Το πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μπορεί για κάποιους να φαντάζει ως γενικόλογη θεωρία. Οχι όμως και για τον Κωστή Παπαϊωάννου, για τον οποίο ο τομέας αυτός, κατά ομολογία του, είναι «το άλλο μου μισό από τα φοιτητικά μου χρόνια». Από τον περασμένο Μάρτιο μάλιστα, που του ανατέθηκαν τα καθήκοντα του γενικού γραμματέα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, προσπαθεί από τη θέση που κατέχει να μετουσιώσει σε νομοθετικές πρωτοβουλίες τις ιδέες και τους στόχους του με επίκεντρο πάντα τα δικαιώματα του ανθρώπου.

Το πρώτο δείγμα γραφής, επί των ημερών του στο υπουργείο Δικαιοσύνης, είναι το σχέδιο νόμου που δόθηκε προ ημερών στη δημοσιότητα για την επέκταση του συμφώνου συμβίωσης των ομόφυλων ζευγαριών. Με το νομοθέτημα αυτό, πέρα από το γεγονός ότι η χώρα μας εναρμονίζεται με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, ενάμιση χρόνο μετά την καταδίκη της από το Δικαστήριο του Στρασβούργου, η πολιτεία για πρώτη φορά αναγνωρίζει θεσμικά τα ομόφυλα ζευγάρια. «Δεν μπορούμε να έχουμε σχέσεις ζωής σε μια γκρίζα ζώνη» λέει χαρακτηριστικά ο Κωστής Παπαϊωάννου, αναγνωρίζοντας ότι προσεκτικά και συντεταγμένα έχουν να γίνουν και άλλα βήματα στο κομμάτι αυτό.

Ο Κωστής Παπαϊωάννου εργάζεται ακόμα πάνω σε δύο βασικούς άξονες, που αναμένεται να πάρουν σύντομα νομοθετικά σάρκα και οστά: ο πρώτος από αυτούς είναι η σύσταση του Εθνικού Συμβουλίου κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας. Σκοπός είναι να μη γίνει μία ακόμα επιτροπή στα χαρτιά, αλλά μέσω αυτής η πολιτεία επισήμως να χαράξει στην πράξη τη στρατηγική της κατά του ρατσισμού και της ρητορικής του μίσους. Ο δεύτερος άξονας είναι η μελέτη αλλαγών στον αντιρατσιστικό νόμο.

Ψηλά στην ατζέντα του υπουργείου Δικαιοσύνης βρίσκεται και το σοβαρό θέμα των ασυνόδευτων ανηλίκων, που ολοένα λαμβάνει νέες διαστάσεις όσο το μεταναστευτικό κύμα μεγαλώνει και τα παιδιά αυτά γίνονται ο πιο αδύναμος κρίκος. Ως εκπαιδευτικός, εξάλλου, ο ίδιος έχει και τις γνώσεις και την ευαισθησία για τη διαχείριση τέτοιων ζητημάτων, που στο επίκεντρό τους έχουν τα δικαιώματα των παιδιών. Εύλογα μπορεί να αναρωτηθεί κανείς πώς ένας φιλόλογος, που διδάσκει στην Ελληνογαλλική Σχολή της Αγίας Παρασκευής, βρέθηκε στο πόστο του γενικού γραμματέα Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Την απάντηση τη δίνει ο ίδιος επισημαίνοντας ότι από «τα φοιτητικά μου χρόνια τα ανθρώπινα δικαιώματα ήταν το άλλο μου μισό, ενώ πάντα με ενδιέφερε ο δημόσιος λόγος». Βέβαια τώρα από άλλη θέση, θέση εξουσίας αυτή τη φορά, καλείται να υπηρετήσει και να υπερασπίσει τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Στη διαδρομή αυτή γνωρίστηκε με τον σημερινό υπουργό Δικαιοσύνης Νίκο Παρασκευόπουλο, στην Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, όταν και εκείνος με την ιδιότητα του καθηγητή Πανεπιστημίου είχε ιδιαίτερη ενασχόληση με την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η σχέση αυτή εξελίχθηκε σε σχέση αμοιβαίας εκτίμησης και εμπιστοσύνης. Και έτσι, όταν ο Νίκος Παρασκευόπουλος ανέλαβε υπουργικά καθήκοντα για το πόστο του γενικού γραμματέα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μάλλον δεν χρειάστηκε πολύ χρόνο να αποφασίσει για τον άμεσο συνεργάτη του. Η ομάδα μάλιστα, όπως λέγεται, έχει δέσει για τα καλά, καθώς με τα ίδια κριτήρια επελέγησαν τόσο ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Δικαιοσύνης Κώστας Κοσμάτος όσο και ο γενικός γραμματέας Αντεγκληματικής Πολιτικής Ευτύχης Φυτράκης, που μαζί με τον νεοαφιχθέντα υφυπουργό Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Δημήτρη Παπαγγελόπουλο συνθέτουν την πολιτική ηγεσία της Δικαιοσύνης.

Ο Κωστής Παπαϊωάννου διετέλεσε πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (2006-2015). Πρωτοστάτησε στη σύσταση του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας. Παλαιότερα διετέλεσε επί σειρά ετών πρόεδρος του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας (1997-2004) και συμμετείχε στα διεθνή όργανα στρατηγικής της οργάνωσης. Συμμετείχε στο Παρατηρητήριο για την Πρόληψη της Σχολικής Βίας και του Εκφοβισμού του υπουργείου Παιδείας (2013). Εχει πραγματοποιήσει σπουδές Ιστορίας και μεταπτυχιακές σπουδές Πολιτικών Επιστημών. Εχει εργαστεί στα πεδία της κατάρτισης ενηλίκων, της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και της εκπαίδευσης στα δικαιώματα του ανθρώπου, ενώ έχει αρθρογραφήσει για τέτοια θέματα επί χρόνια στα «ΝΕΑ».

Το συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει εκπαιδευτικά βιβλία, σχολικά εγχειρίδια (ΟΕΔΒ) και εκδόσεις για τον ρατσισμό, την ξενοφοβία και το φασιστικό φαινόμενο. Ενα από τα βιβλία του που απευθύνεται σε μαθητές επιγράφεται «Ας μιλήσουμε καθαρά για την Ακροδεξιά». Προβληματίστηκε ιδιαίτερα για το πώς μπορεί να εντάξει τα δικαιώματα του ανθρώπου στην εκπαίδευση. Η θεωρία έχει δείξει πως αν το μάθημα αυτό εντασσόταν ως ένα ακόμα στη λίστα του σχολείου, δεν θα ήταν λειτουργικό και αποδοτικό. Για τον λόγο αυτόν επέλεξε τη συγγραφή του συγκεκριμένου βιβλίου που περιέχει και σκίτσα, φέροντας τους μικρούς αναγνώστες πιο κοντά στο περιεχόμενό του.

Ο ίδιος πριν από δύο εβδομάδες βρέθηκε σε μια εκδήλωση μνήμης για τη σφαγή των Καλαβρύτων. Κατά τη διάρκειά της σκέφτηκε, όπως λέει, «πώς μπορούμε να περάσουμε τις αρχές της δημοκρατίας στα παιδιά. Θα ήθελα να μπορούσε να γίνει ένας εκπαιδευτικός περίπατος, με την κατάλληλη προετοιμασία και σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία, σε ιστορικά μνημεία της Αθήνας ώστε να αποκτήσουν βιωματική σχέση και να αντιληφθούν πιο εύκολα πράγματα που σε διαφορετική περίπτωση θα χρειάζονταν πολλές ώρες μαθημάτων».

Τελευταία Νέα