Οι χώρες είναι φτωχές επειδή οι κυβερνήσεις τους είναι διεφθαρμένες. Και θα παραμείνουν φτωχές αν συνεχιστεί η «κλοπή» της δημόσιας περιουσίας τους και η δημόσια εξουσία εξακολουθήσει να χρησιμοποιείται προκειμένου κάποιοι να πλουτίσουν.

Πρόκειται για ένα βολικό αφήγημα και είναι πολλοί αυτοί που το πιστεύουν. Οπως άλλωστε είχε πει και ο Πάπας Φραγκίσκος στο πρόσφατο ταξίδι του στη Λ. Αμερική, «η διαφθορά δεν είναι παρά ο σκόρος, η γάγγραινα ενός λαού. Οι διεφθαρμένοι αξίζει να δεθούν σε έναν βράχο και να πεταχτούν στη θάλασσα».

Ισως πράγματι και να είναι έτσι. Αλλά και πάλι οι χώρες αυτές δεν θα γίνουν ξαφνικά πιο ευτυχισμένες. Η καλύτερη μέτρηση του επιπέδου διαφθοράς των χωρών του πλανήτη προέρχεται από την Παγκόσμια Τράπεζα και τον σχετικό δείκτη που χρησιμοποιεί, τον CCI. Αυτός δείχνει ότι ενώ τα πλουσιότερα κράτη είθισται να είναι λιγότερο διεφθαρμένα απ’ ό,τι τα φτωχότερα, εντούτοις χώρες με χαμηλά σχετικά ποσοστά διαφθοράς, όπως η Γκάνα, η Κόστα Ρίκα ή και η Δανία, συγκριτικά με τα επίπεδα των οικονομιών τους δεν αναπτύσσονται γρηγορότερα απ’ ό,τι άλλες. Το ίδιο παρατηρείται και με χώρες που παρουσιάζουν θεαματική βελτίωση στα επίπεδα διαφθοράς, όπως οι Ζάμπια, ΠΓΔΜ, Ουρουγουάη και Νέα Ζηλανδία. Στον αντίποδα, ο δείκτης της Παγκόσμιας Τράπεζας για την αποτελεσματική διακυβέρνηση δείχνει ότι χώρες που, με δεδομένο το επίπεδο εισοδήματός τους, έχουν σχετικά αποτελεσματικές κυβερνήσεις, οι οποίες στην πορεία του χρόνου βελτιώνουν τις επιδόσεις, τελικά καταφέρνουν να αναπτύσσονται γρηγορότερα από τις προηγούμενες.

Πράγματι, η μάχη κατά της διαφθοράς κινητοποιεί και σωστά τους πάντες καθώς όλοι θέλουμε να τελειώνουμε με το κακό και την αδικία, ειδικά όταν αυτά κυβερνούν μια χώρα. Αλλά πετώντας στη θάλασσα την αδικία, δεν σημαίνει και ότι θα εμφανιστεί ξαφνικά στην ακτή μας το καλό. Χρειάζονται και αποτελεσματικές κυβερνήσεις.

Ο Ρικάρντο Χάουσμαν είναι πρώην υπουργός Σχεδιασμού της Βενεζουέλας και διευθυντής του Κέντρου για τη Διεθνή Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