Νέα Βουλή ταυτότητα ψάχνει

Τα στιγμιότυπα με Πρόεδρο του Κοινοβουλίου να σχολιάζει αρχηγούς κομμάτων, να συγκρούεται από την έδρα με βουλευτές αλλά και να μην κατεβαίνει από το προεδρείο ενώ προηγουμένως είχε τοποθετηθεί ως βουλευτής αποτελούν παρελθόν. Στην ανατολή της ΙΖ’ Κοινοβουλευτικής Περιόδου οι αλλαγές είναι αισθητές. Αφενός, είναι η δεύτερη φορά μέσα σε εννέα μήνες που το Κοινοβούλιο γνωρίζει νέα σύνθεση. Αφετέρου, οι περισσότεροι εκ των πρωταγωνιστών –δηλαδή οι συνήθεις ύποπτοι των καβγάδων –της προηγούμενης Συνόδου θα λάμψουν διά της απουσίας τους από την Ολομέλεια και τις αίθουσες των Επιτροπών αφού δεν κατάφεραν να επανεκλεγούν.

Οι περισσότερες εκτιμήσεις ήθελαν τη Βουλή που συγκροτήθηκε από τις εκλογές του Ιουνίου του 2012 να είναι η χειρότερη της Μεταπολίτευσης. Στη διαπίστωση είχε συμβάλει τότε η νωπή τοποθέτηση του ακροδεξιού κόμματος της Χρυσής Αυγής στον πολιτικό χάρτη. Αυτό με την παρουσία του κατάφερε να κατεβάσει αισθητά το επίπεδο του κοινοβουλευτισμού. Μεταξύ των άλλων, εισήγαγε αγοραία γλώσσα και χουλιγκανικές συμπεριφορές στον κοινοβουλευτικό βίο. Οι εκπρόσωποί του βέβαια δεν ήταν οι μόνοι. Ανάλογα γαϊτανάκια με απειλές για κρεμάλες και ραντεβού σε γουναράδικα έσυραν την ίδια περίοδο και βουλευτές των ΑΝΕΛ και του ΣΥΡΙΖΑ, όπως η Ραχήλ Μακρή και ο Βαγγέλης Διαμαντόπουλος.

Δύο χρόνια αργότερα, οι αρχικές εκτιμήσεις διαψεύσθηκαν μερικώς. Τελικώς –ή προς το παρόν τουλάχιστον –η σύνθεση της Εθνικής Αντιπροσωπείας που προέκυψε από την κάλπη του περασμένου Ιανουαρίου αποδείχθηκε με σημαντική διαφορά χειρότερη. Σε αυτή μολονότι η σύνθεση των Κοινοβουλευτικών Ομάδων –με εξαίρεση τις αυξομειώσεις των δύο πρώτων και την παρθενική είσοδο του Ποταμιού –παρέμεινε ίδια, εντοπίστηκε μία ειδοποιός διαφορά: δεν είχαμε μόνο τα «κακά» πρόσωπα των εκλογών του 2012. Αλλά αυτά δρούσαν με πολύ κακούς όρους.

Τι αλλάζει; Οι εγγυήσεις για λιγότερο θέαμα και περισσότερη ουσία του προτεινόμενου από την κυβέρνηση για την Προεδρία της Βουλής. Ο Νίκος Βούτσης, υπέρμαχος της άποψης πως «εκείνοι που αναλαμβάνουν θεσμικούς ρόλους πρέπει να διακρίνονται μέσα από το λειτούργημα που ασκούν», αναμένεται να επαναφέρει τη Βουλή σε ρυθμούς κανονικότητας. Αυτή εκτείνεται σε όλο το κοινοβουλευτικό φάσμα: από το τέλος του προεδρικού συγκεντρωτισμού μέχρι και την επιστροφή της λειτουργίας του Κοινοβουλίου σε φυσιολογικά ωράρια.

Επιπλέον η Εθνική Αντιπροσωπεία εμφανίζεται ανανεωμένη κατά 23%. Στο κοινοβουλευτικό τοπίο κάνουν νέα εμφάνιση συνολικά 70 πρόσωπα. Από αυτά τα 61 είναι «πρωτάκια» αφού περνούν πρώτη φορά το κατώφλι της, ενώ τα εννέα έχουν εκλεγεί βουλευτές στο παρελθόν –όπως για παράδειγμα ο Μάρκος Μπόλαρης και η Χαρά Κεφαλίδου. Σύμφωνα με τα στοιχεία, ο ΣΥΡΙΖΑ γνωρίζει τη μεγαλύτερη ανανέωση με 43 καινούργια πρόσωπα. Ακολουθούν η ΧΑ και η Δημοκρατική Συμπαράταξη (ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜΑΡ) με έξι και πέντε νέους βουλευτές αντίστοιχα, ενώ τις μικρότερες διαφοροποιήσεις σημειώνουν ΝΔ, ΚΚΕ και Το Ποτάμι –με τρεις, δύο και έναν νέο βουλευτή αντίστοιχα.

Παράλληλα η νέα Βουλή είναι οκτακομματική αφού με το οριακό ποσοστό 3,39% η Ενωση Κεντρώων του Βασίλη Λεβέντη κατόρθωσε να εκλέξει εννέα βουλευτές. Σημειώνεται ότι στην αρχική μορφή της προηγούμενης Βουλής είχαν εκλεγεί επτά κόμματα. Λίγες ημέρες ωστόσο πριν από τη διάλυσή της, η διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ και η ίδρυση της Λαϊκής Ενότητας διαμόρφωσαν τη σύνθεσή της στα οκτώ κόμματα.

