμίδης δεν πιστεύει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να μετατραπεί σε σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Εύχεται μόνο, για το καλό της χώρας και όχι του ΣΥΡΙΖΑ ή κάποιων άλλων συμφερόντων, να μπορέσει να μετατραπεί από ένα κόμμα της ευρωπαϊκής προνεωτερικής ριζοσπαστικής Αριστεράς σε ένα κόμμα που «ως ριζοσπαστική Αριστερά μπορεί να είναι και γνήσια ευρωπαϊκή Αριστερά». Μακάρι, θα πρόσθετα, για το καλό όλων μας. Οψόμεθα.