Η Σουζάνα Χόραλ είναι μια νεαρή σουηδέζα γραφίστρια που πριν από τρία χρόνια λανσάρισε μαζί με μια συμπατριώτισσά της μια μάρκα πολυτελών παπουτσιών. Μιλάμε για χειροποίητα μοντέλα που πωλούνται στη Νέα Υόρκη, στο Λονδίνο και στο Τόκιο έναντι 1.000 ευρώ. Πρόσφατα, πέρασε ένα τριήμερο στην οικογενειακή επιχείρηση του καινούργιου προμηθευτή της, σε ένα χωριό νοτίως του Πόρτο. Κι έφυγε ενθουσιασμένη. Ο τύπος δούλευε πιο γρήγορα από τον προηγούμενο προμηθευτή της στο Μιλάνο και της κόστιζε 30% λιγότερο. Το μόνο κακό είναι ότι θα έχανε τη στάμπα «made in Italy». Οπως αποδείχθηκε όμως, κανείς από τους πελάτες της δεν είχε πρόβλημα.

Στις αρχές της περασμένης δεκαετίας, η επέλαση της Κίνας στον κλάδο της κλωστοϋφαντουργίας και της ένδυσης προκάλεσε βαθιά κρίση στην Ευρώπη. Η πορτογαλική κλωστοϋφαντουργία, πυλώνας της εθνικής βιομηχανίας, έχασε μέσα σε λίγα χρόνια το 30% της παραγωγής και των θέσεων εργασίας. Αλλά οι επιχειρήσεις της ανασυντάχθηκαν, ανακαινίστηκαν, προσαρμόστηκαν, επένδυσαν και γρήγορα ξαναβρήκαν τη θέση τους στην αγορά. Την ίδια περίοδο, οι ελληνικές επιχειρήσεις στρέφονταν στο χρηματιστήριο και στις κρατικές προμήθειες. Και δεν σταμάτησαν να μαραζώνουν.

Κάπως έτσι φθάσαμε στο φθινόπωρο του 2015. Στην Πορτογαλία, η κεντροδεξιά κυβέρνηση επανεκλέγεται, έστω και αποδυναμωμένη, με την υπόσχεση ότι θα ηγηθεί μιας δυναμικής ανάκαμψης της οικονομίας: μόνο το μερίδιο των εξαγωγών αυξήθηκε μέσα σε δέκα χρόνια από το 26% στο 40% του ΑΕΠ και μέχρι το 2020 αναμένεται να φθάσει το 50%. Στην Ελλάδα, ο αριστερός πρωθυπουργός επανεκλέγεται, έστω και αποδυναμωμένος, και αξιοποιεί την επίσκεψή του στις Ηνωμένες Πολιτείες για να ζητήσει από τους ξένους επενδυτές να εμπιστευθούν την Ελλάδα. Οχι όμως επειδή θα αποκομίσουν μακροπρόθεσμα ένα αξιοπρεπές κέρδος. Αλλά επειδή η Ελλάδα έχει αδικηθεί, έχει υπονομευθεί, έχει πληγωθεί. Οχι για οικονομικούς, αλλά για ηθικούς, ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους.

Στην Πορτογαλία, ο όμιλος LMA που ειδικεύεται στα αθλητικά παπούτσια πανηγυρίζει επειδή, μετά την αύξηση των τιμών στην Ασία, συγκαταλέγει και πάλι την Adidas στους πελάτες της. Στην Ελλάδα, ο Πρωθυπουργός περιλαμβάνει, επιτέλους, τις ξένες επενδύσεις στις άμεσες προτεραιότητές του. Μένει να ανακοινώσει τα κίνητρα.