Η μέση ηλικία των εθνικών αντιπροσώπων εξακολουθεί να κινείται με πτωτικές τάσεις. Η χώρα εξακολουθεί να έχει τον νεότερο πρωθυπουργό –ο Αλέξης Τσίπρας είναι 41 ετών –και η γενιά των τριαντάρηδων της νέας Βουλής προέρχεται κυρίως από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ. Οι νεότεροι ηλικιακά βουλευτές κερδίζουν οριακό έδαφος και στη μεγάλη εικόνα. Και αυτό γιατί σχεδόν δύο στους 10 βουλευτές είναι γεννημένοι τις δεκαετίες του 1970 και 1980.

Στα αρνητικά της νέας Βουλής συγκαταλέγεται η υποχώρηση της παρουσίας των γυναικών. Συγκεκριμένα από το ποσοστό-ρεκόρ των 69 κυριών που αναδείχθηκαν στην προηγούμενη Σύνοδο, πλέον θα είναι λιγότερες κατά δεκατρείς. Θα έλεγε κανείς ότι η αριθμητική δύναμη των γυναικών στη Βουλή επιστρέφει στην εποχή του 2009 –σ.σ. τότε εξελέγησαν 53 γυναίκες.

Στη νέα Σύνοδο, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ αναμένεται να καθήσουν στα ίδια έδρανα με την προηγούμενη. Δεν αποκλείεται ωστόσο, ανάμεσά τους στα μπροστινά έδρανα, να τοποθετηθεί εμβόλιμη η Κοινοβουλευτική Ομάδα της Δημοκρατικής Συμπαράταξης ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜΑΡ. Ιδιες θέσεις στα ορεινά άκρα δεξιά θα κρατήσει η ΧΑ αλλά και το ΚΚΕ στην μπροστινή αριστερή γωνία. Οι τρεις μικρότερες κοινοβουλευτικές δυνάμεις –Το Ποτάμι, ΑΝΕΛ και ΕΚ –θα καθήσουν στα ορεινά έδρανα του κέντρου.

Μητσοτάκης, Μεϊμαράκης ή Γεωργιάδης; Στη ΝΔ, το πρόσωπο που θα κάθεται στην πρώτη θέση της πρώτης σειράς των εδράνων από τα δεξιά –και άρα θα είναι εκείνο που θα ηγείται του κόμματος στο μέλλον –αναμένεται να διαλευκανθεί το επόμενο διάστημα, δηλαδή από 25 Οκτωβρίου έως 1η Νοεμβρίου. Εως τότε στην παραδοσιακά προεδρική θέση θα κάθεται ο νυν αρχηγός Βαγγέλης Μεϊμαράκης –ενδεχομένως να συνεχίσει να κάθεται ο ίδιος αν η εσωκομματική κάλπη αναδείξει εξωκοινοβουλευτικό πρόσωπο (τον Απόστολο Τζιτζικώστα). Σε κάθε περίπτωση, η ΝΔ μετά την ήττα της αναμένεται να ασκήσει αισθητά σκληρότερη αντιπολίτευση από εκείνη που είχε συνηθίσει το προηγούμενο διάστημα.

Η παρουσία της Ενωσης Κεντρώων αναμένεται με ενδιαφέρον από τους παροικούντας την Βουλή. Ο πρόεδρος και τα στελέχη της θα προχωρήσουν σε γραφικά μονοπάτια ή θα προτιμήσουν έναν αμιγώς πολιτικό λόγο; Μένει να φανεί. Η έλευσή τους πάντως, εκτός από την εμφάνιση του νέου κόμματος στην Ολομέλεια, εισάγει και μια νέα συνήθεια στα κοινοβουλευτικά δρώμενα. Οπως έχει προαναγγείλει ο Βασίλης Λεβέντης, ανά εξάμηνο οι εννέα βουλευτές του θα παραδίδουν την έδρα τους στον επόμενο της εκλογικής λίστας της περιφέρειάς τους. Απώτερος σκοπός είναι να αποκτήσουν εμπειρία και να δοκιμαστούν στον κοινοβουλευτικό στίβο όσο το δυνατό περισσότερα στελέχη της ΕΚ.

Από τη νέα κοινοβουλευτική περίοδο θα απουσιάζει η προαναφερθείσα Ραχήλ Μακρή, η οποία ανακοίνωσε το τέλος της πολιτικής της καριέρας και την επιστροφή στη δουλειά της στο Δημόσιο. Αλλά και η τέως Πρόεδρος της Βουλής, η οποία εκτός του ότι μετακομίζει σε εξωτερικά γραφεία του Κοινοβουλίου επί της οδού Μητροπόλεως αναμένεται να επιστρέψει –έστω μέχρι την προκήρυξη των επόμενων εκλογών –και στα δικηγορικά καθήκοντά της. Αντιθέτως, ως απουσία με νόημα μεταφράζεται στη Βουλή το κενό έδρανο του Παναγιώτη Λαφαζάνη –στην πρώτη σειρά, γωνία, εξ αριστερών του ΣΥΡΙΖΑ. Με εξαίρεση τις εκλογές του 2004, ο Λαφαζάνης είχε εκλεγεί βουλευτής σε όλες τις αναμετρήσεις από το 2000. Η πρόσφατη μη επανεκλογή του αναμένεται να συμπαρασύρει στην αφάνεια και φράσεις που ταυτίστηκαν μαζί του όπως «κοινοβουλευτικό πραξικόπημα», «η χώρα έχει καταντήσει προτεκτοράτο/μπανανία» κ.λπ.

Στο Ποτάμι άδεια θα είναι τα έδρανα της Αντιγόνης Λυμπεράκη και του Νίκου Ορφανού, ενώ από τη ΝΔ θα λείπει ο Ευριπίδης Στυλιανίδης και από το ΚΚΕ η Ελένη Γερασιμίδου.