Είναι ένα μέτωπο ανοιχτό από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 –από τότε που υπάρχει ιδιωτική τηλεόραση. Ενα μέτωπο στο οποίο επένδυσαν πολιτικά όλα τα κόμματα που διεκδίκησαν και άσκησαν εξουσία τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια, χωρίς να έχει επιτευχθεί ποτέ ένα οριστικό ξεκαθάρισμα.
Το μέτωπο αναζωπύρωσε η κυβέρνηση την περασμένη Τετάρτη δίνοντας σε δημόσια διαβούλευση το πολυαναμενόμενο σχέδιό της για τη ρύθμιση του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου. Πρόκειται για ένα σχέδιο που, αν και περιέχει πολλές παλιές ιδέες, γνωστές από προηγούμενες απόπειρες ρύθμισης, προβλέπει χάραξη του χάρτη από μηδενική βάση.

Δεν αναγνωρίζει προτεραιότητα στους σταθμούς που ήδη λειτουργούν, ούτε καθορίζει τον αριθμό των καναλιών που θα λάβουν άδεια πανελλαδικής εμβέλειας, καθώς η σχετική αρμοδιότητα απονέμεται στον εκάστοτε υπουργό. Κι αυτά είναι δύο μόνο από τα επίμαχα σημεία της παρέμβασης, στην οποία (και αυτή) η κυβέρνηση έχει δώσει χαρακτήρα κεντρικής πολιτικής μάχης.

Χθες, ήταν η σειρά των τηλεοπτικών σταθμών να τοποθετηθούν απέναντι στο νομοσχέδιο. Ενα νομοσχέδιο για το οποίο, όπως είπαν οι εκπρόσωποι των ιδιωτικών καναλιών, ουδέποτε ζητήθηκε η άποψή τους. Τώρα, λένε, η πρώτη τους επιδίωξη είναι ο διάλογος με την κυβέρνηση προκειμένου να αλλάξουν τουλάχιστον εκείνα τα σημεία του σχεδίου που σύμφωνα με την Ενωση Ιδιωτικών Τηλεοπτικών Σταθμών Εθνικής Εμβέλειας (ΕΙΤΗΣΕΕ) είναι ασύμβατα με το ευρωπαϊκό κεκτημένο ή απλώς τεχνικώς ανέφικτα.
Σύμφωνα με το σκεπτικό που παρουσίασαν τα μέλη της διοίκησης της Ενωσης –στην οποία μετέχουν o Alpha, o Antenna, το TV Μακεδονία, το Μega, ο Σκάι και το Star –οι προτάσεις της κυβέρνησης δεν έχουν λάβει υπόψη τις μεγάλες αλλαγές που έχει επιφέρει στον χώρο η υιοθέτηση της ψηφιακής τεχνολογίας. Οσο το σήμα ήταν αναλογικό, ο αριθμός των καναλιών δεν μπορούσε να είναι απεριόριστος και αυτό λειτουργούσε ως δικαιολογητική βάση για την παρέμβαση του κράτους.

Πλέον δεν υπάρχει τεχνικός λόγος που να επιβάλλει τον περιορισμό. Αντιθέτως, σύμφωνα με τους εκπροσώπους των καναλιών, η ρύθμιση όπως επιχειρείται είναι αντίθετη όχι μόνο στην ελεύθερη αγορά αλλά και στις αρχές μιας πλουραλιστικής δημοκρατίας.

Προς τούτο επικαλούνται και την ευρωπαϊκή εμπειρία. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο πρόεδρος της ΕΙΤΗΣΕΕ Πάνος Κυριακόπουλος, σε κανένα κράτος-μέλος δεν προβλέπεται δημοπράτηση για άδεια στους παρόχους τηλεοπτικού περιεχομένου. Στις περισσότερες χώρες αρκεί μια μονομερής δήλωση και η επιβολή συνήθως τέλους για τη λειτουργία τηλεοπτικού σταθμού, ενώ υπάρχουν χώρες, όπως η Γαλλία και η Ιταλία, στις οποίες δεν απαιτείται καν η καταβολή τέλους για την άδεια εκπομπής.

«Τι έχουμε πληρώσει»

Στόχος των ιδιωτικών καναλιών είναι να αποφορτίσουν τον δημόσιο διάλογο για την τηλεόραση στον οποίο, όπως είπαν, έχουν κυριαρχήσει πολλές ανακρίβειες και δοξασίες. Μερικές από αυτές δοκίμασαν να διασκεδάσουν χθες, επικαλούμενοι και τη μελέτη που πραγματοποίησε με παραγγελία της ΕΙΤΗΣΕΕ ο οίκος Price Waterhouse Coopers.

Η έμφαση δόθηκε στον ισχυρισμό που διατυπώνεται και από την πλευρά του κυβερνώντος κόμματος ότι «τα κανάλια δεν έχουν πληρώσει ούτε ένα ευρώ στο κράτος».

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν χθες, ο κλάδος αποδίδει κατά μέσο όρο 93 εκατ. από άμεσους και έμμεσους φόρους κάθε χρόνο, ενώ από το 1995 μέχρι σήμερα τα έξι κανάλι που μετέχουν στην Ενωση έχουν καταβάλει 98,58 εκατ. ευρώ σε τέλη συχνοτήτων. Για τα 24 εκατ. ευρώ που έχει καταλογίσει ως οφειλόμενα τέλη με απόφασή του τον Απρίλιο ο υπουργός Επικρατείας, οι εκπρόσωποι των σταθμών παρουσίασαν τους υπολογισμούς τους σύμφωνα με τους οποίους για το ίδιο διάστημα (2011 – 2014) έχουν διαθέσει ίσης αξίας χρόνο προβολής στα κόμματα. Με αυτό το σκεπτικό έχουν ήδη προσφύγει κατά της απόφασης Παππά στη Δικαιοσύνη.

Μάλιστα, ο κλάδος εμφανίζεται να είναι ένας από τους πλέον υπερφορολογημένους καθώς από τα 100 ευρώ που εισπράττει ένα τηλεοπτικό κανάλι τα 40 αποδίδονται στο Δημόσιο –μέσω του ΦΠΑ 23% και του ειδικού φόρου τηλεόρασης που είναι στο 20% –και στα ασφαλιστικά ταμεία –μέσω του αγγελιόσημου αλλά και του τέλους υπέρ τυφλών. Οπως επισήμανε ο Π. Κυριακόπουλος, η φιλολογία περί χρεών των καναλιών προς το Δημόσιο ή τα Ταμεία δεν αφορά τα μέλη της Ενωσης, δηλαδή τους έξι ιδιωτικούς σταθμούς εθνικής εμβέλειας, που έχουν τακτοποιήσει τις οφειλές τους.

Μισό δισ. ζημιές

Η γενική οικονομική κατάσταση των τηλεοπτικών επιχειρήσεων και των συγγενών κλάδων περιγράφηκε με μελανά χρώματα. Τα τελευταία πέντε χρόνια έχουν καταγραφεί ζημιές εκατοντάδων εκατομμυρίων. Οι συσσωρευμένες ζημιές το 2013 ξεπερνούσαν το μισό δισεκατομμύριο ευρώ.
Στη συρρίκνωση των εργασιών, εκτός από την κρίση, έχει συντελέσει και η διαφυγή διαφημιστικών εσόδων προς την αλματωδώς αναπτυσσόμενη αγορά του Ιντερνετ, όπου όμως κυριαρχούν οι πολυεθνικές εταιρείες. Πρόκειται δηλαδή για διαφημιστικούς τζίρους από τους οποίους δεν εισπράττει ούτε ευρώ το ελληνικό Δημόσιο.
«Η αγορά πρέπει να ανέβει 324% για να φθάσει στα επίπεδα του 2009» είπε ο γραμματέας της Ενωσης Στρατής Λιαρέλλης, ο οποίος χαιρέτισε τη διαθεσιμότητα του Πρωθυπουργού –όπως εκφράστηκε στην προχθεσινή συνέντευξή του –να συζητήσει με τις επιχειρήσεις ορισμένες πτυχές του νομοσχεδίου, όπως η αναγνώριση των επενδύσεων που έχουν γίνει στον χώρο τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια.

Ζητούν ρύθμιση «συμβατή μετο Σύνταγμα και το ευρωπαϊκό δίκαιο»

Το βασικό μήνυμα που επαναλήφθηκε πολλές φορές στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου είναι ότι τα ίδια τα ιδιωτικά κανάλια επιθυμούν τη θέσπιση κανόνων και την οριστική ρύθμιση που θα βάλει τέρμα και στη φιλολογία κατά της ιδιωτικής τηλεόρασης, αρκεί να πρόκειται για ρύθμιση «συμβατή με το Σύνταγμα και το ευρωπαϊκό δίκαιο».

«Δεν μπορεί να αποφασίζει ένας υπουργός μόνος του, όποιος κι αν είναι αυτός, πόσα κανάλια θα παρέχουν τηλεοπτικό πρόγραμμα» ήταν η σχετική επισήμανση του Στρατή Λιαρέλλη, ο οποίος τόνισε ότι στο σημερινό τεχνολογικό περιβάλλον της ψηφιακής τηλεόρασης, του ευρυζωνικού Ιντερνετ και των γρήγορων δικτύων κινητής τηλεφωνίας, δεν είναι δυνατόν να περιορίζεται ο αριθμός των διαύλων ενημέρωσης και ψυχαγωγίας. «Ολα τα λουλούδια θα μπορούσαν να ανθίσουν» είπε.

Επισήμανε μάλιστα ότι τα κανάλια είναι έτοιμα να συζητήσουν, έχοντας επίγνωση ότι δεν μπορεί να ισχύσει καθεστώς πλήρους ελευθερίας χωρίς να ληφθεί υπ’ όψιν «η ελληνική ιδιαιτερότητα – αρκεί να ορίσουμε τι περιλαμβάνει τέλος πάντων αυτή η ιδιαιτερότητα».

Αν ο διάλογος δεν αποδώσει, πάντως, οι εκπρόσωποι των ιδιωτικών καναλιών δήλωσαν την ετοιμότητά τους να εξαντλήσουν κάθε ένδικο μέσο, εντός και εκτός Ελλάδος, προκειμένου να μην εφαρμοστεί ως έχει το σχέδιο που έχει δοθεί σε διαβούλευση.